Finanse publiczne. Komentarz do ustawy - art. 240a

[Program naprawczy] Regulowany komentowanym przepisem program naprawczy jest nową instytucją finansów publicznych. Dokładnie program postępowania naprawczego wprowadzony został do ustawy przez art. 1 pkt 19 ustawy z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 1646).

Program naprawczy jest konsekwencją prowadzenia polityki finansowej jednostek samorządu terytorialnego w sposób niezgodny zarówno z przepisami prawa, jak i w sposób nieracjonalny, nieefektywny oraz wbrew zasadom przyjętym dla wykonywania szczególnie wydatków konkretnej jednostki, w sytuacji gdy wydatki budżetowe dokonywane były w sposób niecelowy i nieoszczędny.

Ponadto organy jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wydatkowania posiadanych środków dokonywały wydatków z naruszeniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów lub optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów, a dodatkowo w sposób nieumożliwiający terminowej realizacji zadań. Może dojść do powstania przesłanek uzasadniających konieczność wprowadzenia takiego programu naprawczego. Istotne znaczenie ma także nieposzanowanie przez organy jednostki samorządu terytorialnego wysokości należności pieniężnych i terminów wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.

Przesłankami uzasadniającymi uchwalenie programu postępowania naprawczego są wskazane w przepisie sytuacje braku możliwości uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z zasadami określonymi w art. 242-244 u.f.p.

Przepis dodatkowo wskazuje, że musi dojść do zagrożenia realizacji zadań publicznych przez jednostkę samorządu terytorialnego. Przepis jest tak sformułowany, że trudno jednoznacznie stwierdzić, czy ostatnia z przesłanek ma współistnieć wraz z wcześniej wymienionymi czy też jest przesłanką autonomiczną. Ze względu na dość ogólne sformułowanie oraz zagrożenia realizacji zadań publicznych przez jednostkę samorządu terytorialnego, należy domniemywać, że przesłanka ta nie jest sama w sobie sytuacją, która powoduje konieczność zastosowania programu naprawczego.