(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (¹), w szczególności jego art. 25a ust. 2a akapit drugi,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Podczas oceny stopnia ryzyka systemowego, jakie CCP z państwa trzeciego stwarza dla stabilności finansowej Unii lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich, ESMA powinien wziąć pod uwagę szereg obiektywnych aspektów ilościowych i jakościowych, które uzasadniają jego decyzję o uznaniu CCP z państwa trzeciego za CCP Tier I lub CCP Tier II. Powinien on również wziąć pod uwagę wszelkie warunki, w jakich Komisja mogła przyjąć decyzję o równoważności. W szczególności podczas oceny profilu ryzyka CCP z państwa trzeciego ESMA musi wziąć pod uwagę obiektywne i przejrzyste ilościowe wskaźniki aktywności w odniesieniu do działalności prowadzonej w stosunku do uczestników rozliczających mających siedzibę w Unii lub wyrażonej w walutach unijnych, ustalone dla momentu dokonywania oceny. ESMA musi uwzględnić działalność prowadzoną przez CCP w sposób całościowy, jego ocena powinna jednak odzwierciedlać ryzyko, jakie dany CCP może stanowić dla stabilności finansowej Unii.

(2) Określając kryteria, które ESMA ma uwzględniać podczas ustalania klasyfikacji CCP z państwa trzeciego, należy wziąć pod uwagę charakter transakcji rozliczanych przez CCP, w tym ich złożoność, profil ryzyka i średni termin zapadalności, a także przejrzystość i płynność danych rynków oraz stopień, w jakim działalność rozliczeniowa CCP jest wyrażona w euro lub w innych walutach unijnych. Pod tym względem szczególne cechy pewnych produktów, takich jak produkty rolne, notowanych i będących przedmiotem obrotu na rynkach regulowanych w państwach trzecich, odnoszące się do rynków, które w dużej mierze obsługują krajowych kontrahentów niefinansowych w danym państwie trzecim, którzy to kontrahenci zarządzają poprzez takie kontrakty swoimi ryzykami handlowymi, mogą stwarzać znikome ryzyko dla członków rozliczających i systemów obrotu w Unii, ponieważ cechują się niskim stopniem wzajemnych powiązań systemowych z resztą systemu finansowego.

(3) Do obiektywnych wskaźników złożoności działalności CCP zalicza się państwa, w których działa CCP, zakres usług, jakie świadczy, właściwości instrumentów finansowych, które rozlicza, a także rozliczone wolumeny. Podczas uwzględniania kryterium określonego w art. 25 ust. 2a lit. a) rozporządzenia (UE) nr 648/2012 ESMA powinien zatem przeanalizować strukturę własności, strukturę biznesową i korporacyjną CCP, a także zakres, charakter i złożoność usług rozliczeniowych oferowanych przez danego CCP oraz stopień, w jakim usługi te mają znaczenie dla członków rozliczających i klientów ("uczestników rozliczających") mających siedzibę w Unii. Chociaż systemowe znaczenie CCP należy oceniać w sposób całościowy, ESMA powinien uwzględnić w szczególności część działalności CCP prowadzoną w walutach unijnych, a także część działalności CCP zainicjowaną przez uczestników rozliczających mających siedzibę w Unii. W przypadku CCP, w przypadku którego istnieje większe prawdopodobieństwo, że ma on systemowe znaczenie dla Unii, ważne jest, by ESMA ocenił strukturę i własność grupy, której dany CCP może być częścią, aby ustalić, czy interesy Unii są zagrożone. Ponadto należy również ocenić głębokość, płynność i przejrzystość rynków obsługiwanych przez takiego CCP, aby ESMA był w stanie lepiej określić ryzyko dla członków rozliczających mających siedzibę w Unii w prowadzeniu postępowania w sprawie zarządzania skutkami niewykonania zobowiązania.

