Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Obowiązki biur rachunkowych

Wprowadzenie

Biura rachunkowe odgrywają istotną rolę w walce z procederem prania pieniędzy. Aby mogły robić to skutecznie, muszą znać i rozumieć przepisy ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1124 ze zm.). Ustawa jest sukcesywnie nowelizowana.

W ostatnim czasie najistotniejszych zmian w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu dokonano ustawą z 1 grudnia 2022 r. o Systemie Informacji Finansowej. Zmiany miały na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego postanowień dyrektywy 2019/1153. Dodać jednak w tym miejscu należy, iż część zmian dokonana została w rozdziale dziewiątym ustawy (Ochrona i udostępnianie informacji), niebędącego przedmiotem rozważań niniejszej publikacji.

Wspomniana ustawa poszerzyła słowniczek ustawowy o nowe pojęcia. Dodano przepisy związane z umożliwieniem pozyskiwania danych z Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych przez określone w ustawie organy w drodze teletransmisji. Poszerzono ponadto katalog deliktów administracyjnych.

Ustawa z 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego wprowadziła natomiast uprawnienie Generalnego Inspektora do działania z urzędu w zakresie udostępniania posiadanych informacji, co ma na celu zagwarantowanie prawidłowego i skutecznego kanału wymiany informacji pomiędzy Generalnym Inspektorem a organami ścigania (są to jednak zmiany dokonane we wspomnianym rozdziale 9.).

Ustawą z 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców wydłużono termin na dokonanie zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Ustawą – z tego samego dnia – o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw rozszerzono katalog informacji przekazywanych przez instytucje obowiązane Generalnemu Inspektorowi, jednakże dotyczy to wyłącznie notariuszy.

Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego fundacji rodzinnej (ustawą z 26 stycznia 2023 r.) spowodowało konieczność dokonania zmiany definicji trustu poprzez jej rozszerzenie właśnie o fundację rodzinną. W ślad za tym doprecyzowano identyfikację beneficjentów rzeczywistych trustu.