Jak weryfikować prawidłowość zgłoszenia kandydata na ławnika
Kandydat na ławnika musi spełniać przesłanki pozytywne i nie być obciążony przesłankami negatywnymi. Prawidłowe zgłoszenie kandydatury to wiele wymogów formalnych. A w praktyce sądy administracyjne niekiedy uznają naruszenia przepisów o wymogach formalnych za nieistotne i odmawiają unieważnienia uchwał o wyborze ławników - powołując się na Konstytucję RP.
Ławników do sądów okręgowych oraz do sądów rejonowych wybierają rady gmin, których obszar jest objęty właściwością tych sądów - w głosowaniu tajnym. Wybory przygotowują gminy jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. Podstawą prawną jest tu art. 160 ustawy z 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (dalej: u.s.p.).
Konstytucja RP a wybór ławników Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości określa ustawa. Normę tę wprowadza art. 182 Konstytucji RP. W wykonaniu tego przepisu art. 4 u.s.p. stanowi, że w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości obywatele biorą udział przez uczestnictwo ławników w rozpoznawaniu spraw przed sądami w pierwszej instancji, chyba że ustawy stanowią inaczej. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami i asesorami sądowymi. W zakresie orzekania ławnicy są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom (art. 169 § 1 u.s.p.). |
Umocowanie instytucji ławnika w normach konstytucyjnych ma znaczenie dla sposobu oceny przez sądy administracyjne błędów popełnionych przez gminy w czasie wyborów ławników. Sądy niekiedy uznają je za nieistotne i akceptują wybór ławnika - pomimo naruszenia przepisów o wymogach formalnych. Wojewodowie, wnosząc skargi na uchwały w przedmiocie powołania ławników, przegrywają te sprawy. Sądy zestawiają ze sobą wartość konstytucyjną, jaką jest udział obywateli w sprawowaniu władzy, z mniejszą wartością, jaką jest rygorystyczne przestrzeganie wymogów formalnych.
POTRZEBUJESZ POMOCY?