Dopuszczalność zasiedzenia lasów państwowych

Dopuszczalność zasiedzenia lasów państwowych

Dnia 21 czerwca 2023 r. Sąd Najwyższy (dalej: SN), orzekając w składzie siedmiu sędziów Izby Cywilnej, podjął uchwałę (sygn. akt III CZP 94/22) dotyczącą poddanego pod rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego, które wyłoniło się w toku rozpoznawania skargi kasacyjnej wniesionej w sprawie o stwierdzenie zasiedzenia. Wnioskodawcy wystąpili o stwierdzenie, że nabyli przez zasiedzenie własność części nieruchomości gruntowej należącej do Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. 

I. Kwestie wstępne 

Sąd Rejonowy uwzględnił wniosek, natomiast na skutek apelacji Uczestnika Skarbu Państwa Sąd Okręgowy wniosek oddalił, przyjmując, iż nie jest możliwe z mocy prawa zasiedzenie nieruchomości stanowiącej las państwowy jako objęte zakazem przekształceń własnościowych, przewidzianych w art. 2 ustawy o zachowaniu narodowego charakteru strategicznego zasobów naturalnych kraju (dalej: u.s.z.n.). 

Sąd Najwyższy postanowieniem z 18 listopada 2021 r. w sprawie o sygn. akt IV CSKP 120/21, przedstawił powiększonemu składowi do rozpoznania następujące zagadnienie prawne:

Czy art. 2 u.s.z.n. wyłącza możliwość nabycia przez zasiedzenie nieruchomości stanowiącej las państwowy w rozumieniu art. 1 pkt 3 tej ustawy?

Zgodnie z art. 86 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym (dalej: ustawa o SN), jeżeli skład SN uzna, że przedstawione zagadnienie wymaga wyjaśnienia, a rozbieżności – rozstrzygnięcia, podejmuje uchwałę, w przeciwnym razie odmawia jej podjęcia. Skład siedmiu sędziów może postanowić o nadaniu uchwale mocy zasady prawnej (art. 87 § 1 zd. 1 ustawy o SN).

W uchwale w sprawie o sygn. akt III CZP 94/22 Sąd Najwyższy stwierdził, iż art. 2 u.s.z.n. nie wyłącza zasiedzenia nieruchomości stanowiącej las państwowy. Uchwale nie została nadana moc zasady prawnej. 

II. Instytucja zasiedzenia 

Służy uregulowaniu tytułu własności do nieruchomości, jeśli nieruchomość posiada przez określony czas osoba niebędąca jej właścicielem. Przesłanki zasiedzenia zostały uregulowane w art. 172 k.c., zgodnie z którymi konieczne jest posiadanie nieruchomości w sposób nieprzerwany, samoistnie (jak właściciel) odpowiednio 20 lat – jeśli uzyskał posiadanie w dobrej wierze, a 30 – w złej wierze.