(1)

14 listopada 2022 r. do Komisji wpłynął wniosek o rejestrację europejskiej inicjatywy obywatelskiej zatytułowanej „Artykuł 4: stop torturom i nieludzkiemu traktowaniu na granicach Europy".

(2)

Ogólny cel inicjatywy określony przez organizatorów jest następujący: „W ramach kompetencji UE w przestrzeni sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa - określonych w art. 78 TFUE na temat polityk dotyczących kontroli granicznej, azylu i imigracji - wzywamy do przyjęcia odpowiednich regulacji, aby zapewnić skuteczne stosowanie art. 4 Karty praw podstawowych oraz zakazać stosowania przemocy, tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania na granicach UE i w państwach trzecich, z którymi instytucje europejskie lub co najmniej jedno państwo członkowskie zawarły umowy ograniczające wjazd do Europy migrantów lub osób ubiegających się o azyl, a także na terenie samych państw członkowskich w kontekście zarządzania przyjmowaniem migrantów lub osób ubiegających się o azyl, oraz do nakładania kar za nieprzestrzeganie ustanowionych obowiązków".

(3)

Załącznik do inicjatywy zawiera bardziej szczegółowe informacje na temat przedmiotu, celów i kontekstu inicjatywy. Organizatorzy twierdzą, że w ostatnich latach coraz częściej dochodzi do przemocy wobec migrantów, co zgłaszają organizacje międzynarodowe, takie jak Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR), Amnesty International i Human Rights Watch. Organizatorzy wzywają Unię, aby wykorzystała swoje uprawnienia do położenia kresu tym domniemanym naruszeniom art. 4 Karty praw podstawowych, w szczególności „1) w kontekście wjazdu na wspólny obszar europejski - przez regulowanie kontroli granicznej i nakładanie kar na państwa, które otwarcie naruszają zakaz stosowania przemocy, tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania; 2) w państwach niebędących członkami UE, w kontekście eksternalizacji granic UE - przez nakładanie kar na państwa członkowskie, które zawierają umowy nieprzewidujące monitorowania zgodności z art. 4; 3) w kontekście ustalania standardów przyjmowania na cały okres pobytu w UE - przez nakładanie kar na państwa, których władze lub organy ścigania naruszają prawa migrantów lub osób ubiegających się o azyl".

(4)

W związku z tym wydaje się, że głównym celem inicjatywy jest ustanowienie ram zapewniających przestrzeganie zakazu przemocy oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania zapisanego w art. 4 Karty praw podstawowych w odniesieniu do polityki Unii dotyczącej kontroli granicznej, azylu i imigracji. W zakresie, w jakim inicjatywa dąży do osiągnięcia tego celu w odniesieniu do kontroli granicznej, Komisja jest uprawniona do przedstawiania wniosków dotyczących aktów prawnych na podstawie art. 77 ust. 2 TFUE. W zakresie, w jakim inicjatywa dąży do osiągnięcia tego celu w odniesieniu do wspólnej polityki w dziedzinie azylu, ochrony uzupełniającej i tymczasowej ochrony, Komisja jest uprawniona do przedstawiania wniosków dotyczących aktów prawnych na podstawie art. 78 ust. 2 TFUE. W zakresie, w jakim inicjatywa dąży do osiągnięcia tego celu w odniesieniu do wspólnej polityki imigracyjnej, Komisja jest uprawniona do przedstawiania wniosków dotyczących aktów prawnych na podstawie art. 79 ust. 2 TFUE.

(5)

Z powyższych względów żadna z części inicjatywy nie wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji do przedłożenia wniosku dotyczącego aktu prawnego Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów.

(6)

Konkluzja ta pozostaje bez uszczerbku dla oceny, czy w tym przypadku spełnione są konkretne warunki merytoryczne wymagane do podjęcia działań przez Komisję, w tym zgodność z zasadami proporcjonalności i pomocniczości oraz z prawami podstawowymi.

(7)

Grupa organizatorów przedstawiła odpowiednie dowody na to, że inicjatywa spełnia wymogi określone w art. 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia (UE) 2019/788, i wskazała osoby wyznaczone do kontaktów zgodnie z art. 5 ust. 3 akapit pierwszy tego rozporządzenia. Utworzono podmiot prawny specjalnie do celu zarządzania inicjatywą.

(8)

Inicjatywa nie jest oczywistym nadużyciem i nie jest w sposób wyraźny niepoważna lub dokuczliwa, nie jest też w sposób oczywisty sprzeczna z wartościami Unii określonymi w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej ani z prawami zapisanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

(9)

Należy zatem zarejestrować proponowaną inicjatywę obywatelską zatytułowaną „Artykuł 4: stop torturom i nieludzkiemu traktowaniu na granicach Europy".

(10)

Konkluzja, że warunki rejestracji określone w art. 6 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2019/788 są spełnione, nie oznacza, że Komisja w jakikolwiek sposób potwierdza poprawność treści inicjatywy pod względem merytorycznym, za co wyłączną odpowiedzialność ponosi grupa organizatorów inicjatywy. Treść inicjatywy wyraża jedynie poglądy grupy organizatorów i w żaden sposób nie może być rozumiana jako odzwierciedlenie poglądów Komisji,