(4) Kapitał CCP i zasoby finansowe wniesione przez uczestników rozliczających, a także rodzaj i charakter zabezpieczenia, jakiego udzielają, stanowią podstawowe elementy, które należy przeanalizować podczas oceny zdolności CCP do przetrzymania jakiejkolwiek niekorzystnej zmiany. Uwzględniając kryterium określone w art. 25 ust. 2a lit. b) rozporządzenia (UE) nr 648/2012, ESMA powinien zatem dysponować przeglądem zasobów finansowych dostępnych CCP w przypadku niewykonania lub wykonania zobowiązania. ESMA powinien również przeanalizować zabezpieczony, niezabezpieczony, zaangażowany, niezaangażowany, finansowany lub niefinansowany charakter tych zasobów, a także środki stosowane przez CCP w celu zapewnienia pewności prawa i zaufania co do rozliczenia płatności, których dokonuje, oraz zabezpieczenia, które musi zapewnić. Ponadto ESMA powinien przeanalizować istnienie, charakter i skutek ram naprawy i restrukturyzacji dla CCP w jurysdykcji państwa, w którym działa CCP ubiegający się o uznanie. Takie ramy naprawy i restrukturyzacji należy ocenić pod kątem wytycznych uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym i kluczowych atrybutów. Podczas analizy ryzyka rozliczenia i ryzyka płynności ESMA powinien zwrócić szczególną uwagę na stopień bezpieczeństwa, z jakim CCP mają dostęp do płynności, a także problemy z płynnością dotyczące walut unijnych w odniesieniu do tych CCP, w przypadku których istnieje duże prawdopodobieństwo, że mają systemowe znaczenie. Biorąc pod uwagę, że bezpieczeństwo płatności i rozliczeń można wzmocnić, stosując technologię rozproszonego rejestru lub inne najnowsze technologie, ESMA powinien wziąć pod uwagę dodatkowe ryzyko, jakie technologie te mogą stanowić dla CCP, w szczególności ryzyko w cyberprzestrzeni.

(5) Charakter warunków nałożonych przez CCP, które uczestnicy rozliczający muszą spełnić, aby uzyskać dostęp do jego usług, oraz wzajemne powiązania między tymi uczestnikami rozliczającymi mają swoje konsekwencje, jeżeli chodzi o sposób, w jaki niekorzystne zdarzenie dotyczące tych uczestników może wywierać wpływ na CCP. W związku z tym, uwzględniając kryterium określone w art. 25 ust. 2a lit. c) rozporządzenia (UE) nr 648/2012, ESMA powinien ustalić w miarę możliwości tożsamość uczestników rozliczających CCP, w szczególności jeżeli dany CCP świadczy usługi na rzecz uczestników rozliczających mających siedzibę w Unii. ESMA powinien również określić stosowny udział w rynku lub względne znaczenie uczestników rozliczających lub grup uczestników rozliczających dla tego CCP. W zakresie, w jakim jest to konieczne, aby ocenić możliwy wpływ tych aspektów na strukturę członków rozliczających, ESMA powinien ocenić warunki i warianty, zgodnie z którymi CCP zapewnia dostęp do swoich usług rozliczeniowych. W odniesieniu do CCP, w przypadku którego istnieje prawdopodobieństwo, że ma znaczenie systemowe dla Unii, ESMA powinien ocenić, czy wymogi prawne i ostrożnościowe, jakie dany CCP stawia swoim członkom rozliczającym, są wystarczająco restrykcyjne.

(6) W przypadku zakłócenia działalności CCP może się okazać, że uczestnicy rozliczający będą musieli skorzystać, czy to bezpośrednio, czy też pośrednio, z podobnych lub identycznych usług świadczonych przez innych CCP. Aby ocenić względne znaczenie CCP ubiegającego się o uznanie, ESMA powinien zatem określić, uwzględniając kryterium określone w art. 25 ust. 2a lit. d) rozporządzenia (UE) nr 648/2012, czy uczestnicy rozliczający mogą zastąpić część lub całość usług rozliczeniowych świadczonych przez danego CCP usługami świadczonymi przez innych CCP, w szczególności w przypadku gdy ci alternatywni CCP posiadają zezwolenie lub zostali uznani w Unii. W przypadku gdy członkowie rozliczający i klienci mający siedzibę w Unii mogą rozliczać niektóre produkty podlegające obowiązkowi rozliczania jedynie u jednego CCP z państwa trzeciego, ESMA powinien przeanalizować systemowe znaczenie tego CCP ze szczególną uwagą.

(7) CCP mogą być powiązani na wiele sposobów z innymi elementami infrastruktury rynku finansowego takimi jak inni CCP lub centralne depozyty papierów wartościowych. Zakłócenie tych powiązań może mieć negatywny wpływ na sprawne funkcjonowanie CCP. W związku z tym, uwzględniając kryterium określone w art. 25 ust. 2a lit. e) rozporządzenia (UE) nr 648/2012, ESMA powinien ocenić stopień powiązania CCP z innymi elementami infrastruktury rynku finansowego lub instytucjami finansowymi, który może mieć wpływ na stabilność finansową Unii lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich. W ramach tego działania ESMA powinien zwrócić szczególną uwagę na powiązania i współzależności z podmiotami znajdującymi się w Unii. Ponadto ESMA powinien określić i ocenić charakter usług zlecanych przez CCP na zasadzie outsourcingu oraz ryzyko, jakie takie uzgodnienia mogą stanowić dla CCP w przypadku, gdyby zostały one w jakikolwiek sposób przerwane lub ograniczone.

