(1)

Zgodnie z art. 13 dyrektywy 2009/48/WE w przypadku zabawek spełniających całkowicie lub częściowo normy zharmonizowane, do których odniesienie opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, domniemywa się, że spełniają one wymagania objęte tymi normami lub ich częściami określone w art. 10 dyrektywy 2009/48/WE i w załączniku II do tej dyrektywy.

(2)

W dniu 4 kwietnia 2023 r. Komisja przyjęła decyzję wykonawczą (UE) 2023/740 (2) zawierającą wykaz norm zharmonizowanych dotyczących zabawek. W wykazie tym uwzględniono normę EN 71-1:2014+A1:2018 Bezpieczeństwo zabawek – Część 1: Właściwości mechaniczne i fizyczne.

(3)

W styczniu 2024 r. Niemcy zgłosiły formalne zastrzeżenie do normy EN 71-1:2014+A1:2018, dotyczące niektórych pojazdów dla dzieci, a mianowicie jeździków grawitacyjnych. Jeździk grawitacyjny to pojazd dla dzieci do jazdy w pozycji siedzącej, sterowany i napędzany stopami, którego koła znajdują się w zasięgu rąk dziecka podczas użytkowania pojazdu.

(4)

Podstawę formalnego zastrzeżenia stanowiła domniemana niezgodność wspomnianej normy zharmonizowanej z zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa dyrektywy 2009/48/WE w odniesieniu do jeździków grawitacyjnych.

(5)

Zgodnie z zastrzeżeniem wspomniana niezgodność polega na braku wymogów zapewniających zapobieganie wypadkom polegającym na zmiażdżeniu, odcięciu, zakleszczeniu lub utknięciu części ciała dziecka jeżdżącego na jeździku grawitacyjnym, w przypadku gdy koło jest usytuowane blisko siedziska i znajduje się w zasięgu rąk dziecka jeżdżącego na jeździku, w szczególności biorąc pod uwagę fakt, że podczas jazdy ręce dziecka są wolne i że siedzi ono nisko nad ziemią. Palce mogą zostać zgniecione, odcięte, poranione lub oderwane lub mogą zostać wciągnięte w szczelinę między uchwytem koła a kołem pod wpływem siły wywieranej w kierunku koła.

(6)

Niemcy stwierdziły, że ryzyko stwarzane przez jeździki grawitacyjne nie jest w pełni objęte normą EN 71-1 ze względu na mechanizm i sposób działania tych pojazdów, ich napęd oraz ryzyko, jakie na skutek wymienionych czynników towarzyszy zabawie nimi. Chociaż norma zharmonizowana EN 71-1:2014+A1:2018 obejmuje niektóre rodzaje ryzyka w indywidualnych przypadkach, nie uwzględniono w niej wszystkich wymaganych punktów, w których może dojść do zmiażdżenia, odcięcia, zakleszczenia lub utknięcia: zawarte w tej normie wymogi dotyczące pojazdów dla dzieci częściowo są specyficzne dla danego produktu (np. dotyczą rowerów lub hulajnóg dla dzieci) lub odnoszą się do niektórych części i definicji zabawek (np. mechanizmów napędowych lub mechanizmów składania i przesuwania). Norma ta nie obejmuje jednak ogólnych, opartych na zagrożeniach wymogów dotyczących pojazdów dla dzieci, obejmujących punkty, w których może dojść do zmiażdżenia, odcięcia lub zablokowania i utknięcia, w szczególności palców i dłoni. W szczególności definicja „mechanizmu napędowego” zawarta w pkt 3.19 tej normy nie obejmuje jeździków grawitacyjnych; ponadto we wspomnianej normie nie uwzględniono w pełni ryzyka zmiażdżenia dłoni lub palca oraz ryzyka odcięcia palca. Niemcy stwierdziły zatem, że wobec braku takich wymagań nie można zapewnić, aby jeździki grawitacyjne, mimo że są zgodne z normą zharmonizowaną EN 71-1:2014+A1:2018, spełniały wszystkie zasadnicze wymagania bezpieczeństwa przewidziane w dyrektywie 2009/48/WE.

(7)

W dniu 28 lutego 2024 r. Komisja opublikowała formalne zastrzeżenie zgłoszone przez Niemcy w systemie powiadamiania (3) ustanowionym na podstawie art. 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 (4).

(8)

Komitet Techniczny nr 52 Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN) („CEN/TC 52”) odpowiedział na formalne zastrzeżenie wniesione przez Niemcy, żądając bardziej szczegółowych informacji dotyczących wypadku, w szczególności w odniesieniu do szczególnego ryzyka i modelu pojazdu, który uczestniczył w wypadku. CEN/TC 52 zapytał również, czy pręt przedstawiony w formalnym zastrzeżeniu ma średnicę 5 mm czy 12 mm, argumentując, że pojazd z wypadku nie był zgodny z istniejącą (opublikowaną) normą, a mianowicie z jej pkt 4.15.1.6 c), który zawiera ogólny wymóg dotyczący utknięcia palca, obejmujący pojazdy dla dzieci. Ocena CEN/TC 52 opierała się na fakcie, że na jednym ze zdjęć przedstawionych w formalnym zastrzeżeniu widnieje mniejszy pręt badawczy, który włożono w szczelinę między kołem a ramą, ale wydaje się, że w tej samej szczelinie nie zmieściłyby się sondy lub pręty badawcze o większej średnicy, zgodne z metodą badawczą określoną w obowiązującej normie, co stanowiłoby niezgodność. Zgodnie z tą oceną, gdyby zapewniono zgodność z istniejącą normą, do urazu by nie doszło lub jego skutki byłyby mniej dotkliwe. CEN/TC 52 zwrócił jednak również uwagę na fakt, że w ramach odpowiedniej grupy roboczej prowadzono już prace mające na celu usunięcie uchybień opisanych przez władze Niemiec w formalnym zastrzeżeniu poprzez zmianę przedmiotowych norm: w pkt 4.15 projektu zmienionej wersji przewidziano nowe wymogi dotyczące pojazdów dla dzieci, obejmujące ryzyko zmiażdżenia i odcięcia palca.

