ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2025/2005
z dnia 16 grudnia 2025 r.
w sprawie zmiany rozporządzeń (UE) 2015/1017, (UE) 2021/523, (UE) 2021/695 i (UE) 2021/1153 w odniesieniu do zwiększenia efektywności gwarancji UE ustanowionej w rozporządzeniu (UE) 2021/523 oraz uproszczenia wymogów sprawozdawczych
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 172 i 173, art. 175 akapit trzeci, art. 182 ust. 1, art. 183, art. 188 akapit drugi i art. 194,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (1),
po konsultacji z Komitetem Regionów,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (2),
a także mając na uwadze, co następuje:
| (1) | Unia stoi w obliczu ogromnych potrzeb w zakresie finansowania potrzebnego do osiągnięcia jej celów w obszarach innowacji, zielonej i cyfrowej transformacji oraz inwestycji społecznych i umiejętności, na co nakłada się konieczność zmierzenia się ze złożonym kontekstem wpływającym na konkurencyjność i bazę przemysłową Unii, charakteryzującym się zmieniającą się globalną dynamiką, powolnym wzrostem gospodarczym, przyspieszeniem zmiany klimatu i degradacji środowiska, konkurencją technologiczną i rosnącymi napięciami geopolitycznymi. W tym kontekście zwiększenie autonomii Unii, w szczególności w obszarze energii, poprzez wspieranie inwestycji, które wzmacniają system i technologie czystej energii oparte na źródłach odnawialnych, ma zasadnicze znaczenie dla zmniejszenia zależności oraz ochrony stabilności gospodarczej i politycznej. |
| (2) | Charakter dodatkowy i efekt dźwigni gwarancji UE stanowią podstawę zarówno Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 (3) (EFIS), jak i Programu InvestEU, ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 (4), dzięki czemu możliwe jest w szczególności zwiększenie skali nowych i innowacyjnych technologii i przedsiębiorstw oraz zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego dla inwestorów prywatnych. Nadzór ze strony Parlamentu Europejskiego i Rady pomaga zapewnić, aby gwarancję UE wykorzystywano zgodnie z celami Programu InvestEU. |
| (3) | W raporcie zatytułowanym „Przyszłość europejskiej konkurencyjności” (zwanym dalej „raportem Draghiego”) oszacowano, że łączne dodatkowe potrzeby inwestycyjne w Europie wynoszą 750–800 mld EUR rocznie do 2030 r., z czego na samą transformację energetyczną potrzeba 450 mld EUR. Kwota ta obejmuje znaczne nakłady na zieloną i cyfrową transformację. Zapewnienie wystarczających inwestycji publicznych i prywatnych ma kluczowe znaczenie dla pobudzenia wzrostu wydajności i osiągnięcia celów Unii, wykorzystania inwestycji prywatnych w celu dekarbonizacji przemysłu, przyspieszenia w zakresie produkcji, magazynowania i wdrażania czystej energii oraz elektryfikacji, wzmocnienia połączeń międzysystemowych i sieci, rozwoju zrównoważonych modeli biznesowych opartych na obiegu zamkniętym, wspierania zrównoważonej renowacji budynków, rozwoju produkcji czystych technologii i technologii cyfrowych oraz ich rozpowszechniania we wszystkich sektorach gospodarki. |
| (4) | Unia zmaga się z kryzysem w mieszkalnictwie, na który składają się dwie niedoskonałości rynkowe, a mianowicie niedobór przystępnych cenowo mieszkań socjalnych oraz utrzymywanie się deficytu efektywności energetycznej. Dzięki zwiększeniu gwarancji UE dostępnej w ramach segmentu polityki dotyczącego inwestycji społecznych i umiejętności w ramach Funduszu InvestEU oraz większej widoczności i dostępności wsparcia finansowego dla mieszkalnictwa Unia i partnerzy wykonawczy InvestEU mogą zapewnić znaczne wsparcie dla kluczowego priorytetu, jakim są inwestycje społeczne i umiejętności, w tym dla przystępnego cenowo mieszkalnictwa socjalnego, a jednocześnie przyczynić się do wdrożenia Europejskiego filaru praw socjalnych. |