(8) W przypadku gdy określona przy użyciu obiektywnych wskaźników ilościowych ekspozycja członków rozliczających i klientów mających siedzibę w Unii wobec CCP jest znacząca, ESMA powinien ocenić dodatkowe elementy w odniesieniu do każdego kryterium. Im więcej wskaźników osiąga CCP, tym większe jest prawdopodobieństwo stwierdzenia przez ESMA, że dany CCP ma systemowe znaczenie dla stabilności finansowej Unii lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich.

(9) Niniejsze rozporządzenie delegowane powinno wejść w życie w trybie pilnym, aby zapewnić jak najszybsze wdrożenie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2099 (²),

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Charakter, wielkość i złożoność działalności CCP

1. Uwzględniając kryterium określone w art. 25 ust. 2a lit. a) rozporządzenia (UE) nr 648/2012, ESMA ocenia następujące elementy:

a) państwa, w których CCP świadczy lub zamierza świadczyć usługi;

b) zakres, w jakim CCP świadczy inne usługi poza usługami rozliczeniowymi;

c) rodzaje instrumentów finansowych rozliczanych lub które mają być rozliczane przez CCP;

d) fakt, czy instrumenty finansowe, które są lub mają być rozliczane przez CCP, podlegają obowiązkowi rozliczania zgodnie z art. 4 rozporządzenia (UE) nr 648/2012;

e) średnie wartości rozliczone przez CCP w ciągu jednego roku na następujących poziomach:

(i) na poziomie CCP;

(ii) na poziomie każdego członka rozliczającego będącego podmiotem mającym siedzibę w Unii lub częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii;

(iii) na poziomie członków rozliczających z siedzibą poza Unią lub członków rozliczających, którzy nie są częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii, jeżeli rozliczają w imieniu klientów i klientów pośrednich mających siedzibę w Unii, w ujęciu zagregowanym;

f) fakt, czy CCP zakończył ocenę swojego profilu ryzyka na podstawie standardów uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym lub na innej podstawie, wykorzystaną metodę i wynik oceny.

2. Do celów ust. 1 lit. e) ESMA ocenia następujące wartości osobno:

a) w przypadku transakcji na papierach wartościowych (w tym transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2365 (³)), wartość otwartych pozycji;

b) w przypadku transakcji na instrumentach pochodnych podlegających obrotowi na rynku regulowanym w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE (⁴), wartość otwartych pozycji lub obrót;

c) w przypadku transakcji na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, pozostałą kwotę referencyjną brutto i netto.

Wartości te ocenia się dla poszczególnych walut i poszczególnych klas aktywów.

3. W przypadku gdy zastosowanie mają wskaźniki, o których mowa w art. 6, poza elementami wymienionymi w ust. 1 niniejszego artykułu ESMA ocenia również następujące elementy:

a) strukturę własności CCP;

b) jeżeli CCP należy do tej samej grupy co inny element infrastruktury rynku finansowego, taki jak inny CCP lub centralny depozyt papierów wartościowych, strukturę korporacyjną grupy, do której należy CCP;

c) fakt, czy CCP świadczy usługi rozliczeniowe na rzecz klientów lub klientów pośrednich mających siedzibę w Unii za pośrednictwem członków rozliczających z siedzibą poza Unią;

d) charakter, głębokość i płynność obsługiwanych rynków oraz poziom dostępnych dla uczestników rynku informacji na temat odpowiednich danych dotyczących kształtowania się cen oraz wszelkie ogólnie przyjęte i wiarygodne informacje na temat kształtowania się cen;

e) fakt, czy informacje na temat kwotowań, przedtransakcyjnych cen kupna i sprzedaży oraz poziomu zainteresowania zawarciem transakcji są udostępniane publicznie;

f) fakt, czy informacje na temat ceny posttransakcyjnej, wolumenu i czasu przeprowadzenia lub zawarcia transakcji na rynkach obsługiwanych przez CCP i poza nimi są udostępniane publicznie.

