ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) 2025/398
z dnia 24 lutego 2025 r.
dotyczące zmiany rozporządzenia (UE) 2022/263 w sprawie środków ograniczających w odpowiedzi na nielegalne uznanie, okupację lub aneksję przez Federację Rosyjską niektórych niekontrolowanych przez rząd obszarów ukraińskich
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 215,
uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2025/396 z dnia 24 lutego 2025 r. dotyczącą zmiany decyzji (WPZiB) 2022/266 w sprawie środków ograniczających w odpowiedzi na nielegalne uznanie, okupację lub aneksję przez Federację Rosyjską niektórych niekontrolowanych przez rząd obszarów ukraińskich (1),
uwzględniając wspólny wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
| (1) | W dniu 23 lutego 2022 r. Rada przyjęła rozporządzenie (UE) 2022/263 (2). |
| (2) | Rozporządzenie (UE) 2022/263 nadaje skuteczność niektórym środkom przewidzianym w decyzji Rady (WPZiB) 2022/266 (3). |
| (3) | W dniu 24 lutego 2025 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2025/396, dotyczącą zmiany decyzji (WPZiB) 2022/266. |
| (4) | Decyzją (WPZiB) 2025/396 zakazano, z zastrzeżeniem pewnych wyjątków, dostarczania na niekontrolowane przez rząd obszary Ukrainy w obwodach donieckim, chersońskim, ługańskim i zaporoskim (zwane dalej „niekontrolowanymi przez rząd obszarami”) banknotów denominowanych w jakiejkolwiek walucie urzędowej państwa członkowskiego. |
| (5) | Decyzją (WPZiB) 2025/396 wprowadzono ograniczenia w wywozie na niekontrolowane przez rząd obszary niektórych towarów i technologii, które podlegają również ograniczeniom na podstawie rozporządzenia Rady (UE) nr 833/2014 (4). |
| (6) | Decyzją (WPZiB) 2025/396 zakazano świadczenia na rzecz niekontrolowanych przez rząd obszarów usług w zakresie rachunkowości, usług audytu, usług prowadzenia ksiąg rachunkowych, usług doradztwa podatkowego, usług doradztwa biznesowego i usług w zakresie zarządzania, usług w zakresie public relations, usług budowlanych, usług architektonicznych, usług inżynieryjnych, usług doradztwa prawnego, usług doradztwa informatycznego, usług w zakresie badania rynku i badania opinii publicznej, usług w zakresie badań i analiz technicznych oraz usług reklamowych. Zakazano również dostarczania na niekontrolowane przez rząd obszary niektórych rodzajów oprogramowania do zarządzania przedsiębiorstwem oraz oprogramowania do projektowania przemysłowego i produkcji przemysłowej, a także powiązanych praw własności intelektualnej lub tajemnic przedsiębiorstwa. |
| (7) | W celu zapewnienia skutecznego wdrażania środków ograniczających określonych w rozporządzeniu (UE) 2022/263, zapobiegania ich obchodzeniu oraz lepszego ich egzekwowania, a także ochrony unijnych podmiotów gospodarczych, należy wprowadzić szereg przepisów horyzontalnych oraz dokonać zmian w niektórych obowiązujących przepisach. |
| (8) | W celu zapewnienia zgodności z wykładnią Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-72/11 (5), decyzją (WPZiB) 2025/396 zmieniono przepis zakazujący obchodzenia przepisów, aby doprecyzować, że przesłanki świadomego i umyślnego działania są spełnione nie tylko w przypadku gdy dana osoba celowo dąży do osiągnięcia celu lub skutku obejścia środków ograniczających, lecz także w przypadku gdy dana osoba uczestnicząca w działaniu, którego celem lub skutkiem jest obejście środków ograniczających, jest świadoma, że uczestniczenie w takim działaniu może mieć ten cel lub skutek oraz gdy godzi się na taką możliwość. |
| (9) | Rozporządzenie (UE) 2022/263 ma zastosowanie wyłącznie w granicach jurysdykcji określonych w jego art. 15. Jednocześnie, jeżeli unijne podmioty gospodarcze są w stanie wywierać i faktycznie wywierają decydujący wpływ na postępowanie osoby prawnej, podmiotu lub organu mającego siedzibę poza Unią, mogą one ponosić odpowiedzialność za działania tej osoby prawnej, tego podmiotu lub organu, które ograniczają skuteczność środków ograniczających, oraz powinny wykorzystać swój wpływ, aby zapobiec takim działaniom. |
| (10) | Taki wpływ może wynikać z własności osoby prawnej, podmiotu lub organu, lub sprawowania nad nimi kontroli. Własność oznacza posiadanie co najmniej 50 % praw własności w osobie prawnej, podmiocie lub organie, lub posiadanie w nim większościowych udziałów. Elementy wskazujące na kontrolę obejmują: prawo lub uprawnienia do powoływania lub odwoływania większości członków organu administrującego, zarządzającego lub nadzorczego; prawo do użytkowania całości lub części aktywów osoby prawnej, podmiotu lub organu; zarządzanie działalnością osoby prawnej, podmiotu lub organu na jednolitych zasadach, przy jednoczesnym publikowaniu skonsolidowanych sprawozdań finansowych; lub prawo do wywierania dominującego wpływu na osobę prawną, podmiot lub organ. |
| (11) | Należy zobowiązać unijne podmioty gospodarcze do dołożenia wszelkich starań w celu zapewnienia, aby osoby prawne, podmioty i organy mające siedzibę poza Unią, będące ich własnością lub znajdujące się pod ich kontrolą, nie uczestniczyły w działaniach ograniczających skuteczność środków ograniczających przewidzianych w rozporządzeniu (UE) 2022/263. Takimi działaniami są działania prowadzące do skutku, jakiemu te środki ograniczające mają zapobiegać, na przykład temu, że odbiorca na niekontrolowanych przez rząd obszarach otrzymuje towary, technologie, finansowanie lub usługi, które podlegają zakazom na podstawie rozporządzenia (UE) 2022/263. |
| (12) | Dołożenie wszelkich starań należy rozumieć jako wszelkie działania, które są odpowiednie i niezbędne, aby osiągnąć rezultat polegający na zapobieżeniu ograniczaniu skuteczności środków ograniczających przewidzianych w rozporządzeniu (UE) 2022/263. Działania te mogą obejmować na przykład wdrożenie odpowiednich polityk, kontroli i procedur w celu skutecznego ograniczania ryzyka i zarządzania nim, z uwzględnieniem takich czynników jak umiejscowienie siedziby w państwie trzecim, sektor działalności gospodarczej oraz rodzaj działalności prowadzonej przez osobę prawną, podmiot lub organ, które są własnością unijnego podmiotu gospodarczego lub są przez niego kontrolowane. Jednocześnie dołożenie wszelkich starań należy rozumieć jako obejmujące wyłącznie działania, które są wykonalne dla unijnego podmiotu gospodarczego ze względu na jego charakter, wielkość i odpowiednie okoliczności faktyczne, w szczególności możliwość sprawowania skutecznej kontroli nad osobą prawną, podmiotem lub organem z siedzibą poza Unią. Okoliczności takie obejmują sytuację, w której unijny podmiot gospodarczy, z przyczyn, których sam nie spowodował, takich jak przepisy państwa trzeciego, nie jest w stanie sprawować kontroli nad osobą prawną, podmiotem lub organem, których jest właścicielem. |
| (13) | Aby zwiększyć świadomość na temat działań prowadzonych w zakresie egzekwowania prawa, właściwe jest, aby państwa członkowskie informowały o sankcjach nałożonych za naruszenie środków ograniczających. |
| (14) | W przypadku gdy osoba fizyczna lub prawna dobrowolnie, w pełni i w odpowiednim czasie ujawni naruszenie środków ograniczających, właściwe organy krajowe powinny mieć możliwość należytego uwzględnienia tego przy stosowaniu, stosownie do przypadku, sankcji zgodnie z krajowym prawem administracyjnym lub zgodnie z innymi odpowiednimi przepisami krajowymi. Zastosowanie mają środki podjęte przez państwa członkowskie na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1226 (6) oraz zawartych w niej wymogów dotyczących okoliczności łagodzących. |
| (15) | Należy doprecyzować, że w przypadku gdy podmioty unijne nie przeprowadziły odpowiedniej analizy zgodnej z zasadą należytej staranności, nie mogą one powoływać się na ochronę przed odpowiedzialnością, która jest przyznawana podmiotom unijnym, jeżeli nie wiedziały i nie miały uzasadnionego powodu, by przypuszczać, że ich działania naruszą unijne środki ograniczające. Właściwe jest, aby podczas przeprowadzania takiej analizy zgodnej z zasadą należytej staranności należycie uwzględnić publicznie lub łatwo dostępne informacje. W związku z tym, na przykład, podmiot unijny nie może skutecznie powoływać się na taką ochronę, jeżeli jest oskarżony o naruszanie odpowiednich środków ograniczających, ponieważ nie przeprowadził prostych kontroli lub inspekcji. |
