(1)

Wydarzenia sportowe i inne wydarzenia na żywo, takie jak koncerty, przyczyniają się do rozwoju zróżnicowanej europejskiej sceny kulturalnej. Odgrywają one również ważną rolę w zbliżaniu obywateli i zapewnianiu poczucia wspólnoty. Organizacja takich wydarzeń oraz ich transmisja na żywo i retransmisja wymagają istotnych inwestycji, a także przyczyniają się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w Unii.

(2)

Jak stwierdził Parlament Europejski w rezolucji z dnia 19 maja 2021 r. w sprawie wyzwań stojących przed organizatorami wydarzeń sportowych w środowisku cyfrowym (1) i jak potwierdzają najnowsze badania (2), główna wartość większości wydarzeń sportowych na żywo bierze się z ich eksploatacji w ramach transmisji na żywo, a po zakończeniu wydarzenia sportowego - spada. Dlatego też nieuprawnione retransmisje wydarzeń sportowych na żywo mogą spowodować znaczne uszczuplenie dochodów zarówno organizatorów wydarzeń sportowych, jak i ich nadawców, a zatem zmniejszają rentowność usług oferowanych przez te podmioty. Potrzebę wprowadzenia skutecznych środków zaradczych w odniesieniu do wydarzeń sportowych na żywo podkreślił Parlament Europejski, który zauważył również, że jednocześnie organizatorzy wydarzeń sportowych powinni przyczyniać się do tworzenia europejskiego modelu sportu, który sprzyja rozwojowi sportu i jest zgodny z celami społecznymi i edukacyjnymi. W niniejszym zaleceniu, które stanowi kontynuację tej rezolucji, zarekomendowano środki, do których wprowadzenia zachęca się państwa członkowskie i uczestników rynku.

(3)

Podobne rozważania mają zastosowanie do transmisji na żywo innych wydarzeń, które ze względu na swoją specyfikę wzbudzają największe zainteresowanie odbiorców i generują największą wartość podczas transmisji na żywo. Dotyczy to na przykład transmisji na żywo wydarzeń kulturalnych, takich jak koncerty, opery, musicale, przedstawienia teatralne lub teleturnieje. Szkody ekonomiczne spowodowane piractwem wydarzeń na żywo obejmują utratę opłat abonamentowych użytkowników, sprzedaży biletów wstępu i przychodów z reklam, co wpływa na wszystkie zainteresowane strony wnoszące wkład w łańcuch wartości wydarzenia na żywo.

(4)

W procederze piractwa wykorzystuje się coraz bardziej zaawansowane środki, aby udostępniać użytkownikom online nieuprawnione retransmisje wydarzeń na żywo za pośrednictwem różnych usług, takich jak nielegalne IPTV, aplikacje lub strony internetowe. W 2019 r. przychody z piractwa internetowego wydarzeń sportowych oszacowano na kwotę 522 mln EUR, biorąc pod uwagę wyłącznie nielegalne modele biznesowe oparte na opłatach abonamentowych wnoszonych przez użytkowników (3). Jest to zjawisko globalne, a pirackie serwisy prowadzące transmisję strumieniową wydarzeń na żywo coraz częściej korzystają z usług zagranicznych firm hostingowych, aby dotrzeć do użytkowników w Unii przy jednoczesnym zminimalizowaniu narażenia na odpowiedzialność na gruncie praw autorskich lub prawa karnego (4). W ostatnich latach opracowano nowy rodzaj usługi wspierającej piractwo, określanej jako „Piracy-as-a-Service" („piractwo jako usługa"), która zapewnia pakiet gotowych usług ułatwiających stworzenie, obsługę i monetyzację w pełni funkcjonującego pirackiego przedsięwzięcia. W niektórych przypadkach te naruszające prawo usługi powielają legalne usługi transmisji strumieniowej. Ponadto operatorzy udostępniający nieuprawnione retransmisje opracowali strategie odporności, które pozwalają im obejść mechanizmy służące egzekwowaniu prawa. Należy zatem uważnie monitorować rozwój nowych form piractwa i strategii odporności, które mogą mieć wpływ również na inne rodzaje treści i wpływać na zdolność uprawnionych podmiotów do skutecznego egzekwowania ich praw, uwzględniając w szczególności zmiany technologiczne i nowe modele biznesowe.