Artykuł 2

Wpływ upadłości lub zakłócenia działalności CCP

1. Uwzględniając kryterium określone w art. 25 ust. 2a lit. b) rozporządzenia (UE) nr 648/2012, ESMA ocenia następujące elementy:

a) kapitał danego CCP, w tym zysk niepodzielony i rezerwy;

b) rodzaj i kwotę zabezpieczenia, które CCP przyjął i utrzymuje, zastosowane redukcje wartości, odpowiednią metodę redukcji wartości, waluty, w jakich wyrażone jest zabezpieczenie, i zakres, w jakim zabezpieczenia udzielają podmioty mające siedzibę w Unii lub podmioty, które są częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii;

c) maksymalną kwotę depozytów zabezpieczających pobranych przez CCP w ciągu jednego dnia w okresie 365 dni poprzedzających ocenę ESMA;

d) maksymalną kwotę depozytów zabezpieczających pobranych przez CCP w ciągu jednego dnia w okresie 365 dni poprzedzających ocenę ESMA od każdego członka rozliczającego będącego podmiotem mającym siedzibę w Unii lub częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii na klasę aktywów lub w stosownych przypadkach odrębny fundusz na wypadek niewykonania zobowiązania;

e) w stosownych przypadkach w odniesieniu do każdego funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania CCP maksymalne składki na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania wymagane i utrzymywane przez CCP w ciągu jednego dnia w okresie 365 dni poprzedzających ocenę ESMA;

f) w stosownych przypadkach w odniesieniu do każdego funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania CCP maksymalne składki na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania wymagane i utrzymywane przez CCP w ciągu jednego dnia w okresie 365 dni poprzedzających ocenę ESMA od każdego członka rozliczającego będącego podmiotem mającym siedzibę w Unii lub częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii;

g) szacowane największe zobowiązanie płatnicze w ciągu jednego dnia łącznie i w każdej z walut unijnych, które wynikałoby z niewykonania zobowiązania przez jednego największego pojedynczego członka rozliczającego lub dwóch takich członków (i ich podmiotów powiązanych) w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych;

h) łączną kwotę - oraz w każdej z walut unijnych - płynnych środków finansowych na rzecz CCP ujętych w podziale na rodzaj zasobów, w tym depozyty gotówkowe, zaangażowane lub niezaangażowane zasoby;

i) kwotę całkowitych płynnych środków finansowych wniesionych na rzecz CCP przez podmioty mające siedzibę w Unii lub podmioty, które są częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii.

2. W przypadku gdy zastosowanie mają wskaźniki, o których mowa w art. 6, poza elementami wymienionymi w ust. 1 niniejszego artykułu ESMA ocenia również następujące elementy:

a) tożsamość dostawców płynności mających siedzibę w Unii lub dostawców płynności, którzy są częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii;

b) średnie i najwyższe zagregowane dzienne wartości przychodzących i wychodzących płatności w walutach unijnych;

c) zakres, w jakim pieniądz banku centralnego jest wykorzystywany do rozliczania i płatności lub fakt, czy do rozliczania lub płatności wykorzystywane są inne podmioty;

d) zakres, w jakim CCP stosuje technologie takie jak technologia rozproszonego rejestru w ramach procesu rozliczania/płatności;

e) plan przywrócenia gotowości CCP;

f) system restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji mający zastosowanie do CCP;

g) fakt, czy w odniesieniu do danego CCP ustanowiono grupę ds. zarządzania w sytuacji kryzysowej.

Artykuł 3

Struktura członkostwa CCP

1. Uwzględniając kryterium określone w art. 25 ust. 2a lit. c) rozporządzenia (UE) nr 648/2012, ESMA ocenia następujące elementy:

a) członkostwo oraz, jeżeli informacje takie są dostępne, fakt, czy i którzy klienci lub klienci pośredni mający siedzibę w Unii lub klienci i klienci pośredni, którzy są częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii, korzystają z usług rozliczeniowych CCP; oraz

b) poszczególne warianty dostępne w celu uzyskania dostępu do usług rozliczeniowych CCP (w tym różne typy uczestnictwa i modele dostępu bezpośredniego dla klientów), wszelkie warunki przyznania, odmowy lub zakończenia dostępu.

2. W przypadku gdy zastosowanie mają wskaźniki, o których mowa w art. 6, poza elementami wymienionymi w ust. 1 niniejszego artykułu ESMA ocenia w szczególności wszelkie wymogi prawne lub ostrożnościowe, jakie CCP stawia członkom rozliczającym w celu uzyskania dostępu do jego usług rozliczeniowych.