| (16) | Środki te są objęte zakresem stosowania Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a zatem konieczne jest podjęcie działań regulacyjnych na poziomie Unii, w szczególności w celu zapewnienia ich jednolitego stosowania we wszystkich państwach członkowskich. |
| (17) | Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) 2022/263, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
W rozporządzeniu (UE) 2022/263 wprowadza się następujące zmiany:
| 1) | art. 2 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Zakazy określone w ust. 1 nie mają zastosowania do towarów pochodzących z określonych terytoriów, które udostępniono organom Ukrainy do zbadania, w odniesieniu do których sprawdzono zgodność z warunkami umożliwiającymi przyznanie preferencyjnego pochodzenia i dla których wydano świadectwo pochodzenia zgodnie z Układem o stowarzyszeniu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony.” |
| 2) | dodaje się artykuł w brzmieniu: „Artykuł 3a 1. Zakazuje się sprzedaży, dostarczania, przekazywania lub wywozu banknotów denominowanych w jakiejkolwiek walucie urzędowej państwa członkowskiego na określone terytoria lub na rzecz jakichkolwiek osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów na określonych terytoriach lub do użytku na określonych terytoriach. 2. Zakaz określony w ust. 1 nie ma zastosowania do sprzedaży, dostarczania, przekazywania lub wywozu banknotów denominowanych w jakiejkolwiek walucie urzędowej państwa członkowskiego, o ile taka sprzedaż, takie dostarczanie, takie przekazywanie lub taki wywóz są niezbędne:
|
| 3) | w art. 4 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 4) | art. 5 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 5 1. Zakazuje się świadczenia, bezpośrednio lub pośrednio, usług rachunkowości, usług audytu, w tym w zakresie badań ustawowych, usług prowadzenia ksiąg rachunkowych lub usług doradztwa podatkowego, lub usług w zakresie doradztwa biznesowego i usług w zakresie zarządzania, lub usług w zakresie public relations, na rzecz osób prawnych, podmiotów lub organów na określonych terytoriach. 2. Zakazuje się świadczenia, bezpośrednio lub pośrednio, usług budowlanych, usług architektonicznych, usług inżynieryjnych, usług doradztwa prawnego i usług doradztwa informatycznego na rzecz osób prawnych, podmiotów lub organów na określonych terytoriach. 2a. Zakazuje się świadczenia, bezpośrednio lub pośrednio, usług w zakresie badania rynku i badania opinii publicznej, usług w zakresie badań i analiz technicznych oraz usług reklamowych na rzecz osób prawnych, podmiotów lub organów na określonych terytoriach. 2b. Zakazuje się sprzedaży, dostarczania, przekazywania, wywozu lub dostarczania, bezpośrednio lub pośrednio, oprogramowania do zarządzania przedsiębiorstwem oraz oprogramowania do projektowania przemysłowego i produkcji przemysłowej, wymienionych w załączniku III, na rzecz osób prawnych, podmiotów lub organów na określonych terytoriach. 3. Zakazuje się:
4. Ust. 1 i 2 nie mają zastosowania do świadczenia usług, które są absolutnie niezbędne do korzystania z prawa do obrony w postępowaniu sądowym oraz z prawa do skutecznego środka odwoławczego. 5. Ust. 1 i 2 nie mają zastosowania do świadczenia usług, które są absolutnie niezbędne do zapewnienia dostępu do postępowań sądowych, administracyjnych lub arbitrażowych w państwie członkowskim, a także do uznania lub wykonania orzeczenia sądowego lub orzeczenia arbitrażowego wydanego w państwie członkowskim, pod warunkiem że takie świadczenie usług jest zgodne z celami niniejszego rozporządzenia oraz rozporządzenia (UE) nr 269/2014. 6. Ust. 2, 2a i 2b nie mają zastosowania do sprzedaży, dostarczania, przekazywania, wywozu lub świadczenia usług niezbędnych w kontekście stanów zagrożenia zdrowia publicznego, pilnego zapobiegania zdarzeniom, które mogą mieć poważny i znaczący wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo ludzi lub na środowisko, lub pilnego łagodzenia skutków takich zdarzeń, lub reagowania na klęski żywiołowe. 7. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2b właściwe organy mogą zezwolić na świadczenie usług, o których mowa w tym ustępie, na warunkach, jakie uznają za stosowne, po ustaleniu, że usługi te są niezbędne, aby umożliwić obywatelom ukraińskim wnoszenie wkładu w międzynarodowe projekty z zakresu otwartego oprogramowania. 8. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, 2, 2a, 2b i 3 właściwe organy mogą zezwolić na sprzedaż, dostarczanie, przekazywanie, wywóz lub świadczenie usług, o których mowa w tych ustępach, na warunkach, jakie uznają za stosowne, po ustaleniu, że jest to niezbędne:
9. Dane państwo członkowskie informuje pozostałe państwa członkowskie oraz Komisję o każdym zezwoleniu udzielonym na podstawie ust. 7 i 8 w terminie dwóch tygodni od udzielenia zezwolenia.” |
| 5) | w art. 5a wprowadza się następujące zmiany:
|
| 6) | art. 6 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 6 Zakazuje się świadczenia usług bezpośrednio związanych z działalnością turystyczną na określonych terytoriach.” |
| 7) | w art. 7 ust. 1 lit. a) otrzymuje brzmienie:
; |
| 8) | art. 8 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 8 „Zakazuje się świadomego i umyślnego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest obejście zakazów ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu, w tym poprzez uczestniczenie w takich działaniach bez rozmyślnego dążenia do tego celu lub skutku, ale ze świadomością, że uczestniczenie w takich działaniach może mieć ten cel lub skutek, oraz akceptowanie takiej możliwości.” |
| 9) | art. 10 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Nie są zaspokajane żadne roszczenia w związku z jakąkolwiek umową lub transakcją, których wykonanie zostało zakłócone, bezpośrednio lub pośrednio, w całości lub części, przez środki nałożone na podstawie niniejszego rozporządzenia, w tym roszczenia odszkodowawcze lub wszelkie inne roszczenia tego rodzaju, takie jak roszczenia o odszkodowanie lub roszczenia wynikające z gwarancji, w szczególności roszczenia o przedłużenie terminu płatności lub o spłatę obligacji, gwarancji lub zabezpieczenia, w szczególności gwarancji finansowej lub zabezpieczenia finansowego, w jakiejkolwiek formie, jeżeli zostały one wniesione przez:
|
| 10) | dodaje się artykuły w brzmieniu: „Artykuł 10a Każda osoba, o której mowa w art. 15 lit. c) lub d), jest uprawniona do uzyskania, w postępowaniu sądowym przed właściwymi sądami państwa członkowskiego, odszkodowania, w tym do zwrotu kosztów prawnych, z tytułu bezpośrednich lub pośrednich szkód poniesionych przez tę osobę lub osobę prawną, podmiot lub organ, które są własnością lub znajdują się pod kontrolą osoby, o której mowa w art. 15 lit. d), w wyniku roszczeń zgłoszonych przed sądami w państwach trzecich przez osoby, podmioty lub organy, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. a)-f), w związku z jakąkolwiek umową lub transakcją, których wykonanie zostało zakłócone, bezpośrednio lub pośrednio, w całości lub części, przez środki nałożone niniejszym rozporządzeniem, pod warunkiem że dana osoba nie ma skutecznego dostępu do środków ochrony prawnej w odpowiedniej jurysdykcji. Takie odszkodowanie może być dochodzone od osób, podmiotów lub organów, o których mowa w art. 10 ust. 1 lit. a)-f), które zgłosiły roszczenia przed sądami w państwie trzecim, lub od osób, podmiotów lub organów, które są właścicielami tych podmiotów lub organów lub sprawują nad nimi kontrolę. Artykuł 10b W przypadku gdy żaden sąd państwa członkowskiego nie ma jurysdykcji na podstawie innych przepisów prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego, sąd państwa członkowskiego może, w drodze wyjątku, rozpoznać powództwo o odszkodowanie wniesione na podstawie art. 10a, pod warunkiem że sprawa ma dostateczny związek z państwem członkowskim sądu, do którego ją wniesiono.” |
| 11) | art. 11 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 11 1. Państwa członkowskie i Komisja informują się wzajemnie o środkach zastosowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia oraz dzielą się wszelkimi innymi dostępnymi im istotnymi informacjami w związku z niniejszym rozporządzeniem, w szczególności informacjami dotyczącymi:
2. Państwa członkowskie natychmiast przekazują sobie nawzajem oraz Komisji wszelkie inne dostępne im istotne informacje, które mogłyby mieć wpływ na skuteczne wykonywanie niniejszego rozporządzenia. 3. Wszelkie informacje przekazane lub otrzymane zgodnie z niniejszym artykułem wykorzystuje się w celu, w jakim je przekazano lub otrzymano, w tym do zapewnienia skuteczności środków określonych w niniejszym rozporządzeniu. 4. Wszelkie dokumenty znajdujące się w posiadaniu Rady, Komisji lub Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa (zwanego dalej »Wysokim Przedstawicielem«) na potrzeby zapewnienia egzekwowania środków ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu lub zapobiegania jego naruszaniu lub obchodzeniu podlegają tajemnicy służbowej i korzystają z ochrony zapewnianej przez przepisy mające zastosowanie do instytucji Unii. Ochrona ta ma również zastosowanie do wspólnych wniosków przedstawionych przez Wysokiego Przedstawiciela i Komisję w celu zmiany niniejszego rozporządzenia i do wszelkich związanych z nimi dokumentów przygotowawczych. Przyjmuje się domniemanie, że ujawnienie dokumentów lub wniosków, o których mowa w akapicie pierwszym, zaszkodziłoby bezpieczeństwu Unii lub co najmniej jednego państwa członkowskiego lub utrzymywanym przez nie stosunkom międzynarodowym.” |
| 12) | dodaje się artykuł w brzmieniu: „Artykuł 11a 1. Komisja przetwarza dane osobowe w zakresie niezbędnym do wykonywania jej zadań na podstawie niniejszego rozporządzenia, związanych z przyczynianiem się przez nią do prawidłowego wdrożenia, egzekwowania i zapobiegania obchodzeniu środków nałożonych na podstawie niniejszego rozporządzenia. 1a. Komisja przetwarza dane osobowe, w tym szczególne kategorie danych osobowych i dane osobowe dotyczące wyroków skazujących i czynów zabronionych zdefiniowane w art. 10 ust. 2 i art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 (*1), w celu identyfikacji osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organówobjętych środkami ograniczającymi przewidzianymi w niniejszym rozporządzeniu, aby pomóc osobom, o których mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia, w przestrzeganiu niniejszego rozporządzenia. 2. Do celów niniejszego rozporządzenia Komisja zostaje wyznaczona jako »administrator« w rozumieniu art. 3 pkt 8 rozporządzenia (UE) 2018/1725 w odniesieniu do czynności przetwarzania niezbędnych do wykonania zadań, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu. 3. Właściwe organy państw członkowskich, w tym organy egzekwowania prawa, organy celne w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 (*2), właściwe organy w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (*3), dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE (*4) i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 (*5), a także jednostki analityki finansowej, o których mowa w dyrektywie (UE) 2015/849 i administratorzy rejestrów urzędowych, w których zarejestrowane są osoby fizyczne, osoby prawne, podmioty i organy, a także nieruchomości lub ruchomości, niezwłocznie przetwarzają i wymieniają informacje, w tym dane osobowe, z innymi właściwymi organami ich państwa członkowskiego, właściwymi organami innych państw członkowskich i Komisją, jeżeli takie przetwarzanie i wymiana są niezbędne do wykonywania zadań organu przetwarzającego lub organu otrzymującego zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, w szczególności gdy wykryją przypadki lub próby naruszenia lub obejścia zakazów określonych w niniejszym rozporządzeniu. Niniejszy przepis pozostaje bez uszczerbku dla przepisów dotyczących poufności informacji będących w posiadaniu organów sądowych. 4. Wszelkie przetwarzanie danych osobowych musi odbywać się zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (*6) i i rozporządzeniem (UE) 2018/1725 oraz jedynie w takim zakresie, jaki jest niezbędny do stosowania niniejszego rozporządzenia oraz zapewnienia skutecznej współpracy między państwami członkowskimi, a także z Komisją, w stosowaniu niniejszego rozporządzenia. (*1) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 39, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/1725/oj)." (*2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (Dz.U. L 269 z 10.10.2013, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/952/oj)." (*3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/575/oj)." (*4) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2014/65/oj)." (*5) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniająca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE (Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2015/849/oj)." (*6) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2016/679/oj).”;" |
| 13) | art. 13 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Państwa członkowskie przyjmują przepisy określające sankcje, w tym, w stosownych przypadkach, sankcje karne, mające zastosowanie w przypadkach naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia oraz podejmują wszelkie środki niezbędne do zapewnienia ich wdrożenia. Przewidziane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, a państwa członkowskie mogą uwzględniać dobrowolne samodzielne ujawnienie naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia jako okoliczność łagodzącą, zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa krajowego. Państwa członkowskie przewidują również odpowiednie środki konfiskaty dochodów pochodzących z takich naruszeń.” |
| 14) | dodaje się artykuł w brzmieniu: „Artykuł 13a Osoby fizyczne i prawne, podmioty i organy dokładają wszelkich starań w celu zapewnienia, aby osoba prawna, podmiot lub organ z siedzibą poza Unią, które są własnością tych osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów lub które znajdują się pod ich kontrolą, nie uczestniczyły w działaniach, które ograniczają skuteczność środków ograniczających przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu.” |
| 15) | w załączniku II wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem I do niniejszego rozporządzenia; |
| 16) | dodaje się załącznik III zgodnie z załącznikiem II do niniejszego rozporządzenia; |
| 17) | dodaje się załącznik IV zgodnie z załącznikiem III do niniejszego rozporządzenia. |
Artykuł 2
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 24 lutego 2025 r.
W imieniu Rady
Przewodnicząca
K. KALLAS
(1) Dz.U. L, 2025/396, 24.2.2025, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2025/396/oj.
(2) Rozporządzenie Rady (UE) 2022/263 z dnia 23 lutego 2022 r. w sprawie środków ograniczających w odpowiedzi na nielegalne uznanie, okupację lub aneksję przez Federację Rosyjską niektórych niekontrolowanych przez rząd obszarów Ukrainy (Dz.U. L 42 I z 23.2.2022, s. 77, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2022/263/oj).
(3) Decyzja Rady (WPZiB) 2022/266 z dnia 23 lutego 2022 r. w sprawie środków ograniczających w odpowiedzi na nielegalne uznanie, okupację lub aneksję przez Federację Rosyjską niektórych niekontrolowanych przez rząd obszarów ukraińskich (Dz.U. L 42 I z 23.2.2022, s. 109, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2022/266/oj).
(4) Rozporządzenie Rady (UE) nr 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczące środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie (Dz.U. L 229 z 31.7.2014, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2014/833/oj).
(5) Wyrok Trybunału Sprawiedliwości (trzecia izba) z dnia 21 grudnia 2011 r., Postępowanie karne przeciwko Mohsen Afrasiabi i inni, C-72/11, ECLI:EU:C:2011:874, pkt 67.
(6) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1226 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia przestępstw związanych z naruszeniem unijnych środków ograniczających i sankcji za takie naruszenia oraz zmiany dyrektywy (UE) 2018/1673 (Dz.U. L, 2024/1226, 29.4.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2024/1226/oj).
(1) Nomenklatura Scalona (CN) jest publikowana corocznie jako zaktualizowany załącznik do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.U. L 256 z 7.9.1987, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/1987/2658/oj). Zawarte w niniejszym załączniku odniesienia do »działu« lub »działów« traktuje się jak odniesienia do odpowiadających im działów CN.”.
ZAŁĄCZNIK I
Załącznik II do rozporządzenia (UE) 2022/263 otrzymuje brzmienie:
„ZAŁĄCZNIK II
Wykaz towarów i technologii, o których mowa w art. 4
| Dział/ kod CN (1) | Opis produktu |
| Dział 25 | SÓL; SIARKA; ZIEMIE I KAMIENIE; MATERIAŁY GIPSOWE, WAPNO I CEMENT |
| Dział 26 | RUDY METALI, ŻUŻEL I POPIÓŁ |
| Dział 27 | PALIWA MINERALNE, OLEJE MINERALNE I PRODUKTY ICH DESTYLACJI; SUBSTANCJE BITUMICZNE; WOSKI MINERALNE |
| Dział 28 | CHEMIKALIA NIEORGANICZNE; ORGANICZNE LUB NIEORGANICZNE ZWIĄZKI METALI SZLACHETNYCH, METALI ZIEM RZADKICH, PIERWIASTKÓW PROMIENIOTWÓRCZYCH LUB IZOTOPÓW |
| Dział 29 | CHEMIKALIA ORGANICZNE |
| 3824 | Gotowe spoiwa do form odlewniczych lub rdzeni; produkty chemiczne i preparaty przemysłu chemicznego lub przemysłów pokrewnych (włączając te składające się z mieszanin produktów naturalnych), gdzie indziej niewymienione ani niewłączone |
| 3826 00 | Biodiesel i jego mieszaniny, niezawierające lub zawierające mniej niż 70 % masy olejów ropy naftowej lub olejów otrzymywanych z minerałów bitumicznych |
| 4011 20 | Opony pneumatyczne, nowe, gumowe, w rodzaju stosowanych w autobusach lub samochodach ciężarowych |
| 4011 30 | Opony pneumatyczne, nowe, gumowe, w rodzaju stosowanych w statkach powietrznych |
| 4011 80 | Opony pneumatyczne, nowe, gumowe, w rodzaju stosowanych w budowlanych, górniczych lub przemysłowych pojazdach i maszynach transportu bliskiego |
| 7106 | Srebro (włącznie ze srebrem pokrytym złotem lub platyną), w stanie surowym lub półproduktu, lub w postaci proszku |
| 7107 | Metale nieszlachetne posrebrzane, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu |
| 7108 | Złoto (włącznie ze złotem platynowanym) w stanie surowym lub półproduktu, lub w postaci proszku |
| 7109 | Metale nieszlachetne lub srebro, pozłacane, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu |
| 7110 | Platyna, w stanie surowym lub półproduktu, lub w postaci proszku |
| 7111 | Metale nieszlachetne, srebro lub złoto, platynowane, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu |
| 7112 | Odpady i złom metali szlachetnych lub metali platerowanych metalami szlachetnymi; pozostałe odpady zawierające metale szlachetne lub związki metali szlachetnych, w rodzaju stosowanych zasadniczo do odzyskiwania metali szlachetnych |
| Dział 72 | Żeliwo i stal |
| Dział 73 | Artykuły z żeliwa lub stali |
| Dział 74 | Miedź i wyroby z miedzi |
| Dział 75 | Nikiel i wyroby z niklu |
| Dział 76 | Aluminium i wyroby z aluminium |
| Dział 78 | Ołów i wyroby z ołowiu |
| Dział 79 | Cynk i wyroby z cynku |
| Dział 80 | Cyna i wyroby z cyny |
| Dział 81 | Pozostałe metale nieszlachetne; cermetale; artykuły z tych materiałów |
| 8207 | Narzędzia wymienne do narzędzi ręcznych, nawet napędzanych mechanicznie lub do obrabiarek (na przykład do prasowania, tłoczenia, kucia na prasach, przebijania, wykrawania, gwintowania otworów lub wałków, wiercenia, wytaczania, przeciągania, frezowania, toczenia lub wkręcania), włączając ciągadła, ciągowniki lub matryce do wyciskania metalu oraz narzędzia do wiercenia w kamieniu lub do wierceń ziemnych |
| 8401 | Reaktory jądrowe; sekcje paliwowe (kasety), nienapromieniowane, do reaktorów jądrowych; maszyny i aparatura do rozdzielania izotopów |
| 8402 | Kotły wytwarzające parę wodną lub inną parę (inne niż kotły centralnego ogrzewania do gorącej wody, mogące również wytwarzać parę o niskim ciśnieniu); kotły wodne wysokotemperaturowe |
| 8403 | Kotły centralnego ogrzewania, inne niż te objęte pozycją 8402 |
| 8404 | Instalacje pomocnicze do stosowania z kotłami objętymi pozycją 8402 lub 8403 (na przykład podgrzewacze wody, podgrzewacze pary, zdmuchiwacze sadzy, podgrzewacze powietrza); skraplacze do siłowni na parę wodną lub inną |
| 8405 | Wytwornice gazu generatorowego lub wodnego, z oczyszczalnikami wytwarzanego gazu lub bez nich; wytwornice acetylenu i podobne wytwornice gazu metodą wodną, z oczyszczalnikami wytwarzanego gazu lub bez nich |
| 8406 | Turbiny na parę wodną i turbiny na inne rodzaje pary |
| 8407 | Silniki spalinowe z zapłonem iskrowym z tłokami wykonującymi ruch posuwisto-zwrotny lub obrotowy |
| 8408 | Silniki spalinowe tłokowe z zapłonem samoczynnym (wysokoprężne i średnioprężne) |
| 8409 | Części nadające się do stosowania wyłącznie lub głównie do silników objętych pozycją 8407 lub 8408 |
| 8410 | Turbiny hydrauliczne, koła wodne oraz ich regulatory |
| 8411 | Silniki turboodrzutowe, turbośmigłowe oraz inne turbiny gazowe |
| 8412 | Pozostałe silniki i siłowniki |
| 8413 | Pompy do cieczy, nawet wyposażone w urządzenia pomiarowe; podnośniki do cieczy |
| 8414 | Pompy powietrzne lub próżniowe, sprężarki i wentylatory powietrza lub innych gazów; okapy wentylacyjne lub recyrkulacyjne z wbudowanym wentylatorem, nawet z filtrami |
| 8415 | Klimatyzatory, zawierające wentylator napędzany silnikiem oraz elementy służące do zmiany temperatury i wilgotności, włączając klimatyzatory nieposiadające możliwości oddzielnej regulacji wilgotności |
| 8416 | Palniki piecowe na paliwo ciekłe, na paliwo stałe pyłowe lub na gaz; mechaniczne podawacze węgla, włączając ich ruszty mechaniczne, mechaniczne urządzenia do usuwania popiołu oraz podobne urządzenia |
| 8417 | Piece i paleniska przemysłowe lub laboratoryjne, włączając piece do spopielania, nieelektryczne |
| 8418 | Chłodziarki, zamrażarki i pozostałe urządzenia chłodzące lub zamrażające, elektryczne lub inne; pompy cieplne inne niż klimatyzatory objęte pozycją 8415 |
| 8419 19 | Urządzenia do podgrzewania wody przepływowe lub pojemnościowe, nieelektryczne (z wyłączeniem gazowych urządzeń przepływowych do podgrzewania wody i kotłów lub podgrzewaczy wody do centralnego ogrzewania) |
| 8419 40 | Instalacje do destylacji lub rektyfikacji |
| 8419 50 | Wymienniki ciepła (inne niż stosowane z kotłami) |
| 8419 89 | Maszyny, instalacje lub sprzęt laboratoryjny, z podgrzewaniem elektrycznym lub bez, do poddawania materiałów procesom wymagającym zmiany temperatury, takim jak: grzanie, gotowanie, prażenie, sterylizowanie, pasteryzowanie, poddawanie działaniu pary wodnej, odparowywanie, parowanie, skraplanie lub chłodzenie, gdzie indziej niewymienione (z wyłączeniem urządzeń stosowanych do celów domowych i pieców, piekarników i pozostałych urządzeń objętych pozycją 8514 ) |
| 8419 90 | Części do maszyn, instalacji przemysłowych lub laboratoryjnych, nawet ogrzewanych elektrycznie, do obróbki materiałów w procesach wymagających zmiany temperatury oraz nieelektrycznych urządzeń przepływowych i pojemnościowych do podgrzewania wody, gdzie indziej niewymienione |
| 8420 | Kalandry lub inne maszyny do walcowania, nieprzeznaczone do obróbki metali lub szkła, oraz walce do tych urządzeń |
| 8421 | Wirówki, włączając suszarki wirówkowe; urządzenia i aparatura do filtrowania lub oczyszczania cieczy lub gazów |
| 8422 | Zmywarki do naczyń; urządzenia do czyszczenia lub suszenia butelek lub innych pojemników; urządzenia do napełniania, zamykania, uszczelniania lub etykietowania butelek, tubek, puszek, pudełek, worków lub innych pojemników; urządzenia do kapslowania butelek, słoików lub podobnych pojemników; pozostałe urządzenia do pakowania lub paczkowania (włączając urządzenia do pakowania termokurczliwego); urządzenia do gazowania napojów |
