§ 1. [Dokumenty składane przez kandydata do służby w straży kolei] 1. Kandydat do służby w straży ochrony kolei powinien przedłożyć dokumenty potwierdzające spełnianie warunków określonych w art. 59 ust. 4 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym.

2. Kandydat do służby w straży ochrony kolei może przedłożyć inne dokumenty potwierdzające posiadanie przez niego dodatkowych kwalifikacji lub umiejętności, w szczególności:

1) kserokopię prawa jazdy;

2) kserokopię dokumentu potwierdzającego ukończenie kursu strzeleckiego;

3) kserokopię dokumentu lub oświadczenie potwierdzające jego wysoką sprawność fizyczną albo uprawianie dyscyplin sportowych lub sztuk walki.

§ 2. [Dokonywanie oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby w straży ochrony kolei] 1. Jednostkami uprawnionymi do orzekania o zdolności fizycznej i psychicznej do służby w straży ochrony kolei są jednostki organizacyjne Kolejowego Zakładu Medycyny Pracy i Centrum Naukowe Medycyny Kolejowej.

2. Do dokonywania oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby w straży ochrony kolei oraz przeprowadzania badań lekarskich upoważnieni są:

1) lekarze Kolejowego Zakładu Medycyny Pracy, posiadający kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 437), zwani dalej „lekarzami orzekającymi";

2) (uchylony);

3) komisja lekarska w Centrum Naukowym Medycyny Kolejowej.

3. Lekarze posiadający specjalizację w dziedzinie okulistyki, zwani dalej „lekarzami okulistami", lekarze posiadający specjalizację w dziedzinie otorynolaryngologii lub laryngologii, zwani dalej „lekarzami laryngologami" - prowadzący specjalistyczne badania profilaktyczne funkcjonariuszy straży ochrony kolei i kandydatów na tych funkcjonariuszy powinni posiadać kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy.

4. Psycholodzy dokonujący oceny zdolności psychologicznej do służby powinni posiadać kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy.

§ 3. [Badania lekarskie] Oceny zdolności fizycznej i psychicznej do służby w straży ochrony kolei dokonuje się po przeprowadzeniu profilaktycznych badań lekarskich wstępnych, okresowych lub kontrolnych, obejmujących:

1) badanie ogólne stanu zdrowia ze szczególnym uwzględnieniem oceny: stanu układu krążenia i układu oddechowego oraz sprawności narządu ruchu;

2) badanie narządu wzroku wykonane przez lekarza okulistę;

3) badanie narządu słuchu i równowagi wykonane przez lekarza laryngologa;

4) badanie neurologiczne wykonane przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie neurologii;

5) badanie psychiatryczne wykonane przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie psychiatrii;

6) badanie w kierunku objawów wskazujących na nadużywanie alkoholu lub substancji psychoaktywnych - dotyczy badań wstępnych, a w przypadku badań okresowych - jeżeli istnieją wskazania;

7) badanie krwi, w tym morfologia z rozmazem, glikemia na czczo, aminotransferazy i gamma-glutmylo-transpeptydaza oraz badanie ogólne moczu;

8) badanie elektrokardiograficzne w spoczynku;

9) dodatkowe badania specjalistyczne oraz badania pomocnicze zlecone przez lekarza orzekającego lub komisję lekarską, jeżeli są potrzebne do oceny zdolności fizycznej i psychicznej badanego;

10) badanie psychologiczne.

§ 4.[Badanie układu wzrokowego] Zasady badania narządu wzroku oraz wymagania dotyczące narządu wzroku określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 5.[Badanie narządu słuchu i równowagi] Zasady badania narządu słuchu i równowagi oraz wymagania dotyczące narządu słuchu i równowagi określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 6.[Badanie psychiatryczne] Badanie psychiatryczne przeprowadza się w celu ustalenia, czy u badanego nie występują zaburzenia psychiczne bądź uzależnienie od alkoholu lub substancji psychoaktywnych.

§ 7.[Badanie psychologiczne] Badanie psychologiczne obejmuje w szczególności ocenę poziomu umysłowego osoby badanej, ocenę osobowości z uwzględnieniem funkcjonowania w sytuacjach trudnych oraz ocenę poziomu dojrzałości społecznej.

§ 8.[Badanie wstępne] Badanie wstępne wykonuje się u kandydatów na funkcjonariuszy straży ochrony kolei oraz u funkcjonariuszy straży ochrony kolei przenoszonych na stanowisko pracy, na którym może on być narażony na inne czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe niż na dotychczasowym stanowisku pracy.