(9)

Niemcy odpowiedziały na uwagi CEN/TC 52, stwierdzając, że w obecnej (opublikowanej) normie nie uwzględniono niektórych zagrożeń, w szczególności ryzyka odcięcia palca, ryzyka utknięcia i zmiażdżenia dłoni w wyniku wywierania siły wciągającej przez koło i ryzyka zmiażdżenia palca lub dłoni w trakcie obracania kierownicy. Według Niemiec zmiana pkt 4.15 normy zharmonizowanej EN 71-1:2014+A1:2018 poprzez włączenie nowych obszarów ryzyka pokazuje, że obowiązująca wersja normy nie obejmuje obecnie w wystarczającym stopniu wszystkich zagrożeń związanych z tym szczególnym rodzajem pojazdów dla dzieci, a zatem nie uwzględnia wszystkich zasadniczych wymagań bezpieczeństwa, które z założenia ma obejmować. Niemcy podkreśliły również, że formalne zastrzeżenie nie zostało wniesione wyłącznie z powodu tego konkretnego pojazdu i wypadku, ponieważ na rynku dostępne są różne podobne produkty, z którymi wiążą się podobne problemy i obszary ryzyka, nieuwzględnione w obowiązującej normie.

(10)

Formalne zastrzeżenie zostało omówione w dniu 18 kwietnia 2024 r. na forum komitetu ustanowionego na podstawie art. 22 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012.

(11)

Po przeanalizowaniu normy zharmonizowanej EN 71-1:2014+A1:2018 wraz z przedstawicielami państw członkowskich i zainteresowanych stron w grupie ekspertów ds. bezpieczeństwa zabawek oraz przedstawicielami komitetu ustanowionego na podstawie art. 22 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012 Komisja zgadza się z analizą przedstawioną w zastrzeżeniu i stwierdza, że w przypadku tego szczególnego rodzaju pojazdu dla dzieci punkty tych norm zharmonizowanych mające na celu uwzględnienie zasadniczych wymagań bezpieczeństwa określonych w art. 10 dyrektywy 2009/48/WE i w załączniku II do tej dyrektywy, nie uwzględniają w odpowiedni sposób powiązanych zagrożeń, w szczególności ryzyka zmiażdżenia i odcięcia palca i dłoni. Norma EN 71-1:2014+A1:2018 nie zawiera szczegółowych wymagań mających na celu zapewnienie dzieciom możliwości bezpiecznej zabawy podczas jazdy na jeździkach grawitacyjnych, ponieważ nie zapewnia im odpowiedniej ochrony przed ryzykiem zmiażdżenia i odcięcia palców i dłoni. W związku z tym Komisja uważa, że jeździki grawitacyjne zaprojektowane i wyprodukowane zgodnie z pkt 3.19 (definicja „mechanizmu napędowego”) i pkt 4.15.1 tej normy mogą powodować podobne wypadki i zdarzenia z udziałem dzieci.

(12)

Pomimo tego Komisja uważa, że inne punkty odnośnej normy zharmonizowanej niebędące przedmiotem formalnego zastrzeżenia nadal skutecznie pociągają za sobą domniemanie zgodności z określonymi w dyrektywie 2009/48/WE zasadniczymi wymaganiami bezpieczeństwa, które punkty te mają obejmować.

(13)

W związku z powyższym odniesienia do normy zharmonizowanej EN 71-1:2014+A1:2018 opublikowanej decyzją wykonawczą (UE) 2023/740 należy opublikować w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z ograniczeniem. Ograniczenie to powinno wykluczać szczególne klauzule (punkty) tych norm, które mają na celu uwzględnienie wymogu określonego w części I pkt 3 załącznika II do dyrektywy 2009/48/WE, a mianowicie wymogu, zgodnie z którym zabawki muszą być tak zaprojektowane i wytworzone, aby nie stanowić żadnego zagrożenia lub tylko minimalne zagrożenie związane z używaniem zabawki, które mogłoby być spowodowane ruchem ich części. Należy zatem odpowiednio zmienić decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2023/740.

(14)

Zgodność z normą zharmonizowaną stanowi podstawę do domniemania zgodności z odpowiednimi zasadniczymi wymaganiami określonymi w unijnym prawodawstwie harmonizacyjnym od dnia publikacji odniesienia do takiej normy w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Niniejsza decyzja powinna zatem wejść w życie w dniu jej opublikowania,