(1)

W dniu 24 lipca 2024 r. Królestwo Belgii zwróciło się do Komisji o ustalenie, na podstawie art. 35 ust. 1 dyrektywy 2014/25/UE („wniosek”), że dyrektywa ta nie ma zastosowania do działalności przedsiębiorstw Luminus, Norther oraz Ørsted („wnioskodawcy”) w odniesieniu do wytwarzania i sprzedaży hurtowej energii elektrycznej w Belgii. Wniosek nie obejmował wytwarzania i sprzedaży hurtowej energii elektrycznej z elektrowni jądrowych Doel 4 i Tihange 3.

(2)

W odpowiedzi na przedmiotowy wniosek w dniu 6 marca 2025 r. Komisja przyjęła decyzję wykonawczą (UE) 2025/477 (2) („decyzja”).

(3)

Jak zauważono w motywie 13 decyzji, Komisja uwzględniła do celów oceny, czy dane rodzaje działalności podlegają bezpośredniej konkurencji na odpowiednich rynkach, udział w tych rynkach głównych przedsiębiorstw działających na rynku wytarzania i sprzedaży hurtowej energii elektrycznej w Belgii, a także istnienie i zakres wsparcia dla wytwarzania i sprzedaży hurtowej odnawialnej energii elektrycznej w Belgii za pośrednictwem programów publicznych.

(4)

W decyzji Komisja wyjaśniła, że nie przeanalizowała programu subsydiowania elektrowni jądrowych Doel 4 i Tihange 3 przedłużonego na okres po 2025 r. (motyw 22 i przypis 12 decyzji). Jeśli chodzi o pozostałe programy subsydiowania, w motywie 35 decyzji Komisja stwierdziła, że wytwarzanie i sprzedaż hurtowa energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych otrzymujących stałe i prawnie określone premie stanowią odrębny rynek. Komisja doszła do tego wniosku na podstawie decyzji przytoczonych w motywie 20 decyzji. Motywy 28 i 40 decyzji odsyłają jednak do motywu 18 zamiast do wspomnianego motywu. Należy zatem odpowiednio sprostować decyzję wykonawczą (UE) 2025/477 w odniesieniu do tego błędu.

(5)

W części decyzji dotyczącej analizy rynku w pkt 3.2.3.2 przeanalizowano takie czynniki jak udziały w rynku i poziomy koncentracji; w pkt 3.2.3.3 przeanalizowano presję konkurencyjną wywieraną przez import energii elektrycznej, a w pkt 3.2.3.4 opisano przedsiębiorstwa prowadzące działalność na ogólnym rynku wytwarzania i sprzedaży hurtowej energii elektrycznej w Belgii, w tym podmioty zamawiające. W motywach 57–64 decyzji przedstawiono w szczególności przeprowadzoną przez Komisję analizę tego, czy podmioty zamawiające mogły wywierać dominujący wpływ na grupę Engie.

(6)

Grupa Engie nie została uwzględniona we wniosku. Królestwo Belgii stwierdziło, że grupa Engie nie działa na europejskich platformach zamówień publicznych, ponieważ jego zdaniem nie podlega ona dyrektywie 2014/25/UE (motyw 57 decyzji). W świetle informacji dostępnych w momencie wydania decyzji Komisja uznała jednak, że zgodnie z art. 4 ust. 2 dyrektywy 2014/25/UE grupę Engie należy uznać za podmiot zamawiający (motyw 64 decyzji).

(7)

Po przyjęciu decyzji grupa Engie przekazała Komisji nowe informacje na temat swoich akcjonariuszy i ich praw głosu. Z informacji tych wynika, że wbrew temu, co wskazano w motywie 60 decyzji, francuskie instytucje zamawiające – akcjonariusze grupy Engie – nie posiadały co najmniej 50 % głosów faktycznie oddanych przez akcjonariuszy na walnych zgromadzeniach akcjonariuszy grupy Engie we wszystkich pięciu latach w okresie od roku 2020 do roku 2024. W rzeczywistości w latach 2022 i 2023 wspomniane instytucje zamawiające posiadały nieco mniej niż połowę faktycznie oddanych głosów, przy czym odsetek głosów posiadanych przez państwo francuskie i Caisse des Dépôts et Consignations wynosił średnio 49,92 % w 2022 r. i 48,55 % w 2023 r. Fakt, że francuskie instytucje zamawiające nie posiadały większości głosów oddanych na wszystkich walnych zgromadzeniach we wszystkich pięciu latach w okresie 2020–2024 (a jedynie w latach 2020, 2021 i 2024) podaje w wątpliwość twierdzenie, że wywierały dominujący wpływ na grupę Engie.