§ 9. [Badania okresowe] 1. Badania okresowe funkcjonariuszy straży ochrony kolei przeprowadza się co 3 lata do ukończenia 50. roku życia, a po ukończeniu 50. roku życia co 2 lata.

2. Badania psychologiczne przeprowadza się w ramach badań wstępnych i okresowych w odstępach czasowych dwukrotnie dłuższych niż określone w ust. 1 oraz w innych przypadkach ustalonych przez lekarza orzekającego.

3.Lekarz orzekający lub komisja lekarska orzekająca w trybie odwoławczym może wyznaczyć wcześniejszy termin badań okresowych, jeżeli uzna to za niezbędne dla prawidłowej oceny zdolności fizycznej i psychicznej badanego.

§ 10. [Badania kontrolne] 1. Badania kontrolne funkcjonariuszy straży ochrony kolei przeprowadza się, poza terminami wynikającymi z częstotliwości badań okresowych, w przypadku:

1) czasowej niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni;

2) nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem użycia broni;

3) powrotu do pracy po okresie przerwy trwającej dłużej niż 6 miesięcy;

4) przed rozwiązaniem stosunku pracy z funkcjonariuszem, który pracował w warunkach narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub w warunkach uciążliwych;

5) po stwierdzeniu, że funkcjonariusz w czasie pracy był w stanie nietrzeźwości lub pod działaniem substancji psychoaktywnych;

6) w innych przypadkach, jeżeli wynika to z odrębnych przepisów.

2. Badanie kontrolne przeprowadza lekarz orzekający.

3. Badanie kontrolne obejmuje badanie ogólne stanu zdrowia oraz - w zakresie ustalonym przez lekarza orzekającego - badania specjalistyczne i pomocnicze. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 5, dodatkowo przeprowadza się badanie psychologiczne. W pozostałych przypadkach konieczność przeprowadzenia badania psychologicznego ustala lekarz orzekający.

§ 11. [Skierowanie na badania] 1. Badania, o których mowa w § 3, wykonywane są na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę.

2. Skierowanie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać:

1) imię i nazwisko, datę urodzenia oraz adres zamieszkania osoby skierowanej na badanie;

2) określenie rodzaju badania, jakie ma być wykonane;

3) określenie stanowiska pracy:

a) na którym ma być zatrudniony kandydat bądź funkcjonariusz przenoszony na inne stanowisko - w przypadku badania wstępnego,

b) na którym jest zatrudniony funkcjonariusz - w przypadku badania okresowego i kontrolnego;

4) informacje o występowaniu na stanowisku pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych z uwzględnieniem aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, dokonanych na tym stanowisku;

5) określenie powodu skierowania na badanie kontrolne.

§ 12. [Czynności poprzedzające przeprowadzenie badania] 1. Przed rozpoczęciem badania należy:

1) potwierdzić tożsamość osoby badanej;

2) upewnić się, czy pracownik nie zgłosił się na badanie po pracy, nie mając co najmniej 11-godzinnego wypoczynku; w takim przypadku lekarz orzekający odmawia przeprowadzenia badania i ustala nowy termin badania, powiadamiając o tym pisemnie właściwego pracodawcę.

2. Jeżeli lekarz orzekający stwierdzi u osoby badanej stan ostrego schorzenia, ustala nowy termin badania.

§ 13. (uchylony).

§ 14. [Przesłanki uznania funkcjonariusza lub kandydata za zdolnego fizycznie i psychicznie do służby] Funkcjonariusza straży ochrony kolei lub kandydata na funkcjonariusza straży ochrony kolei uznaje się za zdolnego fizycznie i psychicznie do służby, jeżeli:

1) w wyniku badania ogólnego stanu zdrowia, z uwzględnieniem wyników badań specjalistycznych i pomocniczych, nie stwierdzono istotnych zmian chorobowych oraz nieprawidłowości albo stwierdzone zmiany chorobowe lub nieprawidłowości w nieznacznym stopniu ograniczają sprawność ustroju, nie powodując niezdolności do służby na danym stanowisku;

2) spełnia wymagania dotyczące narządu wzroku oraz narządu słuchu i równowagi, określone w załącznikach nr 1 i 2 do rozporządzenia;

3) w wyniku badania psychiatrycznego nie stwierdzono zaburzeń psychicznych, uzależnienia od alkoholu lub substancji psychoaktywnych, a w wyniku badania psychologicznego nie stwierdzono istotnych odchyleń.

§ 15. [Orzeczenie lekarskie] 1. Na podstawie przeprowadzonych profilaktycznych badań lekarskich wydaje się orzeczenie o zdolności fizycznej i psychicznej do służby w straży ochrony kolei albo o braku takiej zdolności, zwane dalej „orzeczeniem lekarskim".