(5)

Nieuprawnione retransmisje online wydarzeń na żywo rozpoczynają się od niezgodnego z prawem przechwycenia sygnału pre-broadcast (przed przekazem) lub sygnału transmisji, który jest następnie przekazywany przez różnych dostawców usług pośrednich w celu dostarczenia go do użytkowników końcowych za pośrednictwem różnych interfejsów (stron internetowych, aplikacji, IPTV). Usługi dostawców oferujących rozwiązania o wysokiej wydajności (np. dostawców serwerów dedykowanych) mogą być wykorzystywane do nieuprawnionych retransmisji. Ponadto usługi, które w łańcuchu transmisji znajdują się bliżej nadawcy, takie jak sieci dostarczania treści lub odwrotne proxy, mogą być niewłaściwie wykorzystywane przez operatorów nieuprawnionej retransmisji do dostarczania takich retransmisji lub zaciemniania pochodzenia nieuprawnionych retransmisji. Co więcej, na dalszych etapach łańcucha transmisji dostawcy usługi dostępu do internetu zapewniają użytkownikom końcowym łączność internetową i służą jako punkt dostępu do wszystkich treści dostępnych online.

(6)

Biorąc pod uwagę strukturę internetu, odpowiednie role różnych rodzajów usług pośrednich, a także środki technologiczne, jakie mają do dyspozycji dostawcy takich usług, mogą oni odgrywać kluczową rolę we wspieraniu uprawnionych i organów krajowych w usuwaniu lub uniemożliwianiu dostępu do nieuprawnionych retransmisji wydarzeń na żywo. Konieczne jest zatem opracowanie skutecznych rozwiązań dostosowanych do odpowiednich funkcji poszczególnych rodzajów dostawców usług pośrednich zgodnie z prawem Unii, w szczególności z różnymi zobowiązaniami mającymi zastosowanie do dostawców usług pośrednich na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 (5), aby umożliwić im sprawne usuwanie lub uniemożliwianie dostępu do nieuprawnionych retransmisji wydarzeń na żywo.

(7)

W prawie Unii przewidziano już różne narzędzia służące do zwalczania nieuprawnionych retransmisji treści chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi. W szczególności zgodnie z art. 8 ust. 3 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (6) oraz art. 9 i 11 dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (7) uprawnieni mogą wystąpić o wydanie nakazu przeciwko naruszającym prawa lub przeciwko pośrednikom, z których usług korzysta osoba trzecia przy naruszaniu prawa autorskiego lub praw pokrewnych. Ponadto w rozporządzeniu (UE) 2022/2065 ustanowiono ogólne ramy służące zapewnieniu bezpiecznego, przewidywalnego i budzącego zaufanie środowiska internetowego, które mają przeciwdziałać rozpowszechnianiu nielegalnych treści w internecie. Zharmonizowano w nim zasady dotyczące mechanizmów zgłaszania i działania oraz usprawniono rozpatrywanie zgłoszeń wysyłanych do dostawców usług hostingu. W praktyce wdrażanie dostępnych środków zaradczych zależy od charakteru dostawców usług pośrednich. Dostawcy niektórych usług pośrednich, np. dostawcy usług hostingu, są w stanie podjąć działania w celu usunięcia lub uniemożliwienia dostępu do przechowywanych przez nich nielegalnych treści po otrzymaniu zgłoszenia, podczas gdy inni, np. dostawcy usługi dostępu do internetu, bez uszczerbku dla wszelkich dalszych dobrowolnych działań, mają obowiązek podjęcia działania jedynie na podstawie nakazu wydanego przez organ sądowy lub administracyjny w celu uniemożliwienia dostępu użytkowników końcowych do treści naruszających prawo.

