Ustawa o ochrona ludności i obrony cywilnej. Plany ewakuacyjne i szkolenia
Do końca 2025 r. gminy muszą opracować plany ewakuacyjne. To jedno z zadań nałożonych na samorządy przez ustawę z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej.
Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2025 r. Gminy mają 12 miesięcy na opracowanie planów ewakuacyjnych i przekażą wkład do wojewódzkich planów ewakuacji w zakresie obszaru gminy. Na dalszym etapie krajowy plan ewakuacji opracowany zostanie na podstawie wojewódzkich planów ewakuacji ludności. Wszystko w tym samym terminie.
Cele i zadania nowych przepisów
Ustawa z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (dalej: u.o.l.o.c.) jest podstawą prawną do podejmowania przez samorządy działań w czasie klęsk żywiołowych, katastrof i wojny.
Ustawa reguluje:
1) zadania ochrony ludności i obrony cywilnej,
2) organy i podmioty realizujące zadania ochrony ludności i obrony cywilnej,
3) zasady planowania ochrony ludności i obrony cywilnej,
4) zasady funkcjonowania systemów wykrywania zagrożeń oraz powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach,
5) zasady użytkowania i ewidencjonowania oraz warunki techniczne obiektów zbiorowej ochrony,
6) zasady funkcjonowania i organizację obrony cywilnej oraz sposób powoływania personelu do obrony cywilnej,
7) finansowanie ochrony ludności i obrony cywilnej.
Przepisy te są podstawą do zbudowania sprawnego systemu, który w każdej gminie w Polsce pozwoli na przeprowadzenie ewakuacji ludności, udzielenie pomocy medycznej, zapewnienie poszkodowanej ludności przetrwania czy zabezpieczenie mienia. Ważnym elementem nowych przepisów jest możliwość zawierania porozumień – tak aby gmina otrzymała wsparcie od sąsiednich gmin (np. w związku z lokalną powodzią). Zadaniem wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jest także zawieranie ze starostą porozumienia lub umowy o współdziałaniu w zakresie realizacji zadań ochrony ludności lub obrony cywilnej.
Nowe zadania w ustawie o samorządzie gminnym
Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej zmieniła ustawę z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Po nowelizacji:
