Zabezpieczenie należytego wykonania umowy: jakie błędy popełniają samorządy

JST zawyżają kwoty zabezpieczenia, przetrzymują środki dłużej niż pozwalają na to przepisy, wykorzystują je na bieżące wydatki. To tylko niektóre z nieprawidłowości stwierdzonych przez regionalne izby obrachunkowe w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego.

Zabezpieczenie należytego wykonania umowy to mechanizm, który ma na celu ochronę interesów zamawiającego. W myśl art. 449 ust. 2 ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej: p.z.p.) zabezpieczenie to służy pokryciu roszczeń w przypadku, gdyby wykonawca nie wykonał lub nienależycie wykonał umowę. Wnosi się je przed zawarciem umowy, chyba że ustawa stanowi inaczej lub zamawiający określi inny termin w dokumentach zamówienia (art. 449 ust. 3 p.z.p.).

Instrument ten jest szczególnie istotny w postępowaniach prowadzonych na podstawie p.z.p. Zgodnie z art. 44 ust. 4 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) jeśli umowa dotyczy usług, dostaw lub robót budowlanych, jednostka sektora finansów publicznych (a więc m.in. jednostka samorządowa) musi zawrzeć ją zgodnie z przepisami p.z.p., chyba że inne przepisy stanowią inaczej.

Poniżej wymieniamy wybrane nieprawidłowości, które regionalne izby obrachunkowe (RIO) stwierdziły podczas kontroli w jednostkach samorządu terytorialnego. Dotyczą one różnych aspektów zabezpieczenia należytego wykonania umowy o zamówienie publiczne. Analiza tych przypadków może pomóc uniknąć podobnych błędów w przyszłości. ©℗

1. zawyżanie kwoty

JST nie może żądać zabezpieczenia ponad limity wynikające z przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych – wynika z wystąpienia pokontrolnego RIO w Krakowie z 23 czerwca 2023 r. (znak WK.6130.12.23).