| (5) | W związku z rosyjską wojną napastniczą przeciwko Ukrainie Unia stoi w obliczu pilnej potrzeby znaczącego podniesienia bezpieczeństwa, rozbudowy bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego oraz zwiększenia mobilności wojskowej. Dzięki zwiększeniu gwarancji UE dostępnej w ramach odpowiednich segmentów polityki Funduszu InvestEU oraz widoczności i dostępności wsparcia finansowego dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), spółek o średniej kapitalizacji i przedsiębiorstw typu start-up w łańcuchu dostaw w sektorze obronnym Unia i partnerzy wykonawczy InvestEU mogą zapewnić istotne wsparcie w realizacji tego kluczowego priorytetu. |
| (6) | Takie inicjatywy jak mechanizm gwarancji kredytów eksportowych w ramach InvestEU odgrywają ważną rolę we wspieraniu ukraińskiej gospodarki. Kluczowe znaczenie dla skuteczności tego mechanizmu ma szeroki udział europejskich agencji kredytów eksportowych. |
| (7) | Przy przechodzeniu na zieloną gospodarkę przy jednoczesnym wzmocnieniu konkurencyjności Unii istotne są sprawnie funkcjonujące sieci i usługi transportowe. W tym względzie tam, gdzie istnieją poważne luki w finansowaniu publicznym i prywatnym, potrzebne są inwestycje w transeuropejskie sieci transportowe, aby uzupełnić brakujące połączenia oraz zmodernizować infrastrukturę transportową. |
| (8) | Głównym narzędziem na poziomie Unii służącym do pozyskiwania finansowania publicznego i prywatnego w celu wspierania szerokiego zakresu priorytetów polityki Unii jest Fundusz InvestEU. Dzięki zdolności podziału ryzyka Fundusz InvestEU zapewnia bardzo potrzebne finansowanie za pośrednictwem kompleksowej sieci partnerów wykonawczych, obejmującej Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI), inne międzynarodowe instytucje finansowe oraz krajowe banki i instytucje prorozwojowe. W przeprowadzonej w 2024 r. ocenie śródokresowej InvestEU podkreślono, że gwarancje budżetowe są z natury efektywne z punktu widzenia budżetu Unii, oraz potwierdzono, że Program InvestEU skutecznie przyczyniał się do realizacji zakładanego celu, jakim jest uruchomienie inwestycji, i ma wywrzeć znaczący wpływ na gospodarkę realną. Zatwierdzanie operacji z zakresu finansowania i inwestycji w ramach Programu InvestEU w dużym stopniu skoncentrowano jednak na początku programu, więc jeżeli nie zostaną podjęte żadne działania w celu rozwiązania tego problemu, po 2025 r. może nie być możliwości dalszego zatwierdzania niektórych produktów finansowych. |
| (9) | Ważne jest, aby zwiększyć i jeszcze skuteczniej wykorzystywać zdolność finansową Funduszu InvestEU w połączeniu z zasobami, które zostaną udostępnione w ramach EFIS oraz innych wcześniejszych instrumentów wdrażanych przez grupę EBI, takich jak instrument dłużny CEF ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 (5) oraz instrument dłużny InnovFin ustanowiony na podstawie rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1290/2013 (6) i (UE) nr 1291/2013 (7). Takie połączenia mogą zmniejszyć dochody budżetowe z tych wcześniejszych instrumentów. Takie połączenia mogą jednak również umożliwić zwiększenie kwoty gwarancji dla inwestycji strategicznych w kluczowych obszarach priorytetowych Unii, które mogą doprowadzić do mobilizacji dodatkowych inwestycji w wysokości około 25 mld EUR oraz do większej dywersyfikacji ryzyka, nie zwiększając znacznie ryzyka dla budżetu Unii. |
| (10) | Dzięki zwiększeniu gwarancji UE o 2,9 mld EUR za pomocą dodatkowych środków powracających w wysokości 1,16 mld EUR oraz środków w zakresie efektywności wdrożonych poprzez połączenie zdolności wcześniejszych instrumentów z Funduszem InvestEU, oczekuje się, że możliwe będzie uruchomienie dodatkowych inwestycji w wysokości około 55 mld EUR. Konieczne jest proporcjonalne dostosowanie wkładu finansowego grupy EBI do przydzielonego jej udziału w zwiększonej gwarancji UE. Orientacyjny podział gwarancji UE między cztery segmenty polityki Funduszu InvestEU powinien zwiększać się proporcjonalnie do wzrostu gwarancji UE. Wykorzystanie środków powracających z wcześniejszych instrumentów na potrzeby Funduszu InvestEU pozostaje bez uszczerbku dla negocjacji w sprawie wieloletnich ram finansowych na okres po 2027 r. |