(8)

Wydarzenia sportowe jako takie nie są chronione prawem autorskim i prawami pokrewnymi. Organizatorów wydarzeń sportowych nie uznaje się za uprawnionych na mocy unijnego prawa autorskiego i w związku z tym co do zasady nie mogą oni korzystać z praw i środków zaradczych przewidzianych w unijnym prawie własności intelektualnej, w szczególności w dyrektywie 2004/48/WE, chyba że posiadają prawa na podstawie umowy z innymi posiadaczami praw lub korzystają z prawa własności intelektualnej przyznanego w prawie krajowym.

(9)

W niektórych państwach członkowskich organizatorzy wydarzeń sportowych mogą korzystać ze specjalnej ochrony gwarantowanej na mocy prawa krajowego. Możliwość ochrony przez państwa członkowskie wydarzeń sportowych na szczeblu krajowym, w razie potrzeby w drodze ochrony własności intelektualnej, uznano w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W niektórych państwach członkowskich organizatorzy wydarzeń sportowych, obok organizacji nadawczych, mają dostęp do środków zaradczych umożliwiających im podjęcie działań w związku z nieuprawnionymi retransmisjami wydarzeń sportowych na żywo.

(10)

Co więcej, organizacje nadawcze korzystają z różnych praw na mocy prawa Unii, dzięki którym mogą podejmować działania przeciwko nieuprawnionej retransmisji wydarzeń sportowych na żywo.

(11)

Wobec braku specjalnych praw i środków zaradczych na szczeblu unijnym, które mają zastosowanie do wydarzeń sportowych, organizatorom wydarzeń sportowych często trudno jest w odpowiednim czasie podjąć działania przeciwko nieuprawnionym retransmisjom wydarzeń sportowych na żywo. W celu zapobieżenia utracie wartości, której źródłem jest transmisja na żywo wydarzeń sportowych, państwa członkowskie należy zachęcać do zapewniania, aby organizatorzy wydarzeń sportowych mieli dostęp do środków zaradczych, dzięki którym będą mogli niezwłocznie wnosić o uniemożliwienie dostępu do nieuprawnionych retransmisji. W niektórych przypadkach organizatorzy wydarzeń sportowych również korzystają jednak z praw i środków zaradczych przewidzianych w dyrektywie 2004/48/WE, ponieważ w prawie krajowym przyznano im prawa własności intelektualnej. W takich przypadkach państwa członkowskie zachęca się do rozważenia, czy i w jakim zakresie zalecenia dotyczące nieuprawnionych retransmisji wydarzeń sportowych na żywo powinny mieć zastosowanie również do tych organizatorów wydarzeń sportowych.

(12)

Transmisje na żywo wydarzeń innych niż wydarzenia sportowe są co do zasady chronione prawem autorskim i prawami pokrewnymi przyznawanymi na mocy prawa Unii autorom, wykonawcom, producentom fonogramów, producentom filmowym i organizacjom nadawczym. W przypadku tych praw uprawnieni mogą korzystać ze środków zaradczych przewidzianych w dyrektywie 2001/29/WE, w dyrektywie 2004/48/WE i w rozporządzeniu (UE) 2022/2065. Ma to również zastosowanie do organizatorów wydarzeń sportowych, którym prawa własności intelektualnej przysługują na mocy prawa krajowego. Istotne jest zapewnienie, aby środki zaradcze, z których mogą korzystać uprawnieni, umożliwiały niezwłoczne działanie, które uwzględnia szczególny charakter transmisji wydarzenia na żywo, w szczególności aspekt „dezaktualizacji".

(13)

Celem niniejszego zalecenia jest zwalczania piractwa internetowego wydarzeń sportowych i innych wydarzeń na żywo. W związku z tym, jeżeli chodzi o wydarzenia sportowe na żywo, należy zachęcać państwa członkowskie oraz wszystkie odpowiednie zainteresowane strony do wprowadzenia skutecznych środków przeciwko nieuprawnionym retransmisjom wydarzeń sportowych na żywo, przy jednoczesnym zagwarantowaniu niezbędnych zabezpieczeń chroniących prawa podstawowe.

