(1)

W wytycznych politycznych (1) zapowiedziano, że nowa Komisja zamierza wprowadzić nową kategorię małych spółek o średniej kapitalizacji i ocenić, w jakich przypadkach obowiązujące przepisy mające zastosowanie do dużych przedsiębiorstw są zbyt uciążliwe, nieproporcjonalne lub stanowią przeszkodę w rozwoju konkurencyjnym małych spółek o średniej kapitalizacji. W komunikacie „Kompas konkurencyjności dla UE” (2) Komisja zobowiązała się do zaproponowania nowej definicji małych spółek o średniej kapitalizacji, aby zapewnić proporcjonalne regulacje dostosowane do wielkości przedsiębiorstw. Dzięki utworzeniu takiej nowej kategorii przedsiębiorstw, większych niż MŚP, ale mniejszych niż duże przedsiębiorstwa, tysiące przedsiębiorstw w UE skorzysta z dostosowanych środków.

(2)

W komunikacie „pakiet pomocy gospodarczej dla MŚP” (3) Komisja przedstawiła szereg działań obejmujących cztery główne obszary: rozwiązania ułatwiające działalność małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), zwiększenie dostępu do wykwalifikowanej siły roboczej oraz wspierania MŚP w całym cyklu życia przedsiębiorstwa. Celem jest umożliwienie MŚP konkurowania i rozwoju, a równocześnie zapewnienie doraźnej pomocy, zwiększenie konkurencyjności i odporności MŚP w długiej perspektywie oraz pomoc w budowaniu sprawiedliwego i przyjaznego dla MŚP otoczenia biznesowego. W związku z tym Komisja jest zaangażowana w zaspokajanie potrzeb przedsiębiorstw, które przekraczają progi określone w definicji MŚP zawartej w zaleceniu Komisji 2003/361/WE (4) ,, a także szerszego zakresu małych spółek o średniej kapitalizacji oraz opracuje ujednoliconą definicję tych spółek.

(3)

Study to map, measure and portray the EU mid-cap landscape (5) [„Badanie mające na celu mapowanie, pomiar i przedstawienie krajobrazu spółek o średniej kapitalizacji w UE”] wykazało, że spółki o średniej kapitalizacji stanowią segment sektora biznesu, który wyraźnie odróżnia się od MŚP, ale również od dużych przedsiębiorstw. Chociaż spółki o średniej kapitalizacji są silniejsze, zazwyczaj szybciej rozwijają się, są bardziej innowacyjne i lepiej radzą sobie z cyfryzacją niż MŚP, borykają się one z pewnymi podobnymi wyzwaniami, takimi jak obciążenia administracyjne lub brak wykwalifikowanych pracowników. Natomiast w porównaniu z dużymi przedsiębiorstwami pozostają one w tyle w kluczowych obszarach skuteczności działania. Wspomniana definicja jest również konieczna, aby poprawić spójność środków z zakresu polityki, które uwzględniają szczególne potrzeby małych spółek o średniej kapitalizacji. Należy zatem opracować formalną definicję małych spółek o średniej kapitalizacji na szczeblu unijnym, która mogłaby utorować drogę środkom z zakresu polityki koncentrującym się na tym konkretnym segmencie biznesowym przedsiębiorstw.

(4)

Definicja małych spółek o średniej kapitalizacji jest już stosowana na podstawie ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych (6) i wytycznych w sprawie finansowania ryzyka (7), do celów zidentyfikowanych niedoskonałości rynku, które mogą zostać usunięte poprzez ukierunkowane publiczne wsparcie finansowe ze środków krajowych. Celem ogólnej definicji małych spółek o średniej kapitalizacji nie jest jednak powielenie definicji stosowanej w zasadach pomocy państwa jako takiej, lecz posłużenie za podstawę ukierunkowanego wsparcia politycznego, które może pomóc przedsiębiorstwom zwiększyć skalę działalności w odpowiednich i ważnych sektorach. Definicja małych spółek o średniej kapitalizacji zawarta w niniejszym zaleceniu pozostaje bez uszczerbku dla progów uznanych za odpowiednie w kontekście pomocy państwa.

