(1)

W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1032 z dnia 29 czerwca 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzeń (UE) 2017/1938 i (WE) nr 715/2009 w odniesieniu do magazynowania gazu (1) wprowadzono wiążące minimalne cele w zakresie magazynowania gazu w celu zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego i odporności w Unii. Realizacja tych celów odegrała zasadniczą rolę w zapewnieniu dostępności gazu, zwłaszcza w okresach wysokiego zapotrzebowania na gaz oraz zmienności i niepewności rynku, o czym świadczy osiągnięcie przez unijne instalacje magazynowania gazu poziomu napełnienia wynoszącego co najmniej 90 % przed każdą z trzech ostatnich zim. Magazynowanie gazu nadal zapewnia 30 % zimowego zużycia gazu w UE i elastyczność systemowi elektroenergetycznemu.

(2)

Od 2022 r. sytuacja na europejskim rynku gazu znacznie się poprawiła, chociaż nadal występuje narażenie na zmienność cen w szczególności ze względu na wyższy udział LNG w europejskim koszyku energetycznym i zwiększoną konkurencję o globalne dostawy LNG w kontekście geopolitycznym.

(3)

Od listopada 2024 r. na europejskim rynku gazu panuje sytuacja, w której umowy na dostawy gazu latem 2025 r. opiewają na wyższe ceny niż umowy na dostawy gazu w okresie zimowym 2025-2026 (ujemna różnica cen lato-zima), a w związku z tym zachęty handlowe dla przedsiębiorstw gazowych do magazynowania gazu na kolejną zimę są słabsze niż w poprzednich sezonach napełniania.

(4)

Jednocześnie, chociaż od 2022 r. zapotrzebowanie na gaz w Europie spadło o prawie 20 %, oczekuje się, że poziomy magazynowania gazu na koniec sezonu grzewczego 2025 będą niższe niż w ostatnich dwóch latach, ale podobne do średnich poziomów napełnienia sprzed kryzysu (2) i znacznie wyższe niż poziomy z 2022 r. Będzie to wymagało zatłaczania większych ilości w okresie letnim, aby napełnić magazyny przed zimą 2025/2026 w porównaniu z poprzednimi dwoma sezonami.

(5)

W tym niestabilnym i złożonym środowisku kluczowe znaczenie ma utrzymanie zasadniczej roli instalacji magazynowych gazu w zapewnianiu bezpieczeństwa dostaw poprzez utrzymanie obowiązkowego celu w zakresie napełnienia na dzień 1 listopada. Jednocześnie zapewnienie państwom członkowskim wystarczającej elastyczności w zakresie napełniania magazynów w sezonie letnim w optymalnych warunkach zakupu ograniczy napięcia systemowe i pozwoli uniknąć zakłóceń na rynku w obecnych warunkach rynkowych.

(6)

W tym kontekście równie ważne jest powstrzymanie się od stosowania środków krajowych, które mogą negatywnie wpłynąć na rynek gazu lub zagrozić sytuacji w zakresie bezpieczeństwa energetycznego w innym państwie członkowskim lub w Unii Europejskiej. W przypadku gdy istnieją podmioty upoważnione do wdrażania napełniania magazynów gazu, powinny one dążyć do realizacji ostrożnej strategii handlowej, która ma na celu uniknięcie znaczącego negatywnego wpływu na rynki kasowe i rynki instrumentów pochodnych.

(7)

Obecnie obowiązujące przepisy dotyczące magazynowania gazu, w szczególności art. 6 lit. a) i b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 (3), wygasają w grudniu 2025 r.

(8)

Oznacza to, że należy dążyć do elastyczności w zakresie napełniania magazynów przez cały 2025 r. w istniejących ramach prawnych. Wytyczne dotyczące sposobu określania i stosowania przepisów dotyczących elastyczności w istniejących ramach prawnych mogą pomóc państwom członkowskim w lepszej koordynacji i inteligentnym opracowywaniu ich polityki napełniania magazynów przed zimą 2025/2026.