(14)

W odniesieniu do innych wydarzeń na żywo państwa członkowskie oraz zainteresowane strony należy zachęcać do stosowania istniejących środków zaradczych przeciwko naruszeniom prawa autorskiego w sposób uwzględniający specyfikę transmisji na żywo.

(15)

Konieczne jest wspieranie współpracy między organizatorami wydarzeń sportowych, uprawnionymi, dostawcami usług pośrednich i organami publicznymi.

(16)

Niniejsze zalecenie nie powinno mieć zastosowania do jakiegokolwiek zgodnego z prawem wykorzystania treści. W szczególności należy odróżnić nieuprawnione retransmisje wydarzeń na żywo od jakiegokolwiek wykorzystania treści chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi zgodnie z wszelkimi ograniczeniami lub wyjątkami przewidzianymi w dyrektywie 2001/29/WE lub w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 (8), takich jak nagrania audio lub wideo udostępniane między osobami znajdującymi się na widowni wydarzenia na żywo lub przez te osoby lub udostępniane przez dziennikarzy na potrzeby informowania ogółu społeczeństwa, w tym w czasie rzeczywistym. Ponadto niniejsze zalecenie nie ma zastosowania do krótkich relacji informacyjnych przygotowywanych przez organizacje nadawcze zgodnie z art. 15 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE (9), na przykład w oparciu o krótkie fragmenty wybrane z sygnału organizacji nadawczej nadającej na zasadzie wyłączności.

(17)

Rozporządzenie (UE) 2022/2065 zawiera zasady mające zastosowanie do usług pośrednich na rynku wewnętrznym, które są istotne w przypadku nieuprawnionej retransmisji wydarzeń na żywo. W szczególności w art. 16 rozporządzenia (UE) 2022/2065 wprowadzono zharmonizowane zasady „zgłaszania i działania" dla dostawców usług hostingu, aby zapewnić terminowe rozpatrywanie zgłoszeń dotyczących nielegalnych treści z zachowaniem należytej staranności. Motyw 52 tego rozporządzenia stanowi, że dostawcy usług hostingu powinni podejmować działania w odpowiedzi na zgłoszenia w sposób terminowy, w szczególności z uwzględnieniem rodzaju nielegalnych treści, które są zgłaszane, i pilności działań, które mają zostać podjęte.

(18)

Z uwagi na szczególny charakter wydarzeń na żywo pilne działanie dostawców usług hostingu po otrzymaniu zgłoszenia jest niezbędne, aby zminimalizować szkodę wyrządzoną nieuprawnionymi retransmisjami wydarzeń na żywo.

(19)

W rozporządzeniu (UE) 2022/2065 nałożono również na platformy internetowe dodatkowe obowiązki w zakresie wprowadzenia niezbędnych środków technicznych i organizacyjnych w celu priorytetowego i niezwłocznego rozpatrywania zgłoszeń dokonywanych przez zaufane podmioty sygnalizujące oraz priorytetowego i niezwłocznego podejmowania decyzji w odniesieniu do tych zgłoszeń. Inni dostawcy usług hostingu nie są objęci tymi obowiązkami; mechanizm ten można jednak wykorzystać do przyspieszenia rozpatrywania zgłoszeń dotyczących wydarzeń na żywo. W związku z tym należy zalecić, aby dostawcy usług hostingu niebędący platformami internetowymi traktowali priorytetowo zgłoszenia dokonywane przez zaufane podmioty sygnalizujące w celu podjęcia pilnych działań w trakcie transmisji wydarzenia na żywo. W tym kontekście należy wziąć pod uwagę specyficzną sytuację mikroprzedsiębiorstw lub małych przedsiębiorstw.

