Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 5 listopada 2020 r., sygn. II SA/Ol 674/20

Policja; Administracyjne postępowanie

Dnia 5 listopada 2020 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Beata Jezielska Sędziowie sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 5 listopada 2020 roku sprawy ze skargi M. D. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie uchylenia decyzji dotyczącej przyznania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego - oddala skargę.

Uzasadnienie

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że wnioskiem z 30 grudnia 2019 r. M. D., reprezentowany przez radcę prawnego, (dalej jako: "skarżący") wystąpił do Komendanta Miejskiego Policji o uchylenie w trybie art. 155 k.p.a. ostatecznej decyzji wydanej przez ten organ "[...]" r., przyznającej skarżącemu pomoc finansową w kwocie 13.152,00 zł brutto na kupno lokalu mieszkalnego. Uzasadnił, że został przyjęty do służby w Policji z dniem 22 grudnia 2008 r. Z dniem 31 lipca 2017 r. na własną prośbę został zwolniony ze służby w związku z powołaniem do zawodowej służby wojskowej. Jest aktualnie żołnierzem zawodowym i z tej racji ma możliwość uzyskania znacznie wyższej kwotowo pomocy finansowej na nabycie lokalu mieszkalnego. Jednak możliwość tę przekreśla przyznana mu już na ten cel jednorazowo pomoc w innej formacji mundurowej. Skarżący zadeklarował zwrot otrzymanej pomocy finansowej na wskazany cel z uwzględnieniem zwróconej już kwoty 2.853,00 zł, do czego został zobowiązany decyzją z "[...]" r. w związku z odejściem ze służby w Policji.

Decyzją z "[...]" r., nr "[...]", Komendant Miejski Policji (dalej jako: "organ I instancji") odmówił uchylenia własnej decyzji nr "[...]" z "[...]" r. Wskazał, że decyzja ta została wykonana, tj. funkcjonariusz otrzymał przyznane mu środki finansowe i wydatkował je zgodnie z przeznaczeniem. Potrzeby mieszkaniowe funkcjonariusza i jego rodziny zostały zaspokojone. Podniósł, że zastosowanie art. 155 k.p.a. jest możliwe jeśli łącznie są spełnione następujące przesłanki : decyzja ostateczna musi przyznawać prawo ( nakładać obowiązki), strona musi wyrazić zgodę na jej zmianę lub uchylenie, przepisy szczególne nie mogą sprzeciwiać się weryfikacji decyzji ostatecznej. Ponadto za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawiać musi interes społeczny lub słuszny interes strony. Możliwość zastosowania art. 155 k.p.a. w konkretnej sprawie należy rozważać w świetle przepisów prawa materialnego w tym znaczeniu, iż zmiana lub uchylenie musi pozostawać w zgodności z tymi przepisami. Art. 155 k.p.a. może mieć zastosowanie tylko do decyzji uznaniowych, w których organ ma możliwość swobody decyzyjnej w orzekaniu, w ramach której może uwzględnić interes społeczny lub interes strony. Zmiana decyzji ostatecznej w trybie art. 155 k.p.a. może być dokonana w granicach stanu faktycznego sprawy "pierwotnej" , przy uwzględnieniu normy prawa materialnego w oparciu, o którą decyzję "pierwotną" wydano. Prawna możliwość zastosowania trybu przewidzianego w art. 155 k.p.a. uwarunkowana jest prowadzeniem postępowania w ramach tego samego stanu faktycznego z udziałem tych samych stron. Organ I instancji wskazał, że objęta wnioskiem decyzja wydana została na podstawie art. 94 ust. 1 ustawy o Policji. Przepis ten określa cel przedmiotowego świadczenia, wskazując, że jest to pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Całokształt uregulowań dotyczących tego świadczenia wskazuje, że ustawodawca nie wprowadza uznaniowości jego przyznawania. Podmiot spełniający przesłanki, od których zależy prawo do pomocy finansowej, nabywa je zatem z mocy samego prawa. Ponieważ skarżący spełniał warunki uprawniające go do otrzymania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego, organ administracji był zobowiązany pomoc taką przyznać i od tego obowiązku nie mógł się uchylić - przyznanie pomocy finansowej nie podlega swobodnemu uznaniu organu, a decyzja przyznająca pomoc należy do kategorii decyzji "związanych". Organ I instancji podkreślił, że stosując art. 155 k.p.a. nie może odejść od regulacji przyjętej w przepisie prawa materialnego przez ocenę, czy daje podstawę do zmiany przyjętej treści rozstrzygnięcia. Sam ewentualny słuszny interes strony nie daje podstaw do zmiany lub uchylenia decyzji, wbrew przyjętej treści obowiązującego przepisu prawa materialnego. Dodatkowo organ I instancji zauważył, że z uregulowań zawartych w rozdziale 8 ustawy o Policji, zwłaszcza zaś z art. 94 w związku z art. 88 ust. 1 wynika, że zwrotem może zostać objęta wyłącznie pomoc finansowa udzielona pomimo nieistnienia od początku uprawnień do tego świadczenia. Upoważnienie zawarte w art. 94 ust. 2 ustawy o Policji deleguje do uregulowania w rozporządzeniu szczegółowych zasad cofania oraz zwracania pomocy finansowej z uwzględnieniem przypadków, w których pomoc ta jest cofana lub podlega zwrotowi. Zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2001 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego przez policjantów, pomoc finansowa podlega zwrotowi w razie: jej nienależnego pobrania; zwolnienia policjanta ze służby przed upływem 10 lat od dnia jej rozpoczęcia, z uwzględnieniem okresów służby w Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i służby Więziennej, o ile nie nabył uprawnień do emerytury, renty policyjnej lub renty przyznanej na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; gdy osoba, która otrzymała pomoc finansową, została prawomocnie skazana za przestępstwo, o którym mowa w art. 94 ust. la ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Organ I instancji stwierdził, że przepis ten wyczerpująco i enumeratywnie określa podstawy zwrotu pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu mieszkalnego. Podstawą taką nie jest przejście funkcjonariusza Policji do służby w wojsku.