Wyrok NSA z dnia 17 września 2025 r., sygn. II OSK 617/23

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Grzegorz Czerwiński Sędziowie: sędzia NSA Robert Sawuła (spr.) sędzia del. WSA Piotr Broda Protokolant starszy asystent sędziego Tomasz Muszyński po rozpoznaniu w dniu 17 września 2025 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 listopada 2022 r. sygn. akt VII SA/Wa 2630/21 w sprawie ze skargi R.S. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 września 2021 r. znak: DOZ-OAiK.650.329.2021.MW w przedmiocie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

1. Wyrokiem z 15 listopada 2022 r., VII SA/Wa 2630/21, Wojewódzki Sąd Administracyjny (powoływany dalej jako: WSA) w Warszawie w sprawie ze skargi R.S. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN, Minister) z 28 września 2021 r. znak: DOZ-OAiK.650.329.2021.MW, w przedmiocie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, uchylił zaskarżoną decyzję oraz zasądził zwrot kosztów postępowania sądowego. Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

2.1. Jak wynika z ustaleń sądu wojewódzkiego, w dniu 11 września 2019 r. Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków (MWKZ lub organ I instancji) wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wpisu do rejestru zabytków willi "[...]", położonej przy ul. [...] w Z. oraz nieruchomości gruntowej oznaczonej jako dz. ew. nr [...], której właścicielem jest R.S. (strona skarżąca).

2.2. Wyrokując w sprawie VII SA/Wa 2630/21 kolejno wskazano, że MWKZ zawiadomił strony postępowania o oględzinach willi wyznaczonych na 9 października 2019 r. Na miejscu podczas oględzin obecny był brat strony – J.S., który nie posiadał stosownego pełnomocnictwa i poinformował, że zawiadomienie o oględzinach nie zostało doręczone stronie. Zawiadomienie to zostało doręczone stronie dopiero 14 października 2019 r. W dniu 21 października 2019 r. R.S. zwrócił się do MWKZ o wyznaczenie terminu oględzin na styczeń 2020 r. uzasadniając to planowanym dłuższym wyjazdem za granicę. Organ I instancji przychylił się do złożonego wniosku i wyznaczył kolejne oględziny na 12 marca 2020 r. R.S. nie stawił się na wyznaczonych oględzinach, pismem z 19 marca 2020 r. poinformował MWKZ o braku możliwości stawiennictwa z uwagi na stan zagrożenia epidemicznego oraz opiekę nad starszymi osobami. Mając na uwadze stan pandemii MWKZ kolejne oględziny budynku wyznaczył dopiero na 5 sierpnia 2020 r. Zawiadomienie o oględzinach zostało odebrane przez stronę 29 lipca 2020 r., strona nie stawiła się na oględziny. W piśmie z 29 lipca 2020 r. R.S. oświadczył, że nie został poinformowany o oględzinach z odpowiednim wyprzedzeniem i ponownie powołał się na stan zagrożenia epidemicznego oraz opiekę nad starszymi osobami. W odpowiedzi, organ I instancji pismem z 24 września 2020 r. przypomniał, że strona może działać poprzez pełnomocnika oraz zwrócił uwagę, że ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz ustawa z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem wirusa SARS-CoV2 nie zwalnia ze stawiennictwa na oględzinach. Równocześnie MWKZ pismem z tej samej daty wezwał R.S. do stawiennictwa i udostępnienia nieruchomości wyznaczając termin oględzin na dzień 10 listopada 2020 r. Wezwanie to zostało doręczone stronie 6 października 2020 r., która pismem z 2 listopada 2020 r. poinformowała, że nie stawi się na tych oględzinach. MWKZ w dniu 16 listopada 2020 r. wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie nałożenia kary pieniężnej na R.S.