2. Orzeczenie lekarskie może zawierać ograniczenia wykonywania określonych czynności.

3. W orzeczeniu lekarskim po badaniu wstępnym lub okresowym określa się termin następnego badania okresowego.

4. Orzeczenie lekarskie zawiera pouczenie o prawie do odwołania od orzeczenia lekarskiego.

5. Orzeczenie lekarskie sporządza się w trzech egzemplarzach, jeden przekazuje się niezwłocznie osobie badanej, drugi - pracodawcy, trzeci pozostaje w dokumentacji medycznej indywidualnej wewnętrznej osoby badanej.

§ 16. [Odwołanie] 1. Jeżeli osoba badana lub pracodawca nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego, może, za pośrednictwem lekarza orzekającego, który wydał orzeczenie, złożyć odwołanie od orzeczenia lekarskiego wraz z uzasadnieniem - w terminie 7 dni od dnia otrzymania orzeczenia.

2. Lekarz orzekający, który wydał orzeczenie lekarskie, przekazuje odwołanie w terminie 7 dni od dnia złożenia odwołania do komisji lekarskiej orzekającej w trybie odwoławczym wraz z dokumentacją medyczną badania stanowiącego podstawę wydania orzeczenia.

3. Komisją lekarską orzekającą w trybie odwoławczym jest komisja lekarska w Centrum Naukowym Medycyny Kolejowej.

4. Orzeczenie wydane w trybie odwoławczym jest ostateczne.

5. Komisja lekarska orzekająca w trybie odwoławczym wydaje orzeczenie lekarskie zgodnie z § 15 ust. 1-3 i 5.

§ 17. [Tryb wydawania orzeczeń] 1. Komisja lekarska orzekająca w trybie odwoławczym do udziału w pracach komisji może zaprosić psychologa.

2. Pracodawca osoby badanej ma obowiązek udostępnić komisji lekarskiej, o której mowa w ust. 1, opinię służbową dotyczącą funkcjonariusza straży ochrony kolei oraz inne dokumenty niezbędne do pracy komisji.

3. Orzeczenie wydane przez komisję lekarską podpisują wszyscy członkowie komisji lekarskiej.

4. Członek komisji lekarskiej mający w sprawie orzeczenia odrębne zdanie może je dołączyć wraz z uzasadnieniem do dokumentacji medycznej badania.

5. Komisja lekarska może zaprosić do udziału w pracach komisji przedstawiciela pracodawcy osoby badanej, który powinien scharakteryzować osobę badaną, warunki środowiska pracy, w którym jest ona zatrudniona, oraz sposób wykonywania przez nią pracy.

6. Przedstawiciel pracodawcy nie może być obecny przy badaniu lekarskim i psychologicznym.

§ 18. [Orzekanie w trybie odwoławczym] 1. Komisja lekarska orzekająca w trybie odwoławczym wydaje orzeczenie lekarskie na podstawie:

1) wyników badania ogólnego stanu zdrowia, o którym mowa w § 3 pkt 1;

2) wyników badań określonych w § 3 pkt 2-10, których wykonanie komisja uzna za niezbędne;

3) dokumentacji medycznej badania, o której mowa w § 16 ust. 2.

2. Badanie przez komisję lekarską w trybie odwoławczym wraz z orzeczeniem powinno być przeprowadzone w ciągu 14 dni od dnia złożenia odwołania od orzeczenia.

3. W skład komisji lekarskiej orzekającej w trybie odwoławczym nie może wchodzić lekarz, który wydał orzeczenie, od którego rozpatrywane jest odwołanie.

4. W sytuacji, o której mowa w § 10 ust. 1 pkt 2 i 5, uczestniczącym w pracach komisji nie może być psycholog, który wydał opinię psychologiczną o osobie badanej w ramach postępowania prowadzącego do wydania orzeczenia, od którego rozpatrywane jest odwołanie.

§ 19.[Przepis przejściowy] Pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie rozporządzenia wykonują czynności na stanowiskach funkcjonariuszy straży ochrony kolei i posiadają zdolność fizyczną i psychiczną do służby stwierdzoną orzeczeniem lekarskim wydanym na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują tę zdolność do czasu następnego badania, którego termin wynika z przepisów rozporządzenia.

§ 20.[Przepis przejściowy] Badania rozpoczęte przed dniem wejścia w życie rozporządzenia wykonywane są na podstawie dotychczasowych przepisów.

§ 21. [Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.²⁾