2. Istota budżetu zadaniowego

MARCIN KACZMAREK

Budżet zadaniowy (BZ) jest definiowany przez wielu autorów oraz organizacji publicznych, a także ma swoje odniesienie w aktach prawnych. Angielski odpowiednik budżetowania zadaniowego performance budgeting określa metodę budżetowania, w której wykorzystuje się informacje o wynikach realizacji zadań publicznych. Budżetowanie zadaniowe można definiować w szerokim i wąskim ujęciu:

l w szerokim ujęciu budżetowanie zadaniowe to metoda budżetowania, w której wydatki ujmuje się w zadania (programy), dla których formułuje się cele i mierniki,

l w wąskim ujęciu budżetowanie zadaniowe jest metodą planowania wydatków, w której każdy przyrost zaplanowanych wydatków na zadanie musi się wiązać z przyrostem produkcji lub poprawą wyników.

Definicja ta doskonale odzwierciedla fazy wdrażania budżetowania zadaniowego. W Polsce znajdujemy się w pierwszym stadium wdrażania budżetu zadaniowego. Można więc mówić o prezentacyjnym budżecie zadaniowym, gdzie informacje uzyskane na podstawie wykonania budżetu w układzie zadaniowym nie przekładają się na rozstrzygnięcia dotyczące alokacji środków na rok następny. Taki wariant prezentacji budżetu ma zaletę w postaci większej przejrzystości wydatków, ale nie zwiększa efektywności wydatkowania środków pieniężnych.

Niektórzy autorzy definiują istotę budżetu zadaniowego jako metodę zarządzania wydatkami publicznymi poprzez cele odpowiednio skonkretyzowane i zhierarchizowane, na rzecz osiągania określonych efektów mierzonych za pomocą ustalonego systemu mierników. Z kolei inne wypowiedzi wskazują, że budżetowanie zadaniowe wyraża się głównie w traktowaniu narzędzia jako planu finansowania określonych zadań publicznych, gdzie poszczególnym zadaniom przypisuje się cele, środki przeznaczone na ich realizację oraz wskaźniki wykonania zadań, które powinny zostać zrealizowane w roku budżetowym. Rozliczenie organu wykonawczego z wykonania budżetu polega na jednoczesnym sprawdzeniu przestrzegania limitu wydatków i stopnia wykonania założonych zadań. .