| 8423 | Urządzenia do ważenia (z wyłączeniem wag o czułości 5 cg lub czulszych), włączając maszyny do liczenia lub kontroli przez ważenie; wszelkiego rodzaju odważniki do wag |
| 8424 | Urządzenia mechaniczne (nawet obsługiwane ręcznie) do rozrzucania, rozpraszania lub rozpylania cieczy lub proszków; gaśnice, nawet napełnione; pistolety natryskowe i podobne urządzenia; maszyny do wytwarzania strumienia pary lub piasku i podobne maszyny wytwarzające strumień czynnika roboczego |
| 8425 | Wielokrążki i wciągniki, inne niż wyciągi pochyłe; wciągarki i przyciągarki; podnośniki |
| 8426 | Okrętowe żurawie masztowe; dźwignice, włączając linomostowe; bramownice drogowe, wozy okraczające podsiębierne oraz wozy i wózki transportu wewnętrznego z urządzeniami dźwigowymi |
| 8427 | Wózki widłowe; inne wozy i wózki transportu wewnętrznego wyposażone w urządzenia podnoszące lub przenoszące |
| 8428 | Pozostałe urządzenia do podnoszenia, przenoszenia, załadunku lub rozładunku (na przykład windy, schody ruchome, przenośniki, kolejki linowe) |
| 8429 | Spycharki czołowe, spycharki skośne, równiarki, niwelatory, zgarniarki, koparki, czerparki, ładowarki, podbijarki mechaniczne i walce drogowe, samobieżne |
| 8430 | Pozostałe maszyny do przemieszczania, równania, niwelowania, zgarniania, kopania, ubijania, zagęszczania, wybierania lub wiercenia ziemi, minerałów lub rud; kafary do wbijania pali i urządzenia do wyciągania pali; pługi odśnieżające i dmuchawy śniegowe |
| 8431 | Części nadające się do stosowania wyłącznie lub głównie do urządzeń objętych pozycjami od 8425 do 8430 |
| 8432 | Maszyny rolnicze, ogrodnicze lub leśne do przygotowywania lub uprawy gleby; walce do pielęgnacji trawników lub terenów sportowych |
| 8435 | Prasy, tłocznie, rozdrabniacze i podobne urządzenia stosowane w produkcji wina, jabłecznika, soków owocowych lub podobnych napojów |
| 8436 | Pozostałe urządzenia rolnicze, ogrodnicze, leśne, drobiarskie lub pszczelarskie, włączając kiełkowniki wyposażone w urządzenia mechaniczne lub cieplne; inkubatory i wylęgarnie drobiu |
| 8437 | Urządzenia do czyszczenia, sortowania lub klasyfikowania nasion, ziarna lub suszonych warzyw strączkowych; urządzenia stosowane w przemyśle zbożowym lub do obróbki zbóż, lub suszonych warzyw strączkowych, inne niż urządzenia stosowane w gospodarstwie rolnym |
| 8439 | Urządzenia do wytwarzania masy włóknistego materiału celulozowego lub do wytwarzania, lub obróbki wykańczającej papieru lub tektury |
| 8440 | Maszyny introligatorskie, włączając niciarki |
| 8441 | Pozostałe urządzenia do wytwarzania masy papierniczej, papieru lub tektury, włączając krajarki i krajalnice wszelkich typów |
| 8442 | Maszyny, urządzenia i wyposażenie (inne niż obrabiarki objęte pozycjami od 8456 do 8465 ) do przygotowywania lub wykonywania płyt, cylindrów lub innych elementów drukarskich; płyty, cylindry i inne elementy drukarskie; płyty, cylindry i kamienie litograficzne, przygotowane do celów drukarskich (na przykład strugane, ziarnowane lub polerowane) |
| 8443 | Maszyny drukarskie stosowane do drukowania za pomocą płyt, cylindrów i innych elementów drukarskich objętych pozycją 8442 ; pozostałe drukarki, urządzenia kopiujące i telekopiarki, połączone lub nie; ich części i akcesoria |
| 8444 00 | Maszyny do wytłaczania, rozciągania, teksturowania lub cięcia włókien chemicznych, materiałów lub przędzy z włókien chemicznych |
| 8445 | Maszyny do przygotowywania włókien tekstylnych; przędzarki, łączniarki lub skręcarki oraz pozostałe maszyny do wytwarzania przędzy włókienniczej; motarki lub przewijarki (włączając przewijarki wątkowe), włókiennicze oraz maszyny do przygotowania przędzy włókienniczej do stosowania na maszynach objętych pozycją 8446 lub 8447 |
| 8447 | Dziewiarki, zszywarki-trykotarki i maszyny do wyrobu przędzy rdzeniowej, tiulu, koronek, haftów, aplikacji, plecionek lub siatek oraz maszyny do igłowania |
| 8448 | Urządzenia pomocnicze stosowane z maszynami objętymi pozycja 8444 , 8445 , 8446 lub 8447 (na przykład nicielnice, żakardy, automatyczne mechanizmy zatrzymujące, mechanizmy do zmiany czółenek); części i akcesoria nadające się do stosowania wyłącznie lub głównie z maszynami i urządzeniami objętymi niniejszą pozycją lub pozycją 8444 , 8445 , 8446 lub 8447 (na przykład wrzeciona i skrzydełka wrzecion, obicia zgrzeblarskie, grzebienie, filiery, czółenka, struny nicielnicowe i ramki nicielnic, igły do wyrobów pończoszniczych) |
| 8449 00 00 | Urządzenia do produkcji lub wykańczania filcu lub włóknin, w kawałkach lub w postaci kształtowej, włączając urządzenia do wyrobu kapeluszy filcowych; wzorniki kapelusznicze |
| 8450 | Maszyny pralnicze typu domowego lub profesjonalnego, włączając maszyny piorąco-suszące |
| 8452 | Maszyny do szycia, inne niż maszyny do zszywania książek objęte pozycją 8440 ; meble, podstawy i obudowy specjalnie zaprojektowane do maszyn do szycia; igły do maszyn do szycia |
| 8453 | Maszyny i urządzenia do przygotowywania, garbowania lub obróbki skór garbarskich lub futerkowych surowych, lub wyprawionych, lub do wyrobu, lub naprawy obuwia, lub innych artykułów ze skór garbarskich lub futerkowych surowych, lub wyprawionych, z wyłączeniem maszyn do szycia |
| 8454 | Konwertory, kadzie, wlewnice i maszyny odlewnicze, w rodzaju stosowanych w hutnictwie lub w odlewniach metali |
| 8455 | Walcarki do metali oraz ich walce |
| 8456 | Obrabiarki do obróbki dowolnych materiałów przez usuwanie nadmiaru materiału za pomocą lasera lub innej wiązki świetlnej, lub fotonowej, metodą ultradźwiękową, elektroerozyjną, elektrochemiczną, za pomocą wiązki elektronów, wiązki jonowej lub łuku plazmowego; maszyny do cięcia strumieniem wody |
| 8457 | Centra obróbkowe, obrabiarki zespołowe (jednostanowiskowe) i wielostanowiskowe obrabiarki przestawialne, do metalu |
| 8458 | Tokarki (włączając centra tokarskie) do usuwania metalu |
| 8459 | Obrabiarki (włączając obrabiarki z jednostkami obróbkowymi prowadnicowymi) do wiercenia, wytaczania, frezowania lub gwintowania wałków lub otworów, do obróbki metalu przez jego skrawanie, inne niż tokarki (włączając centra tokarskie) objęte pozycją 8458 |
| 8460 | Obrabiarki do usuwania zadziorów i stępiania ostrych krawędzi, do ostrzenia, szlifowania, gładzenia, docierania, polerowania lub innej obróbki wykańczającej powierzchnie metali lub cermetali za pomocą toczaków (okrągłych tarcz z piaskowca do ostrzenia narzędzi), narzędzi i materiałów ściernych lub polerujących, inne niż obrabiarki do nacinania, szlifowania lub obróbki wykańczającej uzębień kół zębatych objęte pozycją 8461 |
| 8461 | Obrabiarki do strugania wzdłużnego, strugania poprzecznego, dłutowania, przeciągania, do nacinania, szlifowania lub obróbki wykańczającej uzębień, do piłowania, obcinania lub przecinania oraz pozostałe obrabiarki działające przez skrawanie metalu, cermetali, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone |
| 8462 | Obrabiarki (także prasy) do obróbki metalu metoda kucia, młotkowania lub kucia matrycowego; obrabiarki (włączając prasy) do obróbki metalu metodą gięcia, składania, prostowania, rozpłaszczania, ścinania, przebijania, dziurkowania lub nacinania; prasy do obróbki metali lub węglików metali, wyżej niewymienione |