| (11) | Ważną rolę w opracowywaniu listy przyszłych projektów odgrywają usługi doradcze InvestEU. Takie usługi doradcze są szczególnie przydatne w obszarach złożonych, takich jak przystępne cenowo mieszkalnictwo socjalne i obronność. Właściwe byłoby zatem wykorzystanie 40 mln EUR środków powracających na zwiększenie kwoty udostępnionej na takie usługi. Ponadto konieczne jest wzmocnienie interakcji między różnymi komponentami Programu InvestEU, w szczególności między Centrum Doradztwa InvestEU a portalem InvestEU. |
| (12) | Komisja szacuje kwotę rezerw wymaganą do pokrycia przyszłych strat w całym okresie życia z tytułu operacji wspieranych z Funduszu InvestEU przy poziomie ufności wynoszącym 95 % wartości narażonej na ryzyko. W ramach bieżących wysiłków na rzecz harmonizacji ram zarządzania ryzykiem w odniesieniu do gwarancji budżetowych Komisja planuje przeprowadzić przegląd metod stosowanych zarówno w polityce wewnętrznej, jak i zewnętrznej. |
| (13) | Aby zwiększyć atrakcyjność modułu państw członkowskich w ramach Funduszu InvestEU, państwa członkowskie powinny mieć możliwość wnoszenia wkładu również w sposób w pełni finansowany, z funduszy objętych zarządzaniem dzielonym, z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 (8), lub z zasobów państwa członkowskiego, za pośrednictwem instrumentu finansowego InvestEU, w uzupełnieniu do istniejącej możliwości wniesienia wkładu na rzecz gwarancji UE. Wsparcie z instrumentu finansowego InvestEU powinno być w miarę możliwości wdrażane zgodnie z tymi samymi zasadami, które stosuje się do gwarancji UE. Dzięki instrumentowi finansowemu InvestEU państwa członkowskie spoza strefy euro mogłyby skuteczniej czerpać korzyści finansowe z Programu InvestEU w ich własnej walucie. Instrument finansowy InvestEU powinien również stanowić dodatkową zachętę do odpowiedzialnego zwiększania gotowości partnerów wykonawczych do podejmowania ryzyka, przyczyniając się tym samym do przyciągania kapitału prywatnego. |
| (14) | Aby wykorzystać moduły w sposób komplementarny do wsparcia danej operacji z zakresu finansowania lub inwestycji, możliwe jest połączenie kwot przydzielonych do modułu państw członkowskich z zasobami w ramach modułu UE w strukturze warstwowej, z transzą pierwszej straty pokrywaną ze środków krajowych. Aby zapewnić spójność z celami Programu InvestEU, takie połączenia powinny być zgodne z zasadami unijnej wartości dodanej, uczciwej konkurencji i integralności rynku wewnętrznego oraz powinny wspierać współpracę transgraniczną w stosownych przypadkach. |
| (15) | Zgodnie z ogólnym celem, jakim jest uproszczenie z myślą o zmniejszeniu obciążenia administracyjnego dla odbiorców końcowych, pośredników finansowych i partnerów wykonawczych, należy w odpowiednich przypadkach złagodzić wymogi sprawozdawcze, w tym wymogi dotyczące kluczowych wskaźników efektywności i monitorowania, w szczególności wymogi mające wpływ na małe przedsiębiorstwa i operacje realizowane na małą skalę. Uproszczenie to nie powinno negatywnie oddziaływać na jakość danych otrzymywanych od odbiorców końcowych, w przypadku gdy dane te nie są objęte proponowanym ograniczeniem wymogów sprawozdawczych. Bez uszczerbku dla definicji małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) do celów innych aktów Unii oraz przyszłych programów i funduszy zakres stosowania definicji MŚP do celów Programu InvestEU należy zmienić w taki sposób, aby w miarę możliwości wyeliminować jej złożoność. Szczególną uwagę należy zwrócić na przedsiębiorstwa gospodarki społecznej i instytucje mikrofinansowe. Należy przypomnieć, że zasady rachunkowości ustanowione w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE (9), w tym zasady dotyczące konsolidacji, mają zastosowanie, tym samym przyczyniając się do ochrony integralności definicji MŚP i do zapewnienia, że wsparcie unijne dociera do zamierzonych beneficjentów tego wsparcia. W przypadku gdy jest to konieczne do celów wdrożenia, bez uszczerbku dla rozporządzenia (UE) 2021/523, kryteria zawarte w uproszczonej definicji należy interpretować zgodnie z zasadami ustanowionymi w odpowiednich przepisach załącznika I do zalecenia Komisji 2003/361/WE (10). W celu zapobieżenia obchodzeniu przepisów poprzez holdingi lub podobne struktury, konieczne jest, aby partnerzy wykonawczy lub, w przypadku produktów finansowych będących przedmiotem pośrednictwa, pośrednicy finansowi zapewniali pełną zgodność z warunkami kwalifikowalności dla MŚP, w tym poprzez weryfikację, czy odbiorcy końcowi mają status MŚP, w szczególności w drodze dokładnego obliczenia liczby pracowników i obrotów w odpowiednim obszarze działalności przedsiębiorstw, a w stosownych przypadkach w drodze właściwego stosowania zasad konsolidacji. |
| (16) | Aby zmniejszyć obciążenie pracą partnerów wykonawczych, pośredników finansowych i odbiorców końcowych bez zmiany istotnych elementów rozporządzenia (UE) 2021/523 Komisja powinna rozważyć podjęcie dalszych nieustawodawczych środków upraszczających w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia zmieniającego, takich jak zmniejszenie częstotliwości składania sprawozdań z postępów przez partnerów wykonawczych. |
| (17) | Ważne jest, aby procedury dotyczące pomocy państwa mające zastosowanie do operacji wspieranych w ramach Funduszu InvestEU były proporcjonalne, przewidywalne i zoptymalizowane. Ważne jest, aby Komisja w stosownych przypadkach kontynuowała analizę dostępnych środków służących uproszczeniu i przyspieszeniu ocen pomocy państwa. Ponadto zmianą rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 (11) należy doprecyzować i uprościć stosowanie zasad pomocy państwa w kontekście Programu InvestEU. |
| (18) | Należy również ograniczyć częstotliwość i zakres sprawozdań w Programie InvestEU i jego poprzedniku – EFIS. |
| (19) | Należy zmienić rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017, (UE) 2021/695 (12) i (UE) 2021/1153 (13), aby umożliwić łączenie wsparcia na podstawie tych rozporządzeń z gwarancją UE na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/523 zmienionego niniejszym rozporządzeniem. |
| (20) | Jeżeli chodzi o rachunkowość Komisji, partnerzy wykonawczy – w odniesieniu do łączenia wsparcia – powinni być zobowiązani do przedstawienia sprawozdań finansowych poddanych badaniu zgodnie z art. 212 ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2024/2509 (14), z wyraźnym określeniem kwot związanych z poszczególnymi podstawami prawnymi. |
| (21) | Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zaradzenie niedoskonałościom rynkowym mających zasięg ogólnounijny i dotyczących poszczególnych państw członkowskich oraz lukom inwestycyjnym w Unii, przyspieszenie zielonej i cyfrowej transformacji Unii, zwiększenie jej konkurencyjności i wzmocnienie bazy przemysłowej, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów. |
| (22) | Aby wesprzeć Parlament Europejski i Radę w wypełnianiu ich ról instytucjonalnych, niezależne końcowe sprawozdanie z oceny Programu InvestEU powinno zawierać ocenę porównawczą wyników Programu InvestEU przed wejściem i po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia zmieniającego, w tym odstępstw od niego i dostosowań regulacyjnych do niego, |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Zmiany w rozporządzeniu (UE) 2021/523
W rozporządzeniu (UE) 2021/523 wprowadza się następujące zmiany:
| 1) | art. 1 akapit pierwszy otrzymuje brzmienie: „Niniejsze rozporządzenie ustanawia Fundusz InvestEU, który ma zapewniać gwarancję UE i instrument finansowy InvestEU wspierające operacje z zakresu finansowania i inwestycji przeprowadzane przez partnerów wykonawczych, przyczyniające się do realizacji polityki wewnętrznej Unii.” ; |
