4. System zapobiegania przestępstwom związanym z obrotem pieniężnym

IZABELA MOTOWILCZUK

Obrót gotówkowy, jak też bezgotówkowy należą do obszarów występowania zwiększonego ryzyka popełniania przestępstw związanych z wprowadzaniem do obrotu wartości pieniężnych sfałszowanych lub pochodzących z nielegalnych źródeł. Polskie ustawodawstwo nakłada w związku z tym na podmioty w nim uczestniczące wiele obowiązków, mających na celu poddanie sfery związanej z obrotem pieniężnym szczególnemu nadzorowi, mającemu na celu skuteczne wykrywanie przypadków naruszeń prawa w tym zakresie.

4.1. Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

W Polsce, podobnie jak w innych krajach należących do Unii Europejskiej, na podmioty uczestniczące w obrocie pieniężnym zostały nałożone szczególne obowiązki w zakresie gromadzenia i udostępniania informacji na temat realizowanych przez nie transakcji gotówkowych i bezgotówkowych instytucjom, które zostały powołane w celu zwalczania niezgodnych z prawem działań w sektorze finansowym.

Podstawowym aktem prawnym określającym zasady oraz tryb postępowania podmiotów uczestniczących w obrocie finansowym w ramach zapobiegania praniu pieniędzy jest ustawa z 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej: ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy). Na jej podstawie został utworzony wyspecjalizowany organ administracji rządowej do spraw przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowania terroryzmu - Generalny Inspektor Informacji Finansowej (dalej: GIIF). Do jego zadań należy w szczególności uzyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie Informacje gromadzone, przetwarzane i analizowane przez GIIF pochodzą od różnych podmiotów działających w sferze finansowej, na które ustawa nałożyła obowiązek ich rejestracji i przekazywania - nazywanych "instytucjami obowiązanymi" oraz "jednostkami współpracującymi". które mają obowiązek (w granicach swoich ustawowych kompetencji):