Artykuł 4

Alternatywne usługi rozliczeniowe świadczone przez innych CCP

1. Uwzględniająca kryterium określone w art. 25 ust. 2a lit. d) rozporządzenia (UE) nr 648/2012, ESMA ocenia, czy członkowie rozliczający i klienci mający siedzibę w Unii mogą uzyskać dostęp do całości lub części usług rozliczeniowych świadczonych przez CCP za pośrednictwem innych CCP oraz czy CCP posiadają zezwolenie lub zostali uznani zgodnie z art. 14 i 25 tego rozporządzenia.

2. W przypadku gdy zastosowanie mają wskaźniki, o których mowa w art. 6, poza elementami wymienionymi w ust. 1 niniejszego artykułu ESMA ocenia również, czy usługi świadczone przez CCP odnoszą się do klasy instrumentów pochodnych podlegających obowiązkowi rozliczania na podstawie art. 4 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.

Artykuł 5

Relacje, współzależności lub inne interakcje CCP

1. Uwzględniając kryterium określone w art. 25 ust. 2a lit. e) rozporządzenia (UE) nr 648/2012, ESMA ocenia zakres funkcji, usług lub działalności, które CCP zlecił na zasadzie outsourcingu.

2. W przypadku gdy zastosowanie mają wskaźniki, o których mowa w art. 6, poza elementami wymienionymi w ust. 1 niniejszego artykułu ESMA ocenia również następujące elementy:

a) możliwe skutki, jakie niezdolność podmiotu, który pełni funkcje, świadczy usługi lub prowadzi działalność w ramach outsourcingu, do wywiązania się ze swoich obowiązków wynikających z ustaleń dotyczących outsourcingu miałaby dla Unii lub co najmniej jednego z jej państw członkowskich;

b) kwestię, czy CCP obsługuje systemy obrotu działające w Unii;

c) kwestię, czy dany CCP zawarł uzgodnienia interoperacyjne lub umowy typu cross-margining z CCP mającymi siedzibę w Unii lub czy posiada powiązania z innymi infrastrukturami rynku finansowego znajdującymi się w Unii, takimi jak centralne depozyty papierów wartościowych lub systemy płatności, lub udziały w takich infrastrukturach.

Artykuł 6

Wskaźniki minimalnej ekspozycji członków rozliczających i klientów mających siedzibę w Unii wobec CCP

1. Wskaźnikami stosowanymi do celów art. 1-5 są:

a) maksymalne otwarte pozycje w transakcjach na papierach wartościowych, w tym transakcjach finansowanych z użyciem papierów wartościowych, lub giełdowych instrumentach pochodnych wyrażonych w walutach unijnych, rozliczonych przez CCP w okresie jednego roku poprzedzającego ocenę lub przeznaczonych do rozliczenia przez CCP w okresie jednego roku po dokonaniu oceny, które wynoszą ponad 1 000 mld EUR;

b) maksymalne wartości referencyjne transakcji na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym wyrażonych w walutach unijnych, rozliczonych przez CCP w okresie jednego roku poprzedzającego ocenę lub przeznaczonych do rozliczenia przez CCP w okresie jednego roku po dokonaniu oceny, które wynoszą ponad 1 000 mld EUR;

c) średni zagregowany wymóg dotyczący depozytów zabezpieczających i składki na rzecz funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania z tytułu rachunków prowadzonych przez CCP dla członków rozliczających, którzy są podmiotami mającymi siedzibę w Unii lub są częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii, obliczane przez CCP w ujęciu netto na poziomie rachunku członka rozliczającego w okresie dwóch lat poprzedzających ocenę, które wynoszą ponad 25 mld EUR;

d) szacowane największe zobowiązanie płatnicze zaciągnięte przez podmioty mające siedzibę w Unii lub będące częścią grupy objętej nadzorem skonsolidowanym w Unii i obliczone dla okresu jednego roku poprzedzającego ocenę, które wynikałoby z niewykonania zobowiązania przez co najmniej dwóch największych pojedynczych członków rozliczających i ich podmioty powiązane w skrajnych, ale prawdopodobnych warunkach rynkowych, które wynosi ponad 3 mld EUR.

Do celów lit. d) zobowiązanie płatnicze obejmuje łączne zobowiązania we wszystkich walutach Unii, w stosownych przypadkach w przeliczeniu na EUR.

2. Na podstawie kryteriów wymienionych w art. 1-5 ESMA może ustalić, że CCP z państwa trzeciego należy do kategorii CCP Tier II, jedynie jeżeli osiągnięto co najmniej jeden ze wskaźników wymienionych w ust. 1.

Artykuł 7

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 14 lipca 2020 r.