Zamówienia publiczne na roboty budowlane w kontekście naruszeń w projektach UE.

Naruszenia przepisów Pzp w trakcie realizacji zamówień na roboty budowlane dofinansowanych z UE mogą prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych szczególnie dotkliwych w przypadku dużych zamówień infrastrukturalnych.

Wydawać by się mogło, że umowa o roboty budowlane realizowana przez inwestorów prywatnych nie powinna się różnić niczym od tej wykonywanej przez zamawiających publicznych. Nic bardziej mylnego. Odmienność regulacji w tym zakresie jest aż nadto widoczna. W szczególności w przypadku robót budowlanych w projektach finansowanych lub współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej.

W literaturze przedmiotu¹ oraz w orzecznictwie² można było spotkać pogląd, że umowa o zamówienie publiczne winna być traktowana jako odrębny typ umowy nazwanej. Jakkolwiek obecnie dominujący jest pogląd przeciwny³, a Sąd Najwyższy orzekł ostatecznie, że: „umowy zawierane w reżimie prawa zamówień publicznych nie są odrębnym typem umów nazwanych, zatem powinny być kwalifikowane na zasadach ogólnych”⁴ to nie można zapominać o ich swoistych uwarunkowaniach. W rezultacie umowy na roboty budowlane zawierane w ramach zamówień publicznych podlegają regulacjom przewidzianym w kodeksie cywilnym tj. art. 647 kc i następne z uwzględnieniem jednak szczególnych rozwiązań przyjętych w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych [dalej jako Pzp].

Realizowanie umów na roboty budowalne w projektach dofinansowanych z UE poddane jest szczególnej kontroli pod kątem zgodności postępowania stron takiej umowy (w szczególności zamawiającego) z przepisami Pzp. Kontrole te mają na celu zidentyfikowanie ewentualnych naruszeń zarówno na etapie przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w trakcie postępowania o jego udzielenie i wyboru najkorzystniejszej oferty, jak również na etapie realizacji zawartej umowy. Dlatego też dostrzec można w tym zakresie zauważalną większą wrażliwość w tej materii gdyż stwierdzone nieprawidłowości prowadzić mogą i często prowadzą do poważnych konsekwencji finansowych dla Beneficjentów (Zamawiających).