Klasyfikacja budżetowa 2022

Wstęp

Klasyfikacja budżetowa odgrywa ważną rolę w systemie finansów publicznych. Zapewnia jednolite zasady grupowania zarówno dochodów, jak i wydatków budżetowych. Obecnie wydatki budżetu państwa klasyfikuje się w dwóch podstawowych układach, tj. w układzie klasyfikacji budżetowej oraz układzie zadaniowym. Klasyfikacja budżetowa (tzw. układ tradycyjny) systematyzuje dochody publiczne i wydatki publiczne według działów i rozdziałów, określających rodzaj działalności, oraz paragrafów, określających rodzaj dochodu lub wydatku.

Szczegółowa klasyfikacja dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych jest określona w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. W 2014 r. wydano tekst jednolity (Dz.U. z 2014 r. poz. 1053). W związku z licznymi zmianami oraz wprowadzanymi reformami klasyfikacja budżetowa jest ciągle nowelizowana. Niektóre podziałki przestają obowiązywać, pojawiają się nowe, a przy niektórych zmieniają się objaśnienia. Jednostki sektora finansów publicznych powinny na bieżąco te zmiany uwzględniać w planowaniu, rachunkowości i sprawozdawczości.

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązują kolejne zmiany i nowości w poszczególnych załącznikach do rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej - nr 2, 3, 4 i 7. Ostatnia nowelizacja z 26 lipca 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1382) obejmuje zmiany w rozdziałach - wprowadzony został m.in. podział na tzw. rozdziały podmiotowe i rozdziały usługowe. Oznacza to, że trzeba będzie precyzyjnie ustalać wydatki bezpośrednio związane ze świadczeniem usług publicznych. W praktyce pojawiły się wątpliwości, jakie wydatki należy uwzględnić przy planowaniu wydatków na utrzymanie stanowisk pracy. Czy są to - oprócz wynagrodzeń i pochodnych - również np. wydatki za energię, czynsz za pomieszczenie, w którym pracownik urzęduje? Czy zmiany te dotyczą również samorządowych zakładów budżetowych? W książce znajdują się wskazówki w tym zakresie.

Zmiany dotyczą także paragrafów dochodowych (m.in. dodano nowe paragrafy w zakresie środków otrzymanych na zwalczanie COVID-19 - paragraf 218, 609 i 610) i paragrafów wydatkowych (m.in. zostały wprowadzone dwa nowe paragrafy wydatkowe dla oświaty, a konkretnie dotyczące wynagrodzeń nauczycieli: 479 "Wynagrodzenia osobowe nauczycieli" "Dodatkowe wynagrodzenie roczne nauczycieli". Paragrafy te zostały wyodrębnione z paragrafów 401 i 404. Zmiany te dotyczą wynagrodzeń wszystkich nauczycieli. Nie ma tu znaczenia status organu prowadzącego. Oznacza to, że wynagrodzenia i trzynastkę nauczycieli oraz pracowników obsługi trzeba będzie, począwszy od 2022 r., zaplanować i ujmować oddzielnie). Generalnie zmiany te wchodzą w życie Jednak część zmian weszła w życie z mocą wsteczną od 1 stycznia 2021 r. i od 1 lipca 2021 r. W terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego (a więc do 30 października 2021 r.) jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek dostosowania uchwały budżetowej na 2021 r. do tych zmian. Po dostosowaniu uchwał budżetowych nowe podziałki klasyfikacji budżetowej trzeba wprowadzić w ewidencji księgowej jednostki (plan, wykonanie) i przeksięgować do nich kwoty ujęte w podziałkach stosowanych do czasu zmiany.