(5)

Kilka państw członkowskich, takich jak Francja i Niemcy (8) ,, wprowadziło już definicje przedsiębiorstw, które nie są małymi ani średnimi przedsiębiorstwami, ale również nie są dużymi przedsiębiorstwami. Zgodnie z logiką jednolitego rynku UE bez granic wewnętrznych stosowanie wspólnego zestawu kryteriów w odniesieniu do małych spółek o średniej kapitalizacji pomogłoby zapewnić równe warunki działania w traktowaniu przedsiębiorstw w całej UE.

(6)

Istnieje rozległa interakcja między krajowymi i unijnymi środkami wspierającymi małe spółki o średniej kapitalizacji, na przykład w związku z funduszami strukturalnymi lub badaniami. Należy zatem unikać sytuacji, w których Unia koncentruje swoje działania na określonej kategorii przedsiębiorstw, a państwa członkowskie na innej kategorii. Konieczne jest również zalecenie stosowania tej samej definicji przez Komisję, państwa członkowskie, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) w celu poprawy spójności i skuteczność polityk ukierunkowanych na małe spółki o średniej kapitalizacji. Stosowanie tej samej definicji jest także konieczne, aby konsekwentnie złagodzić potencjalne ryzyko zakłócenia konkurencji.

(7)

Art. 2 pkt 103e rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 (9) oraz wytyczne Komisji w sprawie pomocy państwa na rzecz promowania inwestycji w zakresie finansowania ryzyka (10) zawierają już definicję małych spółek o średniej kapitalizacji. Uważa się, że ważne jest wykorzystanie zdobytego w ten sposób doświadczenia i wiedzy fachowej przy dalszym uwzględnianiu wsparcia dla tego konkretnego segmentu przedsiębiorstw. Niemniej jednak, w obecnym kontekście gospodarczym, aby lepiej towarzyszyć przedsiębiorstwom w zwiększaniu skali ich działalności oraz aby objąć większą liczbę firm, definicja powinna objąć przedsiębiorstwa, które są trzykrotnie większy od MŚP (11).

(8)

Skoncentrowanie się na małych spółkach o średniej kapitalizacji uznano za uzasadnione, ponieważ w ocenie skutków z 2014 r. towarzyszącej komunikatowi Komisji „Wytyczne Unii w sprawie pomocy państwa na rzecz promowania inwestycji w zakresie finansowania ryzyka” (12), uznano „lukę w finansowaniu” za niedoskonałość rynku, która ma wpływ na MŚP nie tylko na wczesnym etapie ich powstawania i rozpoczynania działalności, ale również na późniejszych etapach ekspansji i wzrostu. W sprawozdaniu wyjaśniono, że w pewnych przypadkach małe spółki o średniej kapitalizacji, które są nadal na etapie rozwoju, mogą stanąć w obliczu tej samej niedoskonałości rynku co MŚP.

(9)

Aby umożliwić przedsiębiorstwom płynne przejście z segmentu MŚP do segmentu małych spółek o średniej kapitalizacji, ważne jest, aby definicje zarówno MŚP, jak i małych spółek o średniej kapitalizacji opierały się na tych samych zasadach oraz aby zakresy obu definicji nie pokrywały się. Określenie, czym są małe spółki o średniej kapitalizacji, jest również konieczne, aby zapewnić spójność w obrębie obszarów polityki i ułatwić etap przejściowy przedsiębiorstwom, które nie mieszczą się już w zakresie definicji MŚP.

(10)

Zgodnie z art. 54, 101 i 102 TFUE za przedsiębiorstwo uważa się każdy podmiot, bez względu na jego formę prawną, prowadzący działalność gospodarczą, w tym spółki lub stowarzyszenia prowadzące regularną działalność gospodarczą.

(11)

Kryterium liczby osób zatrudnionych („kryterium liczby zatrudnionych”) uznaje się za najważniejsze i musi być przestrzegane jako kryterium główne. Wprowadzenie uzupełniających kryteriów finansowych jest jednak konieczne w celu wyłączenia z definicji przedsiębiorstw o wyjątkowo dużej finansowo skali działania, mierzonej ich obrotem, oraz o wyjątkowo wysokich aktywach mierzonych bilansem tych przedsiębiorstw. Nie jest wskazane wykorzystanie obrotów jako jedynego kryterium finansowego, ponieważ spółki sektora handlu i dystrybucji mają ze względu na charakter swojej działalności wyższe obroty niż spółki sektora wytwórczego. Kryterium obrotu należy zatem połączyć z kryterium całkowitego bilansu rocznego, które odzwierciedla całkowity majątek przedsiębiorstwa, a przedsiębiorstwo powinno być wyłączone z definicji małych spółek o średniej kapitalizacji tylko wtedy, gdy zarówno jego obrót, jak i bilans przekraczają pułapy.