| 2) | w art. 2 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 3) | w art. 4 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 4) | art. 6 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Gwarancja UE i instrument finansowy InvestEU realizowane są w ramach zarządzania pośredniego z udziałem podmiotów, o których mowa w art. 62 ust. 1 lit. c) ppkt (ii), (iii), (v) i (vi) rozporządzenia (UE, Euratom) 2024/2509. Inne formy finansowania unijnego na podstawie niniejszego rozporządzenia realizowane są w ramach zarządzania bezpośredniego lub pośredniego zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) 2024/2509, łącznie z dotacjami realizowanymi zgodnie z tytułem VIII rozporządzenia (UE, Euratom) 2024/2509 i działaniami łączonymi realizowanymi zgodnie z niniejszym artykułem możliwie jak najsprawniej oraz w sposób zapewniający skuteczne i spójne wsparcie na rzecz polityk Unii.” |
| 5) | w art. 7 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 6) | art. 8 ust. 8 akapit drugi otrzymuje brzmienie: „Komisja wraz z partnerami wykonawczymi dąży do zapewnienia, aby część gwarancji UE w ramach modułu unijnego wykorzystywanej na segment polityki dotyczący zrównoważonej infrastruktury rozdzielano w taki sposób, aby zachować równowagę między poszczególnymi obszarami, o których mowa w ust. 1 lit. a).” ; |
| 7) | art. 9 ust. 1 lit. b) otrzymuje brzmienie:
; |
| 8) | w art. 10 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 9) | dodaje się artykuł w brzmieniu: „Artykuł 10a Przepisy szczególne mające zastosowanie do instrumentu finansowego InvestEU wdrażanego w ramach modułu państw członkowskich 1. Państwo członkowskie może wnieść kwoty z funduszy objętych zarządzaniem dzielonym do modułu państw członkowskich Funduszu InvestEU w celu ich wykorzystania za pośrednictwem instrumentu finansowego InvestEU. Państwa członkowskie mogą również zapewnić dodatkowe kwoty na potrzeby instrumentu finansowego InvestEU. Kwoty te stanowią zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel zgodnie z art. 21 ust. 5 zdanie drugie rozporządzenia (UE, Euratom) 2024/2509. Kwoty przydzielone dobrowolnie przez państwo członkowskie zgodnie z akapitem pierwszym i drugim wykorzystuje się do wspierania operacji z zakresu finansowania i inwestycji w danym państwie członkowskim. Kwoty te wykorzystuje się w taki sposób, aby przyczyniały się do osiągnięcia celów polityki określonych w umowie partnerstwa, o której mowa w art. 11 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów na lata 2021–2027, w programach lub w planie strategicznym WPR, które wnoszą wkład do Programu InvestEU, w celu realizacji odpowiednich działań określonych w planie odbudowy i zwiększania odporności ustanowionym na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/241 lub, w innych przypadkach, do celów określonych w umowie o przyznanie wkładu, w zależności od pochodzenia kwoty wkładu. 2. Wkład do instrumentu finansowego InvestEU uzależniony jest od zawarcia umowy o przyznanie wkładu między państwem członkowskim a Komisją, którą w przypadku wkładów z funduszy objętych zarządzaniem dzielonym zawiera się zgodnie z art. 10 ust. 2 akapit czwarty. Co najmniej dwa państwa członkowskie mogą zawrzeć z Komisją wspólną umowę o przyznanie wkładu. 3. Umowa o przyznanie wkładu musi zawierać co najmniej kwotę wkładu państwa członkowskiego i walutę operacji z zakresu finansowania i inwestycji, postanowienia dotyczące wynagrodzenia należnego Unii z tytułu instrumentu finansowego InvestEU, elementy określone w art. 10 ust. 3 lit. b)–e) i lit. g) oraz sposób postępowania z zasobami, które zostały wygenerowane przez kwoty wniesione do instrumentu finansowego InvestEU lub które można przypisać tym kwotom. 