(20)

Dodatkowo niektórzy dostawcy usług hostingu opracowują rozwiązania techniczne umożliwiające uprawnionym - za pośrednictwem specjalnego interfejsu programowania aplikacji - zgłaszanie, w tym w czasie rzeczywistym, przypadków nieuprawnionego wykorzystywania ich treści oraz zapewniające jeszcze szybsze rozpatrywanie tych zgłoszeń. W rozporządzeniu (UE) 2022/2065 zobowiązano Komisję do wspierania i promowania opracowywania i wdrażania dobrowolnych norm w odniesieniu do dokonywania zgłoszeń drogą elektroniczną przez zaufane podmioty sygnalizujące, w tym za pośrednictwem interfejsów programowania aplikacji. Należy również zachęcać pośredników niebędących platformami internetowymi do opracowywania i wykorzystywania takich rozwiązań technicznych, pod warunkiem że będą one zawierać w sobie mechanizm odwoławczy.

(21)

Dostępne są różne sposoby szyfrowania lub oznaczania sygnału transmisji, w tym umieszczanie niewidzialnego znaku wodnego (ang. forensic watermarking), aby chronić go przed nieuprawnionym wykorzystaniem. Uprawnieni powinni jak najlepiej wykorzystywać te rozwiązania, które mogą przyczynić się do szybkiej i precyzyjnej identyfikacji źródła nieuprawnionych retransmisji.

(22)

W przypadku wykrycia nieuprawnionej retransmisji wydarzeń na żywo uprawnieni mogą być w stanie zidentyfikować jedynie dostawców usług pośrednich na wyższych szczeblach infrastruktury internetowej, takich jak sieci dostarczania treści lub odwrotne proxy. O ile dostawcy ci nie świadczą usług hostingu, przepisy dotyczące zgłoszeń nie mają do nich zastosowania. Niektórzy dostawcy tych usług dają jednak możliwość dokonywania zgłoszeń i przyczyniają się do identyfikacji adresów IP wykorzystywanych przez nieuczciwych operatorów, odgrywając tym samym ważną rolę w zwalczaniu nieuprawnionych retransmisji wydarzeń na żywo. W związku z tym należy zachęcać ich do wspierania uprawnionych i dostawców usług hostingu oraz do dzielenia się z nimi informacjami w zakresie identyfikacji źródeł nieuprawnionych retransmisji, w tym, w stosownych przypadkach, źródłowego adresu IP serwerów. Powinni oni również wprowadzić solidną politykę przeciwko niewłaściwemu korzystaniu z ich usług, np. przewidując w warunkach korzystania z usług możliwość zawieszenia świadczenia usług na rzecz nieuczciwych operatorów, którzy często udostępniają nieuprawnione retransmisje. Praktyki te powinny mieć także zastosowanie do usług oferujących rozwiązania o wysokiej wydajności, w szczególności dostawców serwerów dedykowanych, które są zazwyczaj wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem do dostarczania nieuprawnionych retransmisji.

(23)

W dyrektywach 2001/29/WE i 2004/48/WE zapewniono uprawnionym możliwość wystąpienia o wydanie nakazu przeciwko dostawcy usługi pośredniej, z którego usług korzysta osoba trzecia przy naruszaniu praw własności intelektualnej tych uprawnionych. W 2017 r. Komisja wydała komunikat pt. „Wytyczne dotyczące niektórych aspektów dyrektywy 2004/48/WE" (10), w którym stwierdziła, że w niektórych przypadkach taki nakaz mógłby zobowiązywać dostawcę usługi pośredniej do zablokowania lub uniemożliwienia dostępu do nielegalnych treści. W przypadku naruszeń na dużą skalę lub naruszeń występujących w sposób systematyczny w wytycznych wskazano, że w zależności od specyfiki danego przypadku proporcjonalne może być żądanie zablokowania dostępu do całej strony internetowej. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wytycznych podkreślono, że z zastrzeżeniem pewnych zabezpieczeń w nakazie nie trzeba opisywać wprost środków, które mają przyjąć dostawcy w celu osiągnięcia pożądanego rezultatu. W prawie Unii nie przewidziano jednak przepisów dotyczących konkretnych elementów nakazu ani wyraźnych przepisów dotyczących transmisji na żywo.

