Miejsca doraźnego schronienia w nowych budynkach od 2026 roku – wymogi techniczne i warunki organizowania

Obowiązująca od początku bieżącego roku ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej nakazuje (ale dopiero od 2026 roku) takie projektowanie i wykonywanie kondygnacji podziemnych w budynkach użyteczności publicznej i budynkach mieszkalnych wielorodzinnych – by mogły one służyć jako tzw. miejsca doraźnego schronienia. W dniu 29 lipca 2025 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie warunków organizowania oraz wymagań, jakie powinny spełniać miejsca doraźnego schronienia. Warto znać te przepisy, by wiedzieć jak zgodnie z nowymi wymogami prawnymi projektować i budować budynki od 2026 roku.

Obowiązek tworzenia miejsc doraźnego schronienia w budynkach mieszkalnych i budynkach użyteczności publicznej

Na podstawie art. 94 ustawy z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (dalej jako „ustawa”), kondygnacje podziemne w budynkach użyteczności publicznej lub budynkach mieszkalnych wielorodzinnych oraz garaże podziemne, jeżeli nie przewidziano w nich budowli ochronnej, projektuje się i wykonuje w sposób umożliwiający zorganizowanie w nich miejsc doraźnego schronienia.

Warto wiedzieć, że ustawa ta weszła już w życie 1 stycznia 2025 r. ale obowiązki wynikające z jej art. 94 dotyczą inwestorów budynków, wobec których po dniu 31 grudnia 2025 r.:

• został złożony wniosek o pozwolenie na budowę, wniosek o wydanie odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego;
• zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonywania innych robót budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Te nowe przepisy nie dotyczą więc inwestycji budowlanych realizowanych (nawet w 2026 roku i później), jeżeli wniosek o pozwolenie na budowę lub dokonanie zgłoszenia budowy (robót budowlanych) zostały złożone do końca 2025 roku.

A zatem inwestorzy (np. deweloperzy), którzy od 2026 roku będą składać wnioski o pozwolenie na budowę (dotyczy to także tych, którzy zgłaszają budowę lub wykonywanie innych robót budowlanych), mają obowiązek tak projektować i budować kondygnacje podziemne (także garaże podziemne) w budowanych budynkach – żeby można w nich było zorganizować miejsca doraźnego schronienia – o ile nie przewidziano w nich budowli ochronnej.