4. Umowy o przyznanie wkładu wdraża się w drodze umów w sprawie gwarancji zawieranych zgodnie z art. 10 ust. 4 akapit pierwszy. W przypadku gdy umowa w sprawie gwarancji nie zostanie zawarta w terminie 12 miesięcy od zawarcia umowy o przyznanie wkładu, umowa o przyznanie wkładu wygasa lub przedłuża się ją za porozumieniem stron. W przypadku gdy w terminie 12 miesięcy od zawarcia umowy o przyznanie wkładu kwota umowy o przyznanie wkładu nie została w pełni pokryta zobowiązaniem na podstawie co najmniej jednej umowy w sprawie gwarancji, kwota ta jest odpowiednio zmieniana. Niewykorzystana kwota wkładu z funduszy objętych zarządzaniem dzielonym przekazanego za pośrednictwem Programu InvestEU jest ponownie wykorzystywana zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym dany fundusz. Niewykorzystana kwota wkładu państwa członkowskiego na podstawie ust. 1 akapit drugi niniejszego artykułu jest zwracana danemu państwu członkowskiemu. W przypadku gdy umowa w sprawie gwarancji nie została należycie wdrożona w terminie określonym w art. 14 ust. 6 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów na lata 2021–2027 lub art. 81 ust. 6 rozporządzenia w sprawie planów strategicznych WPR lub, w przypadku umowy w sprawie gwarancji dotyczącej kwot przekazanych zgodnie z ust. 1 akapit drugi niniejszego artykułu, w odpowiedniej umowie o przyznanie wkładu, umowa o przyznanie wkładu zostaje zmieniona. Niewykorzystane kwoty przydzielone przez państwa członkowskie zgodnie z przepisami dotyczącymi wykorzystania funduszy objętych zarządzaniem dzielonym przekazywanych za pośrednictwem Programu InvestEU są ponownie wykorzystywane zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym dany fundusz. Niewykorzystana kwota instrumentu finansowego InvestEU, którą można przypisać do wkładu państwa członkowskiego wniesionego na podstawie ust. 1 akapit drugi niniejszego artykułu, jest zwracana danemu państwu członkowskiemu. Zasoby, które zostały wygenerowane przez kwoty wniesione do instrumentu finansowego InvestEU zgodnie z przepisami dotyczącymi wykorzystania funduszy objętych zarządzaniem dzielonym przekazywanych za pośrednictwem Programu InvestEU lub które można przypisać tym kwotom, są ponownie wykorzystywane zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym dany fundusz. Zasoby, które zostały wygenerowane przez kwoty wniesione do instrumentu finansowego InvestEU na podstawie ust. 1 akapit drugi niniejszego artykułu lub które można przypisać tym kwotom, są zwracane danemu państwu członkowskiemu. 5. Wsparcia w ramach instrumentu finansowego InvestEU można udzielić w odniesieniu do operacji z zakresu finansowania i inwestycji objętych zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia na okres inwestycyjny kończący się w dniu 31 grudnia 2027 r. Umowy wdrażające instrument finansowy InvestEU między partnerem wykonawczym a odbiorcą końcowym lub pośrednikiem finansowym, lub innym podmiotem, o których mowa w art. 16 ust. 1 lit. a), podpisuje się do dnia 31 grudnia 2028 r.” |
| 10) | art. 11 ust. 1 lit. d) ppkt (i) otrzymuje brzmienie:
; |
| 11) | tytuł rozdziału IV otrzymuje brzmienie:
„Gwarancja UE oraz instrument finansowy InvestEU” ; |
| 12) | art. 13 ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. 75 % gwarancji UE w ramach modułu unijnego, o której mowa w art. 4 ust. 1 akapit pierwszy, co stanowi kwotę w wysokości 21 789 232 555 EUR, udziela się Grupie EBI. Grupa EBI zapewnia łączny wkład finansowy w wysokości 5 447 308 139 EUR. Wkład ten jest wnoszony w sposób i w formie, które ułatwiają realizację Funduszu InvestEU oraz osiąganie celów określonych w art. 15 ust. 2.” |
| 13) | w art. 16 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 14) | w art. 17 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 15) | art. 18 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 18 Wymogi dotyczące korzystania z gwarancji UE oraz instrumentu finansowego InvestEU 1. Udzielenie gwarancji UE oraz zapewnienie wsparcia w ramach instrumentu finansowego InvestEU uzależnione jest od wejścia w życie umowy w sprawie gwarancji zawartej z odpowiednim partnerem wykonawczym. 2. Operacje z zakresu finansowania i inwestycji obejmuje się gwarancją UE lub wspiera się w ramach instrumentu finansowego InvestEU tylko wówczas, gdy spełniają kryteria określone w niniejszym rozporządzeniu oraz, stosownie do przypadku, w odpowiednich wytycznych inwestycyjnych oraz gdy Komitet Inwestycyjny stwierdził, że operacje te spełniają wymogi dotyczące możliwości skorzystania z gwarancji UE lub instrumentu finansowego InvestEU. Partnerzy wykonawczy pozostają odpowiedzialni za zapewnienie zgodności operacji z zakresu finansowania i inwestycji z niniejszym rozporządzeniem oraz odpowiednimi wytycznymi inwestycyjnymi. 