(12)

Konieczne jest, aby pułapy finansowe i pułapy zatrudnienia były wielkościami maksymalnymi. Państwa członkowskie, EBI i EFI mogą ustalić niższe pułapy niż pułapy unijne określone w pkt 2 załącznika, jeśli chcą skierować środki do konkretnej kategorii małych spółek o średniej kapitalizacji. W celu uproszczenia procedur administracyjnych państwa członkowskie, EBI i EFI mogą stosować przy wdrażaniu niektórych swoich polityk tylko jedno kryterium - liczbę zatrudnionych, w razie potrzeby, i bez uszczerbku dla przepisów prawa Unii w dziedzinie konkurencji i pomocy państwa.

(13)

Aby lepiej zrozumieć rzeczywistą sytuację ekonomiczną małych spółek o średniej kapitalizacji i usunąć z tej kategorii grupę przedsiębiorstw o sile gospodarczej przekraczającej siłę przedsiębiorstwa, które faktycznie można nazwać małą spółką o średniej kapitalizacji, należy dokonać rozróżnienia pomiędzy odmiennymi kategoriami przedsiębiorstw, w zależności od tego, czy są to przedsiębiorstwa samodzielne, czy posiadają udziały w kapitale lub prawa głosu w innych przedsiębiorstwach, które nie pociągają za sobą powstania pozycji dominującej (przedsiębiorstwa partnerskie), czy też są powiązane z innymi przedsiębiorstwami. Obecną wartość progową podaną w zaleceniu 2003/361/WE, wynoszącą 25 % udziałów lub głosów, poniżej której przedsiębiorstwo uważa się za samodzielne, należy utrzymać także na potrzeby definicji małych spółek o średniej kapitalizacji.

(14)

W celu ułatwienia wyjścia przedsiębiorstwa z segmentu MŚP, finansowania kapitału własnego małych spółek o średniej kapitalizacji oraz rozwoju obszarów wiejskich i rozwoju lokalnego, przedsiębiorstwa należy uznać za samodzielne pomimo tego, że co najmniej 25 % udziałów lub głosów posiadają w nich niektóre kategorie inwestorów, które odgrywają pozytywną rolę w finansowaniu i tworzeniu biznesu. Powinno to mieć również zastosowanie do inwestycji o wartości do 5 000 000 EUR dokonywanych przez „anioły biznesu” (osoby fizyczne lub grupy osób prowadzących regularną działalność inwestycyjną w oparciu o kapitał wysokiego ryzyka), ze względu na ich doświadczenie w zarządzaniu przedsiębiorstwem, umiejętności oraz udostępnianie kontaktów na rzecz przedsiębiorcy w porównaniu z innymi podmiotami inwestującymi w oparciu o kapitał wysokiego ryzyka. Ich inwestycje w kapitał własny uzupełniają także działalność podmiotów inwestujących w oparciu o kapitał wysokiego ryzyka.

(15)

Aby zachować zdolność innowacyjnych przedsiębiorstw do pozyskiwania finansowania z alternatywnych funduszy inwestycyjnych, takich jak fundusze venture capital lub fundusze private equity, w celu finansowania ich działalności lub wzrostu, takie podmioty nie powinny być uznawane za przedsiębiorstwa powiązane do celów obliczania liczby zatrudnionych i pułapów finansowych określonych w niniejszym zaleceniu. Aby uwzględnić obecne praktyki rynkowe inwestowania w innowacyjne przedsiębiorstwa przez fundusze venture capital lub fundusze private equity, należy doprecyzować, że w przypadku gdy przedsiębiorstwa i alternatywny fundusz inwestycyjny oraz jego zarządzający prowadzą rozdzielną księgowość, a fundusz posiada z góry określoną strategię wyjścia z inwestycji w dane przedsiębiorstwo - w tym poprzez sprzedaż przedsiębiorstwa lub inne sposoby realizacji jego wartości - takie podmioty nie powinny być uznawane za przedsiębiorstwa powiązane.