| 8463 | Pozostałe obrabiarki do obróbki metalu lub cermetali, bez usuwania materiału |
| 8464 | Obrabiarki do kamienia, materiałów ceramicznych, betonu, wyrobów azbestowo-cementowych lub podobnych materiałów mineralnych, lub do obróbki szkła na zimno |
| 8465 | Obrabiarki (włączając maszyny do wbijania gwoździ, do łączenia klamrami, klejenia lub innego łączenia) do drewna, korka, kości, ebonitu, twardych tworzyw sztucznych lub podobnych twardych materiałów |
| 8466 | Części i akcesoria nadające się do stosowania wyłącznie lub głównie do maszyn objętych pozycjami od 8456 do 8465 , włączając uchwyty przedmiotów obrabianych, uchwyty narzędzi, głowice gwinciarskie maszynowe (samootwierające), podzielnice i pozostałe urządzenia specjalne do obrabiarek; uchwyty do narzędzi wszelkich typów do obróbki ręcznej |
| 8467 | Narzędzia ręczne, pneumatyczne, hydrauliczne lub z samodzielnym silnikiem elektrycznym lub nieelektrycznym |
| 8468 | Maszyny i urządzenia do lutowania miękkiego i twardego, spawania lub zgrzewania, nawet przystosowane do cięcia, inne niż te objęte pozycją 8515 ; maszyny i urządzenia do gazowego odpuszczania powierzchniowego |
| 8469 00 | Maszyny do pisania, inne niż drukarki objęte pozycją 8443 ; maszyny do redagowania tekstów |
| 8470 | Maszyny liczące i kieszonkowe maszyny z funkcjami liczącymi do zapisu, odtwarzania i wyświetlania danych; maszyny do księgowania, frankowania, maszyny do wydawania biletów i podobne maszyny, wyposażone w urządzenia liczące; kasy rejestrujące |
| 8471 | Maszyny do automatycznego przetwarzania danych i urządzenia do nich; czytniki magnetyczne lub optyczne, maszyny do przenoszenia danych w postaci zakodowanej na nośniki danych oraz maszyny do przetwarzania takich danych, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone |
| 8472 | Pozostałe maszyny biurowe (na przykład hektografy lub powielacze białkowe, maszyny adresujące, automaty wydające banknoty, maszyny do sortowania, liczenia lub pakowania monet, urządzenia do temperowania ołówków, dziurkacze lub zszywacze) |
| 8473 | Części i akcesoria (inne niż pokrowce, futerały i tym podobne) nadające się do stosowania wyłącznie lub głównie z maszynami objętymi pozycjami od 8469 do 8472 |
| 8474 | Maszyny do sortowania, klasyfikowania, przesiewania, separowania, płukania, przemywania, zgniatania, kruszenia, mielenia, mieszania lub ugniatania ziemi, kamieni, rud lub pozostałych substancji mineralnych, w postaci stałej (włączając proszek lub pastę); maszyny do aglomerowania, kształtowania lub formowania stałych paliw mineralnych, mas ceramicznych, nieutwardzonego cementu, materiałów gipsowych lub pozostałych produktów mineralnych w postaci proszku lub pasty; maszyny do wykonywania piaskowych form odlewniczych |
| 8475 | Maszyny do montażu lamp elektrycznych, lamp elektronowych lub fotograficznych lamp błyskowych albo żarówek, w obudowach szklanych; maszyny do wyrobu lub obróbki na gorąco szkła lub wyrobów szklanych |
| 8476 | Automaty do sprzedaży różnych towarów (na przykład znaczków pocztowych, papierosów, potraw lub napojów), włączając automaty do rozmieniania pieniędzy |
| 8477 | Maszyny do obróbki gumy lub tworzyw sztucznych lub do produkcji wyrobów z tych materiałów, niewymienione ani niewłączone gdzie indziej w niniejszym dziale |
| 8478 | Maszyny do przygotowywania lub przerobu tytoniu, niewymienione ani niewłączone gdzie indziej w niniejszym dziale |
| 8479 | Maszyny i urządzenia, mechaniczne, posiadające indywidualne funkcje, niewymienione ani niewłączone gdzie indziej w niniejszym dziale |
| 8480 | Skrzynki formierskie dla odlewni metali; płyty podmodelowe; modele odlewnicze; formy do metali (inne niż wlewnice), węglików metali, szkła, materiałów mineralnych, gumy lub tworzyw sztucznych |
| 8481 | Krany, kurki, zawory i podobna armatura do rur, płaszczy kotłów, zbiorników, kadzi lub tym podobnych, włączając zawory redukcyjne i zawory sterowane termostatycznie |
| 8482 | Łożyska toczne |
| 8483 | Wały napędowe (włączając wały krzywkowe i wały wykorbione) i korby; obudowy łożysk i łożyska ślizgowe; mechanizmy i przekładnie zębate; mechanizmy śrubowo-kulkowe lub śrubowo-wałeczkowe; skrzynie przekładniowe i pozostałe układy zmieniające prędkość, włączając przemienniki momentu obrotowego; koła zamachowe i koła pasowe lub linowe, włączając wielokrążki i zblocza; sprzęgła rozłączne i nierozłączne (włączając przeguby uniwersalne) |
| 8484 | Uszczelki i podobne przekładki, z cienkiej blachy łączonej z innym materiałem lub z dwoma lub więcej warstwami metalu; zestawy lub komplety uszczelek i podobnych przekładek, różniących się między sobą, pakowane w torebki, koperty lub podobne opakowania; uszczelnienia mechaniczne |
| 8486 | Maszyny i aparatura w rodzaju stosowanych wyłącznie lub głównie do produkcji kryształów półprzewodnikowych lub płytek półprzewodnikowych, elementów półprzewodnikowych, elektronicznych układów scalonych lub płaskich wyświetlaczy panelowych; maszyny i aparaty wyszczególnione w uwadze 11 C do niniejszego działu; części i akcesoria |
| 8487 | Części maszyn i urządzeń niezawierające złączy elektrycznych, izolatorów, uzwojeń, styków lub innych części elektrycznych, niewymienione ani niewłączone gdzie indziej w niniejszym dziale |
| 8501 | Silniki elektryczne i prądnice (z wyłączeniem zespołów prądotwórczych) |
| 8502 | Zespoły prądotwórcze oraz przetwornice jednotwornikowe |
| 8503 | Części nadające się wyłącznie lub głównie do silników elektrycznych i prądnic, zespołów prądotwórczych lub przetwornic jednotwornikowych, niewymienione gdzie indziej |
| 8504 | Transformatory elektryczne, przekształtniki (na przykład prostowniki) oraz wzbudniki; ich części |
| 8505 | Elektromagnesy (z wyłączeniem magnesów stosowanych w medycynie); magnesy trwałe i artykuły, które mają stać się magnesami trwałymi po namagnesowaniu; elektromagnetyczne lub magnetyczne uchwyty, zaciski i podobne urządzenia przytrzymujące; elektromagnetyczne sprzęgła nierozłączne, sprzęgła rozłączne i hamulce; elektromagnetyczne głowice podnośnikowe; ich części |
| 8507 | Akumulatory elektryczne, włącznie z separatorami, nawet prostokątnymi (włączając kwadratowe); ich części (z wyłączeniem tych zużytych i innych niż z gumy innej niż ebonit lub z materiałów włókienniczych) |
| 8511 | Elektryczne urządzenia zapłonowe lub rozrusznikowe, w rodzaju stosowanych w silnikach wewnętrznego spalania o zapłonie iskrowym lub samoczynnym (na przykład iskrowniki, prądnice iskrownikowe, cewki zapłonowe, świece zapłonowe, świece żarowe, silniki rozruszników); prądnice (na przykład prądu stałego lub przemiennego) oraz wyłączniki współpracujące z takimi silnikami; ich części |
| 8514 | Elektryczne piece i kuchenki przemysłowe lub laboratoryjne (włączając działające na zasadzie indukcji lub strat dielektrycznych); inne urządzenia przemysłowe lub laboratoryjne, do obróbki cieplnej materiałów, działające na zasadzie indukcji lub strat dielektrycznych; ich części |