(24)

Aby wykonać nakazy blokujące i uniemożliwić użytkownikom końcowym dostęp do nieuprawnionych retransmisji, można wykorzystać różne środki techniczne, na przykład mechanizmy wykorzystujące system nazw domen (DNS) lub blokowanie IP.

(25)

Ponadto zgodnie z wytycznymi skutecznym środkiem zapobiegającym kontynuacji nieuprawnionej retransmisji, pod warunkiem zapewnienia niezbędnych zabezpieczeń, mogą być dynamiczne nakazy obejmujące nowe lokalizacje internetowe, w których nieuprawniona retransmisja staje się dostępna tuż po wydaniu nakazu. Takie nakazy są przydanym środkiem zaradczym wobec strategii odporności opracowanych przez pirackie serwisy, na przykład zakładania lustrzanych stron pod różnymi nazwami domen lub przechodzenia na różne adresy IP w celu obejścia środków blokujących.

(26)

Dynamiczne nakazy są jak dotąd dostępne jedynie w kilku państwach członkowskich (11). Wydają je sądy albo niektóre organy administracyjne uprawnione do orzeczenia środków polegających na blokowaniu lub usuwaniu treści z urzędu lub po otrzymaniu skarg. Ten rodzaj nakazów jest szczególnie przydatny w walce z problemem nieuprawnionych retransmisji wydarzeń na żywo.

(27)

Istotne jest, aby organizatorzy wydarzeń sportowych, nawet jeśli nie są uznawani za uprawnionych na mocy prawa Unii, mogli zgodnie z prawem krajowym występować o wydanie nakazu w celu zapobieżenia nieuprawnionej retransmisji wydarzenia sportowego na żywo oraz zakazania kontynuowania takiej nieuprawnionej retransmisji. Ważne jest również, aby nakazy dotyczące wydarzeń sportowych na żywo miały charakter dynamiczny, tak aby wystarczająco szybko obejmowały niezidentyfikowane w toku postępowania dodatkowe serwisy pirackie, które umożliwiają dostęp do nieuprawnionej retransmisji tego samego wydarzenia sportowego na żywo, pod warunkiem zastosowania niezbędnych zabezpieczeń.

(28)

Ponieważ utrata wartości w przypadku innych rodzajów wydarzeń na żywo jest często większa podczas transmisji na żywo, równie ważne jest wspieranie szerszej dostępności dynamicznych nakazów zapobiegających nieuprawnionym retransmisjom takich wydarzeń.

(29)

Aby zapobiec nadmiernemu blokowaniu, należy prawidłowo zidentyfikować dodatkowe lokalizacje internetowe, do których mają zastosowanie dynamiczne nakazy. Można przewidzieć kilka możliwości aktualizacji wykazu lokalizacji internetowych objętych nakazem, np. uzgodnienie w ramach nakazu sposobu postępowania, w tym w zakresie współpracy między uprawnionymi i adresatami nakazów, pod kontrolą organu sądowego.

(30)

Adresatami nakazu są zazwyczaj dostawcy usługi dostępu do internetu, ponieważ są oni w stanie uniemożliwić użytkownikom końcowym dostęp do określonego serwisu oferującego nieuprawnione retransmisje wydarzeń na żywo. Inni dostawcy usług pośrednich mogą być jednak wykorzystywani do ułatwiania nieuprawnionych retransmisji lub do obchodzenia nakazów blokujących. Do zaciemniania pochodzenia nieuprawnionej retransmisji mogą być na przykład wykorzystywane sieci dostarczania treści i odwrotne proxy, natomiast alternatywne resolwery DNS i usługi proxy, takie jak wirtualne sieci prywatne (VPN), mogą być wykorzystywane do ułatwienia dostępu do usług, które zablokowano. Dostawcy usług pośrednich powinni rozważyć, czy mogą podjąć dalsze dobrowolne działania, aby zapobiec niewłaściwemu wykorzystywaniu ich usług. Takie środki stosowane z własnej inicjatywy mogą być przedmiotem dyskusji w szczególności w kontekście monitorowania niniejszego zalecenia, które Komisja będzie prowadzić przy wsparciu europejskiego obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej prowadzonego przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej („obserwatorium EUIPO").

