Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 23 lipca 2021 r., sygn. II SA/Po 243/21

Inne

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Sędzia WSA Jan Szuma po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 lipca 2021 r. sprawy ze skargi Gminy M. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody z dnia [...] lutego 2021 r. Nr [...] .2021.3 w przedmiocie przeprowadzenia referendum gminnego oddala skargę

Uzasadnienie

W dniu [...] stycznia 2021 r. Rada Miejska M. działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 741 ze zm.; dalej: "u.s.g.") oraz art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. z 2019 r., poz. 741 ze zm.; dalej: "u.r.l."), podjęła uchwałę nr [...] w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego.

W § 1 uchwały Rada postanowiła przeprowadzić referendum gminne w sprawie zobowiązania jej do podjęcia uchwały w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy M. - obręb G. (część strefy przemysłowej, dz. nr [...]). W § 3 Rada ustaliła treść pytania referendalnego: "czy Rada Miejska M. powinna uchwalić zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy M. - obręb G. (część strefy przemysłowej, dz. nr [...]), w wersji będącej przedmiotem obrad Rady na sesji [...] grudnia 2020 r.?"

W dniu [...] lutego 2021 r. Wojewoda działając na podstawie art. 91 ust. 1 u.s.g. wydał rozstrzygnięcie nadzorcze nr [...], w którym stwierdził nieważność uchwały nr [...] Rady Miejskiej M. z dnia [...] stycznia 2021 r. w sprawie przeprowadzenia referendum gminnego - ze względu na istotne naruszenie prawa.

W uzasadnieniu organ nadzoru wyjaśnił, że poddana pod rozstrzygnięcie w drodze referendum sprawa dotyczy uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i mieści się w zakresie zadań własnych gminy określonych w art. 7 u.s.g. W myśl bowiem art. 7 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. Uwzględnić jednakże należy, że konkretyzacja zadania związanego ze sprawami ładu przestrzennego następuje w przepisach ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r., poz. 293 ze zm.; dalej: "u.p.z.p."), która określa w szczególności instrumenty prawne służące wykonaniu tych zadań. Do wyłącznej kompetencji rady gminy w tym zakresie należy więc podejmowanie uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy, uchwały o przyjęciu tegoż studium, następnie uchwały o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz uchwały o uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W toku podejmowanych prac planistycznych ustawa ta, przyjmując otwartą formułę przyjmowania wniosków do planu miejscowego, jak też przewidując możliwość wpływania na treść planu przez lokalne społeczeństwo w toku dyskusji publicznej nad proponowanymi rozwiązaniami oraz przyznając uprawnienie do wnoszenia uwag dotyczących projektu planu miejscowego, zapewnia udział czynnika społecznego w kształtowaniu polityki przestrzennej. Społeczeństwo jest powiadamiane, w sposób wskazany w ustawie, o podjęciu procedury planistycznej i w toku postępowania każdy może składać uwagi, które muszą być przez organ sporządzający projekt planu rozpatrzone. Organ jest również zobowiązany do zorganizowania dyskusji publicznej nad przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami. Powyższe rozwiązania pozwalają na wyrażenie rzeczywistej woli mieszkańców danej gminy w procesie kształtowania polityki przestrzennej, na wielu jej etapach. Uznanie dopuszczalności wniosku referendalnego odnoszącego się do formułowania założeń planistycznych sprzeciwiałoby się obowiązującym przepisom ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, które w szczegółowej procedurze, przyznając uprawnienie do rozstrzygania tej kwestii organowi uchwałodawczemu, gwarantują udział lokalnego społeczeństwa w ściśle określonych formach, wśród których nie wymienia się referendum lokalnego.