| 8515 | Maszyny i aparatura do lutowania miękkiego, lutowania twardego lub spawania, metodą elektryczną (łącznie z ogrzewanym elektrycznie gazem), metodą laserową lub inną wiązką światła lub fotonów, ultradźwiękami, za pomocą impulsów magnetycznych lub łuku plazmowego, nawet nadające się do cięcia; elektryczne maszyny i aparatura do natryskiwania na gorąco metali, węglików metali lub cermetali; ich części (z wyłączeniem pistoletów do natryskiwania na gorąco) |
| 8517 | Aparaty telefoniczne, włączając smartfony i inne telefony do sieci komórkowych lub do innych sieci bezprzewodowych; pozostała aparatura do transmisji lub odbioru głosu, obrazów lub innych danych, włączając aparaturę do komunikacji w sieci przewodowej lub bezprzewodowej (takiej jak lokalna lub rozległa sieć komputerowa), inna niż aparatura nadawcza i odbiorcza objęta pozycją 8443 , 8525 , 8527 lub 8528 |
| 8525 | Aparatura nadawcza do radiofonii lub telewizji, nawet zawierająca aparaturę odbiorczą lub aparaturę zapisującą lub odtwarzającą dźwięk; kamery telewizyjne, kamery i aparaty cyfrowe oraz rejestrujące kamery wideo |
| 8526 | Aparatura radarowa, radionawigacyjna oraz do zdalnego sterowania drogą radiową |
| 8527 | Aparatura odbiorcza do radiofonii, nawet połączona w tej samej obudowie z aparaturą do zapisu lub odtwarzania dźwięku lub zegarem |
| 8528 | Monitory i projektory, niezawierające aparatury odbiorczej dla telewizji; aparatura odbiorcza do telewizji, nawet zawierająca odbiorniki radiowe lub aparaturę do zapisu lub odtwarzania dźwięku lub obrazu |
| 8529 | Części nadające się wyłącznie lub głównie do aparatury objętej pozycjami od 8525 do 8528 |
| 8530 | Urządzenia sygnalizacyjne elektryczne (inne niż urządzenia do przekazywania wiadomości), zapewniające bezpieczeństwo lub regulujące ruch kolejowy, tramwajowy, drogowy, na wodach śródlądowych, parkingach, portach lub lotniskach; ich części (inne niż urządzenia mechaniczne lub elektromechaniczne objęte pozycją 8608 ) |
| 8531 | Aparatura elektryczna do sygnalizacji dźwiękowej lub wzrokowej; jej części (na przykład dzwonki, syreny, tablice sygnalizacyjne, urządzenia alarmowe przeciwwłamaniowe lub przeciwpożarowe) (inne niż do samochodów, rowerów lub komunikacyjnych urządzeń sygnalizacyjnych) |
| 8532 | Kondensatory elektryczne, stałe, nastawne lub strojeniowe; ich części |
| 8533 | Rezystory (włączając reostaty i potencjometry), inne niż rezystory grzejne; ich części |
| 8534 | Obwody drukowane |
| 8535 | Urządzenia elektryczne do przełączania lub zabezpieczania obwodów elektrycznych, lub do wykonywania połączeń w obwodach elektrycznych, lub do tych obwodów (na przykład przełączniki, bezpieczniki, odgromniki, ograniczniki napięcia, tłumiki przepięciowe, wtyki i inne złącza, skrzynki przyłączowe), do napięć przekraczających 1 000 V (z wyłączeniem szaf, pulpitów, sterowników itd. objętych pozycją 8537 ) |
| 8536 | Urządzenia elektryczne do przełączania lub zabezpieczania obwodów elektrycznych, lub do wykonywania połączeń w obwodach elektrycznych, lub do tych obwodów (na przykład przełączniki, przekaźniki, bezpieczniki, tłumiki przepięciowe, wtyki, gniazda wtykowe, oprawki lamp i inne złącza, skrzynki przyłączowe), do napięć nieprzekraczających 1 000 V (z wyłączeniem szaf, pulpitów, sterowników itd. objętych pozycją 8537 ) |
| 8537 | Tablice, panele, konsole, pulpity, szafy i pozostałe układy wspornikowe, wyposażone przynajmniej w dwa lub więcej urządzeń objętych pozycją nr 8535 lub 8536 , służące do elektrycznego sterowania lub rozdziału energii elektrycznej, włącznie z układami zawierającymi przyrządy lub aparaturę, objęte działem 90, oraz aparatura sterowana numerycznie (inna niż aparatura połączeniowa telefonii i telegrafii liniowej i wideofony) |
| 8538 | Części nadające się wyłącznie lub głównie do stosowania z urządzeniami objętymi pozycją 8535 , 8536 lub 8537 , niewymienione gdzie indziej |
| 8539 | Elektryczne lampy żarowe lub wyładowcze, włączając zespoły nierozbieralnych wkładów reflektorów oraz promienniki lampowe nadfioletu lub podczerwieni; lampy łukowe; ich części |
| 8540 | Lampy elektronowe z termokatodą, o zimnej katodzie lub z fotokatodą (na przykład elektronowe lampy próżniowe, wyładowcze lub gazowane, rtęciowe lampy prostownicze, lampy elektronopromieniowe, telewizyjne lampy analizujące); ich części |
| 8541 | Diody, tranzystory i podobne elementy półprzewodnikowe; światłoczułe elementy półprzewodnikowe, włączając fotoogniwa, nawet zmontowane w moduły lub tworzące panele (z wyłączeniem systemów fotowoltaicznych); diody elektroluminescencyjne; oprawione kryształy piezoelektryczne; ich części |
| 8542 | Elektroniczne układy scalone; ich części |
| 8543 | Maszyny i aparatura, elektryczne, wykonujące indywidualne funkcje, niewymienione gdzie indziej w niniejszym dziale; ich części |
| 8544 | Drut izolowany (włączając emaliowany lub anodyzowany), kable (włączając kabel koncentryczny) oraz pozostałe izolowane przewody elektryczne, nawet wyposażone w złącza; przewody z włókien optycznych, złożone z indywidualnie osłoniętych włókien, nawet połączone z przewodnikami prądu elektrycznego lub wyposażone w złącza |
| 8545 | Elektrody węglowe, szczotki węglowe, węgle do lamp, węgiel do baterii oraz inne artykuły z grafitu lub innego rodzaju węgla, z metalem lub bez, w rodzaju stosowanych w elektrotechnice |
| 8546 | Izolatory elektryczne z dowolnego materiału (z wyłączeniem elementów izolujących) |
| 8547 | Osprzęt izolacyjny do maszyn, urządzeń lub sprzętu elektrycznego, będący całkowicie osprzętem z materiału izolacyjnego, poza drobnymi elementami z metalu (na przykład gniazda gwintowane), wprowadzanymi podczas formowania wyłącznie do celów montażowych, inne niż izolatory objęte pozycją 8546 ; elektryczne rurki kablowe oraz ich połączenia, z metali nieszlachetnych, wyłożone materiałem izolacyjnym |
| 8548 | Elektryczne części maszyn lub urządzeń, niewymienione gdzie indziej w niniejszym dziale |
| 8549 | Odpady i złom elektryczne i elektroniczne |
| Dział 86 | Lokomotywy pojazdów szynowych, tabor szynowy i jego części; osprzęt i elementy torów kolejowych lub tramwajowych oraz ich części; komunikacyjne urządzenia sygnalizacyjne wszelkich typów, mechaniczne (włączając elektromechaniczne) |
| 8701 | Ciągniki (inne niż ciągniki objęte pozycją 8709 ) |
| 8702 | Pojazdy mechaniczne do przewozu dziesięciu lub więcej osób razem z kierowcą |
| 8703 10 | Pojazdy przeznaczone do poruszania się <10 osób po śniegu; pojazdy golfowe i podobne pojazdy |
| Ex87 03 23 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, jedynie z silnikiem tłokowym wewnętrznego spalania z zapłonem iskrowym o pojemności skokowej > 1 900 cm3, ale ≤ 3 000 cm3 (z wyłączeniem ambulansów) |
| Ex87 03 24 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, jedynie z silnikiem tłokowym wewnętrznego spalania z zapłonem iskrowym o pojemności skokowej > 3 000 cm3 (z wyłączeniem ambulansów) |
| Ex87 03 32 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, jedynie z silnikiem wysokoprężnym o pojemności skokowej > 1 900 cm3, ale ≤ 2 500 cm3 (z wyłączeniem ambulansów) |
| Ex87 03 33 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, jedynie z silnikiem wysokoprężnym o pojemności skokowej > 2 500 cm3 (z wyłączeniem ambulansów) |