(31)

Swój udział w walce z piractwem internetowym mogą również mieć inni uczestnicy rynku, tacy jak dostawcy reklamy, a także dostawcy usług płatniczych, poprzez swoje obowiązki wynikające z unijnych ram przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz w drodze dobrowolnych działań. W celu demonetyzacji serwisów pirackich Komisja wspiera protokół ustaleń w sprawie reklamy internetowej i praw własności intelektualnej. Sygnatariusze tego protokołu dobrowolnie zobowiązują się do maksymalnego ograniczenia umieszczania na stronach internetowych i w aplikacjach mobilnych reklam, które naruszają prawa własności intelektualnej, w tym prawa autorskie. Należy dodatkowo zachęcać do takiej współpracy w celu zapewnienia, by takie serwisy nie ułatwiały promowania i funkcjonowania operatorów zapewniających dostęp do nieuprawnionej retransmisji wydarzeń na żywo.

(32)

Aby rozwiązać problem piractwa w sposób całościowy, należy zwiększyć dostępność, przystępność cenową i atrakcyjność ofert handlowych dla użytkowników końcowych w zakresie dostępu do transmisji lub retransmisji wydarzeń na żywo. Jeżeli chodzi o wydarzenia o dużym znaczeniu dla społeczeństwa, takie jak igrzyska olimpijskie, mistrzostwa świata w piłce nożnej lub mistrzostwa Europy w piłce nożnej, państwa członkowskie mogą zapewnić obywatelom szeroki dostęp do przekazu telewizyjnego zgodnie z art. 14 dyrektywy 2010/13/UE.

(33)

Ponadto, według niedawnego badania, dostępność konkurencyjnych cenowo zgodnych z prawem ofert spowodowała niewielki spadek liczby użytkowników korzystających z pirackich treści (12). Ważne jest zatem podnoszenie świadomości użytkowników końcowych na temat dostępności zgodnej z prawem oferty. Na przykład niektóre państwa członkowskie zapewniają, by - w przypadku gdy strona internetowa zostanie zablokowana na podstawie nakazu - użytkownicy, którzy próbują uzyskać do niej dostęp, byli informowani o blokadzie i otrzymywali informacje o źródłach, w których można legalnie uzyskać dostęp do interesujących ich treści. Dostęp taki można uzyskać na przykład za pośrednictwem Agorateki, europejskiego portalu treści online opracowanego przez obserwatorium EUIPO, na którym zamieszczone są linki do istniejących portali krajowych.

(34)

Współpraca transgraniczna między państwami członkowskimi jest ważna, aby lepiej radzić sobie ze zjawiskiem nieuprawnionych retransmisji wydarzeń na żywo, które z natury rzeczy mają charakter transgraniczny. Wymiana informacji na temat usług, w stosunku do których wydano nakaz w jednym państwie członkowskim, może być pomocna w informowaniu organów egzekwowania prawa w innych państwach członkowskich, w których dostępne są te same usługi.