(16)

Aby uprościć sprawę, państwa członkowskie i przedsiębiorstwa powinny stosować warunki określone w art. 22 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE (13) przy definiowaniu przedsiębiorstw powiązanych, o ile warunki te są odpowiednie do celów niniejszego zalecenia. Aby zachęcić do inwestycji kapitałowych w małe spółki o średniej kapitalizacji, należy domniemywać brak dominującego wpływu na dane przedsiębiorstwo w przypadku niektórych rodzajów inwestorów, jeżeli nie angażują się oni bezpośrednio lub pośrednio w zarządzanie przedsiębiorstwem, zgodnie z przepisami art. 2 pkt 15 dyrektywy 2013/34/UE.

(17)

W odpowiednich przypadkach należy także wziąć pod uwagę związki między przedsiębiorstwami za pośrednictwem osób fizycznych w celu zapewnienia, aby korzyści przysługujące małym spółkom o średniej kapitalizacji z tytułu różnych przepisów lub środków czerpały wyłącznie te przedsiębiorstwa, które faktycznie tego potrzebują. Aby ograniczyć badanie takich sytuacji do niezbędnego minimum, uwzględnia się tylko związki przedsiębiorstw działających na rynku właściwym lub rynkach pokrewnych, przy czym w razie potrzeby odsyła się do definicji „rynków właściwych” podanej przez Komisję w obwieszczeniu w sprawie definicji rynku właściwego do celów wspólnotowego prawa konkurencji (14).

(18)

Aby uniknąć dokonywania arbitralnych rozróżnień pomiędzy podmiotami publicznymi państw członkowskich oraz ze względu na potrzebę pewności prawa, konieczne jest potwierdzenie, że przedsiębiorstwo, w którym co najmniej 25 % kapitału lub głosów kontroluje podmiot publiczny, nie jest małą spółką o średniej kapitalizacji.

(19)

W celu uniknięcia nadmiernej biurokracji w przedsiębiorstwach, a także dla uproszczenia i przyspieszenia procedur administracyjnych związanych z prowadzeniem spraw, w których wymagany jest status małej spółki o średniej kapitalizacji, należy umożliwić przedsiębiorstwom składanie formalnych oświadczeń potwierdzających niektóre ich cechy.

(20)

Do celów definicji małej spółki o średniej kapitalizacji należy szczegółowo ustalić, kogo można zaliczyć do osób zatrudnionych. W celu promowania rozwoju szkolnictwa zawodowego przy ustalaniu liczby pracowników nie należy brać pod uwagę praktykantów i studentów odbywających szkolenie zawodowe. Nie powinno się też uwzględniać przy ustalaniu liczby pracowników osób przebywających na urlopie macierzyńskim ani wychowawczym.

(21)

Różne kategorie przedsiębiorstw - samodzielne, partnerskie lub powiązane - zdefiniowane w oparciu o ich związki z innymi przedsiębiorstwami oraz zaangażowanie w inne przedsiębiorstwa, odpowiadają obiektywnie zróżnicowanym stopniom integracji. W związku z powyższym należy zalecić stosowanie odrębnych procedur w stosunku do tych kategorii przedsiębiorstw przy obliczaniu wielkości obrazujących ich działalność i siłę ekonomiczną,

(22)

Aby zapewnić prowadzenie przez Komisję rejestru stosowania definicji małych spółek o średniej kapitalizacji przewidzianej w niniejszym zaleceniu, lub odesłań do tej definicji, należy zwrócić się do państw członkowskich, EBI i EFI o poinformowanie Komisji o takim zastosowaniu lub odesłaniach.

(23)

Aby Komisja mogła opracować statystyki uwzględniające tę definicję, należałoby zebrać informacje na temat dodatkowych kryteriów wielkości (obrót, całkowity bilans roczny). Aby uniknąć dodatkowych badań i ograniczyć obciążenie przedsiębiorstw, krajowe organy statystyczne powinny uzyskać trwały dostęp do odpowiednich źródeł administracyjnych w państwach członkowskich,