| 8703 40 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, zarówno z silnikiem tłokowym wewnętrznego spalania z zapłonem iskrowym, jak i silnikiem elektrycznym, jako silnikami do napędu (z wyłączeniem pojazdów hybrydowych typu plug-in) |
| 8703 50 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, zarówno z silnikiem wysokoprężnym, jak i silnikiem elektrycznym, jako silnikami do napędu (z wyłączeniem pojazdów hybrydowych typu plug-in) |
| 8703 60 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, zarówno z silnikiem tłokowym wewnętrznego spalania z zapłonem iskrowym, jak i silnikiem elektrycznym, jako silnikami do napędu, zdolne do ładowania przez podłączenie do zewnętrznego źródła energii elektrycznej |
| 8703 70 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, zarówno z silnikiem wysokoprężnym, jak i silnikiem elektrycznym, jako silnikami do napędu, zdolne do ładowania przez podłączenie do zewnętrznego źródła energii elektrycznej |
| 8703 80 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, jedynie z silnikiem elektrycznym do napędu |
| 8703 90 | Samochody i pozostałe pojazdy silnikowe przeznaczone zasadniczo do przewozu < 10 osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z silnikami innymi niż silnik tłokowy wewnętrznego spalania z zapłonem iskrowym lub silnik elektryczny |
| 8704 | Pojazdy samochodowe do transportu towarowego |
| 8705 | Pojazdy mechaniczne specjalnego przeznaczenia, inne od tych, które zostały zasadniczo zbudowane do przewozu osób lub towarów (na przykład pojazdy pogotowia technicznego, dźwigi samochodowe, pojazdy strażackie, betoniarki samochodowe, zamiatarki, polewaczki, przewoźne warsztaty, ruchome stacje radiologiczne) |
| 8706 00 | Podwozia wyposażone w silniki, dla pojazdów samochodowych objętych pozycjami od 8701 do 8705 |
| 8708 99 | Części i akcesoria do pojazdów silnikowych objętych pozycjami od 8701 do 8705 (ciągników, pojazdów mechanicznych do przewozu dziesięciu lub więcej osób, pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów mechanicznych, które zostały zasadniczo zbudowane do przewozu osób, pojazdów mechanicznych do transportu towarów oraz pojazdów mechanicznych specjalnego przeznaczenia), gdzie indziej niewymienione |
| 8709 | Pojazdy do transportu wewnątrzzakładowego, z własnym napędem, niewyposażone w urządzenia podnośnikowe, w rodzaju stosowanych w zakładach produkcyjnych, magazynach, portach lub lotniskach, do przewozu towarów na niewielkie odległości; ciągniki typu stosowanych na peronach kolejowych; części powyższych pojazdów |
| 8710 00 00 | Czołgi i pozostałe opancerzone pojazdy bojowe samobieżne, nawet z uzbrojeniem, oraz części tych pojazdów |
| 8716 | Przyczepy i naczepy; pozostałe pojazdy bez napędu mechanicznego; ich części |
| Dział 88 | Statki powietrzne, statki kosmiczne i ich części |
| Dział 89 | Statki, łodzie oraz konstrukcje pływające |
| 9013 | Urządzenia ciekłokrystaliczne niestanowiące artykułów uwzględnionych bardziej szczegółowo w innych pozycjach; lasery, inne niż diody laserowe; pozostałe urządzenia i przyrządy optyczne, niewymienione ani niewłączone gdzie indziej w niniejszym dziale |
| 9014 | Kompasy, busole; pozostałe instrumenty i przyrządy nawigacyjne |
| 9015 | Przyrządy i urządzenia miernicze (włączając do pomiarów fotogrametrycznych), hydrograficzne, oceanograficzne, hydrologiczne, meteorologiczne lub geofizyczne, z wyłączeniem kompasów i busoli; dalmierze |
| 9025 | Hydrometry oraz podobne przyrządy pływające; termometry, pirometry, barometry, higrometry, psychrometry, zapisujące lub nie, oraz dowolna kombinacja tych przyrządów |
| 9026 | Przyrządy i aparatura do pomiaru lub kontroli przepływu, poziomu, ciśnienia lub innych parametrów cieczy lub gazów (na przykład przepływomierze, poziomowskazy, manometry, ciśnieniomierze, liczniki energii cieplnej), z wyłączeniem przyrządów i aparatury objętych pozycją 9014 , 9015 , 9028 lub 9032 |
| 9027 | Przyrządy i aparatura do analizy fizycznej lub chemicznej (na przykład polarymetry, refraktometry, spektrometry, aparatura do analizy gazu lub dymu); przyrządy i aparatura do pomiaru lub kontroli lepkości, porowatości, rozszerzalności, napięcia powierzchniowego lub podobne; przyrządy i aparatura do mierzenia lub kontroli ilości ciepła, światła lub dźwięku (włącznie ze światłomierzami); mikrotomy |
| 9028 | Gazomierze, liczniki do cieczy lub energii elektrycznej, do pomiaru zużycia lub produkcji, włącznie z licznikami wzorcowymi do nich |
| 9029 | Obrotomierze, liczniki produkcji, taksometry, drogomierze (liczniki kilometrów), krokomierze i podobne; szybkościomierze i tachometry, inne niż te objęte pozycją 9014 lub 9015 ; stroboskopy |
| 9030 | Oscyloskopy, analizatory widma oraz inne przyrządy i aparatura do pomiaru lub kontroli wielkości elektrycznych, z wyłączeniem mierników objętych pozycją 9028 ; przyrządy i aparatura do pomiaru lub wykrywania promieniowania alfa, beta, gamma, rentgena, promieni kosmicznych lub innych promieni jonizujących |
| 9031 | Przyrządy, urządzenia i maszyny kontrolne lub pomiarowe, niewymienione ani niewłączone gdzie indziej w niniejszym dziale; projektory profilowe |
| 9032 | Przyrządy i aparatura, do automatycznej regulacji lub kontroli |
| 9033 | Części i akcesoria (niewymienione ani niewłączone gdzie indziej w niniejszym dziale, do maszyn, urządzeń, przyrządów lub aparatury, objętych niniejszym działem |
| Dział 98 | Kompletny zakład przemysłowy |
ZAŁĄCZNIK II
Do rozporządzenia (UE) 2022/263 dodaje się załącznik w brzmieniu:
„ZAŁĄCZNIK III
Wykaz oprogramowania, o którym mowa w art. 5 ust. 2b
Oprogramowanie do zarządzania przedsiębiorstwami, tj. systemy, które cyfrowo przedstawiają wszystkie procesy zachodzące w przedsiębiorstwie i kierują nimi, w tym:
| - | planowanie zasobów przedsiębiorstwa (ERP), |
| - | zarządzanie relacjami z klientami (CRM), |
| - | analityka biznesowa (BI), |
| - | zarządzanie łańcuchem dostaw (SCM), |
| - | hurtownia danych dotyczących przedsiębiorstw (EDW), |
| - | skomputeryzowany system zarządzania obsługą techniczną (CMMS), |
| - | oprogramowanie do zarządzania projektami, |
| - | zarządzanie cyklem życia produktu (PLM), |
| - | typowe elementy wyżej wymienionych zestawów, w tym oprogramowanie do rachunkowości, zarządzania flotą, logistyki i zasobów ludzkich. |
Oprogramowanie projektowe i produkcyjne stosowane w dziedzinie architektury, inżynierii, budownictwa, produkcji, mediów, edukacji i rozrywki, w tym:
| - | modelowanie informacji o budynku (BIM), |
| - | projektowanie wspomagane komputerowo (CAD), |
| - | produkcja wspomagana komputerowo (CAM), |
| - | projektowanie na zamówienie (ETO), |
| - | typowe elementy wyżej wymienionych zestawów.”. |
ZAŁĄCZNIK III
Do rozporządzenia (UE) 2022/263 dodaje się załącznik w brzmieniu:
„ZAŁĄCZNIK IV
Wykaz krajów, o których mowa w art. 3a ust. 2 lit. c)
STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI
JAPONIA
ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO
KOREA POŁUDNIOWA
AUSTRALIA
KANADA
NOWA ZELANDIA
NORWEGIA
SZWAJCARIA
LIECHTENSTEIN
ISLANDIA”.
POTRZEBUJESZ POMOCY?Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00