(35)

Na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 386/2012 (13) obserwatorium EUIPO powierzono zadania związane z zapewnieniem mechanizmów, które przyczynią się do usprawnienia wymiany między organami państw członkowskich informacji dotyczących egzekwowania praw własności intelektualnej oraz do wspierania współpracy z tymi organami i współpracy między nimi. Prowadzona obecnie współpraca w tych sprawach, którą ułatwia obserwatorium EUIPO, powinna ewoluować w specjalną sieć dla państw członkowskich w celu strukturalnej wymiany informacji na temat rozwiązań, procedur i środków zaradczych stosowanych wobec nieuprawnionych retransmisji wydarzeń sportowych i innych wydarzeń na żywo, w tym na temat wpływu i skuteczności tych narzędzi egzekwowania prawa, a także wyzwań i dobrych praktyk w tej dziedzinie. Sieć ta powinna umożliwiać dialog we wszystkich państwach członkowskich i obejmować organy administracyjne o szczególnych uprawnieniach w zakresie egzekwowania praw własności intelektualnej, które istnieją w niektórych państwach członkowskich. Informacje gromadzone w ramach sieci powinny przyczynić się do monitorowania skutków niniejszego zalecenia.

(36)

Podnoszenie poziomu wiedzy fachowej osób zaangażowanych w egzekwowanie praw w przypadku nieuprawnionych retransmisji wydarzeń na żywo dzięki odpowiednim szkoleniom stanowi kolejny sposób na skuteczniejsze egzekwowanie. Obserwatorium EUIPO należy zachęcać do opracowywania i organizowania działań mających na celu poszerzenie wiedzy skierowanych do sędziów krajowych i organów krajowych w tej konkretnej dziedzinie.

(37)

Komisja będzie ściśle monitorować działania podejmowane w świetle niniejszego zalecenia, przy wsparciu ze strony obserwatorium EUIPO, które powinno zapewnić techniczną wiedzę fachową i wsparcie organizacyjne, a także monitorować rozwój sytuacji w zakresie nieuprawnionych retransmisji wydarzeń na żywo w państwach członkowskich. W celu wykonania tego zadania niezbędne jest, aby państwa członkowskie i zainteresowane strony dzieliły się istotnymi informacjami na temat działań następczych podjętych w związku z niniejszym zaleceniem oraz na temat skali nieuprawnionych retransmisji wydarzeń na żywo. Zainteresowane strony powinny również dostarczać informacje na temat rozwoju zgodnych z prawem ofert dotyczących treści objętych niniejszym zaleceniem. Na tej podstawie Komisja oceni oddziaływanie niniejszego zalecenia i stwierdzi, czy konieczne są dodatkowe kroki, między innymi w celu zapobiegania nielegalnemu rozpowszechnianiu innych rodzajów treści chronionych prawem autorskim.

(38)

Korzystanie ze środków zaradczych na podstawie niniejszego zalecenia wymaga odpowiedniego wyważenia praw i interesów osób, których dotyczą środki, z uwzględnieniem poszczególnych praw podstawowych oraz proporcjonalności takich środków w każdym indywidualnym przypadku. Zastosowanie takich środków powinno być ściśle ukierunkowane i nie powinno wiązać się z nałożeniem nadmiernych obowiązków na pośredników. Środki takie nie powinny prowadzić do powszechnego monitorowania.

(39)

Aby zapewnić poszanowanie podstawowego prawa do ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych, a także swobodnego przepływu takich danych, dane osobowe w ramach wszelkich działań podejmowanych na potrzeby realizacji niniejszego zalecenia należy przetwarzać zgodnie z zasadami ochrony danych, a przede wszystkim z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (14) oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 (15). Przetwarzanie to powinno być również monitorowane przez odpowiednie organy nadzoru.

(40)

Niniejsze zalecenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. W szczególności niniejsze zalecenie zmierza do zapewnienia pełnego poszanowania art. 8, 11, 16, 17 oraz 47 Karty.

(41)

Ze względu na komplementarność między niniejszym zaleceniem a rozporządzeniem (UE) 2022/2065 ocenę skutków zalecenia w odniesieniu do nieuprawnionej retransmisji wydarzeń sportowych na żywo i innych wydarzeń na żywo należy przeprowadzić - z należytym uwzględnieniem ustaleń obserwatorium EUIPO - wraz z oceną skutków tego rozporządzenia, tj. nie później niż do dnia 17 listopada 2025 r.,

39)

40)

41)

42)