(8)

Komisja powinna również wziąć pod uwagę fakt, że możliwość przekształcenia przez państwo francuskie zwykłych akcji grupy Engie w złotą akcję ogranicza się do przyznania państwu francuskiemu prawa do sprzeciwu wobec sprzedaży aktywów strategicznych osobie trzeciej. Wynika z tego, że twierdzenie Komisji zawarte w motywie 61 decyzji, zgodnie z którym taka złota akcja dałaby państwu francuskiemu prawo do uzależnienia wejścia nowych akcjonariuszy do kapitału spółki powyżej określonego progu od zgody ministra gospodarki, jest błędne.

(9)

Biorąc pod uwagę nowe informacje przedstawione przez grupę Engie oraz wobec braku jakichkolwiek dalszych dowodów dotyczących ewentualnego dominującego wpływu wywieranego przez instytucje zamawiające na grupę Engie pod względem prawnym lub faktycznym, Komisja nie ma już na tym etapie wystarczających przesłanek, aby twierdzić, że instytucje zamawiające mogą wywierać dominujący wpływ na grupę Engie i że w związku z tym grupę Engie należy uznać za podmiot zamawiający w rozumieniu dyrektywy 2014/25/UE. Należy zatem odpowiednio sprostować decyzję wykonawczą (UE) 2025/477.

(10)

Fakt, że Komisja nie może już twierdzić, że grupa Engie jest podmiotem zamawiającym, ma wpływ na analizę warunków bezpośredniego podlegania konkurencji na ogólnym rynku wytwarzania i sprzedaży hurtowej energii elektrycznej w Belgii. Podmioty zamawiające, w tym Luminus, miały w tym rynku łączne udziały wynoszące 20–30 % w zakresie zdolności wytwórczych i 15–20 % w zakresie wytwarzania w latach 2019–2023 (motyw 56 decyzji). Oczekuje się, że te udziały w rynku utrzymają się na stałym poziomie w nadchodzących latach. Samo przedsiębiorstwo Luminus posiadało 14,1 % udziałów w rynku w 2023 r. (motyw 42 decyzji). Jest to znacznie poniżej progów uznawanych w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i w praktyce Komisji w dziedzinie konkurencji za przesłanki potencjalnie świadczące o występowaniu znaczącej pozycji rynkowej. Jeżeli chodzi o pozostałe podmioty zamawiające, Norther prowadzi obecnie tylko jedną farmę wiatrową, a przedsiębiorstwo Ørsted nie jest jeszcze obecne na belgijskim rynku wytwarzania i sprzedaży hurtowej energii elektrycznej. Oba przedsiębiorstwa, wraz z Luminus, konkurują z innymi producentami (tj. Engie, RWE, Eneco i Total Energy), którzy nie są uznawani za podmioty zamawiające i którzy łącznie odpowiadali za ponad 62 % rynku wytwarzania i sprzedaży hurtowej energii elektrycznej w Belgii w 2023 r. (motyw 42 decyzji).

(11)

W związku z tym, w świetle przedstawionych Komisji nowych okoliczności dotyczących grupy Engie, które istniały w momencie przyjęcia decyzji, Komisja nie może już uznawać, że działalność przedsiębiorstwa Luminus na rynku wytwarzania i sprzedaży hurtowej energii elektrycznej w Belgii nie podlega bezpośrednio konkurencji. Należy zatem odpowiednio sprostować decyzję wykonawczą (UE) 2025/477 w odniesieniu do dokonanej przez Komisję oceny warunków bezpośredniego podlegania konkurencji na ogólnym rynku wytwarzania i sprzedaży hurtowej energii elektrycznej w Belgii, a także jej konkluzji w tym zakresie.

(12)

Biorąc pod uwagę fakt, że nowe okoliczności dotyczące grupy Engie istniały w momencie przyjmowania decyzji wykonawczej (UE) 2025/477, a także wpływ niezbędnych korekt na zainteresowane przedsiębiorstwa, niniejsza decyzja powinna mieć zastosowanie od dnia 6 marca 2025 r.,