3. Komisja nie pokrywa żadnych kosztów administracyjnych ani opłat ponoszonych przez partnera wykonawczego w związku z realizacją operacji z zakresu finansowania i inwestycji w ramach gwarancji UE lub instrumentu finansowego InvestEU, chyba że cele polityki, jakie ma osiągnąć wdrażany produkt finansowy, oraz przystępność cenowa dla docelowych odbiorców końcowych lub rodzaj oferowanego finansowania mają taki charakter, że partner wykonawczy jest w stanie należycie uzasadnić Komisji konieczność zastosowania wyjątku. Pokrywanie takich kosztów z budżetu Unii ogranicza się do kwoty ściśle wymaganej do realizacji odpowiednich operacji z zakresu finansowania i inwestycji oraz jest zapewniane wyłącznie w zakresie, w jakim kosztów tych nie pokrywają przychody uzyskane przez partnerów wykonawczych z odpowiednich operacji z zakresu finansowania i inwestycji. Uzgodnienia dotyczące opłat określa się w umowie w sprawie gwarancji, przy czym muszą być one zgodne z art. 17 ust. 4 niniejszego rozporządzenia oraz art. 212 ust. 2 lit. g) rozporządzenia (UE, Euratom) 2024/2509. Niezależnie od akapitu pierwszego partnerom wykonawczym przysługują odpowiednie opłaty z tytułu zarządzania rachunkami powierniczymi związanymi z instrumentem finansowym InvestEU. 4. Ponadto partner wykonawczy może skorzystać z gwarancji UE lub instrumentu finansowego InvestEU w celu pokrycia stosownej części kosztów poniesionych w celu odzyskania środków zgodnie z art. 17 ust. 4, chyba że koszty te odliczono od kwoty odzyskanych środków.” |
| 16) | w art. 19 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 17) | art. 22 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Ustanawia się tabelę wskaźników (zwaną dalej »tabelą wskaźników«), aby zapewnić Komitetowi Inwestycyjnemu możliwość prowadzenia niezależnej, przejrzystej i zharmonizowanej oceny wniosków o wykorzystanie gwarancji UE lub, stosownie do przypadku, instrumentu finansowego InvestEU na potrzeby operacji z zakresu finansowania i inwestycji proponowanych przez partnerów wykonawczych.” |
| 18) | art. 23 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Operacji EBI z zakresu finansowania i inwestycji objętych zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia nie obejmuje się gwarancją UE lub wsparciem w ramach instrumentu finansowego InvestEU, w przypadku gdy Komisja wyda negatywną opinię w ramach procedury przewidzianej w art. 19 statutu EBI.” |
| 19) | w art. 24 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 20) | art. 25 ust. 2 lit. c) otrzymuje brzmienie:
; |
| 21) | w art. 28 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 22) | w art. 35 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 23) | załącznik I otrzymuje brzmienie: „ZAŁĄCZNIK I KWOTY GWARANCJI UE W ROZBICIU NA CELE SZCZEGÓŁOWE Orientacyjny podział, o którym mowa w art. 4 ust. 2 akapit czwarty, pomiędzy operacje z zakresu finansowania i inwestycji jest następujący:
|
| 24) | w załączniku III w pkt 1 poniżej ppkt 1.4 dodaje się dwa akapity w brzmieniu: „Niezależnie od art. 2 pkt 40 rozporządzenia (UE, Euratom) 2024/2509, przy określaniu efektu dźwigni i efektu mnożnikowego w odniesieniu do operacji z zakresu finansowania i inwestycji zapewniających gwarancje należytego wykonania umowy, kwota pokrycia ryzyka musi odpowiadać kwocie finansowania podlegającego zwrotowi. Na zasadzie odstępstwa od art. 222 ust. 3 rozporządzenia (UE, Euratom) 2024/2509 operacje z zakresu finansowania i inwestycji zapewniające gwarancje należytego wykonania umowy nie są wymagane do osiągnięcia efektu mnożnikowego.” ; |
| 25) | w załączniku V dodaje się akapit w brzmieniu: „Niniejszy załącznik stosuje się odpowiednio także do instrumentu finansowego InvestEU.”. |
Artykuł 2
Zmiany w rozporządzeniu (UE) 2015/1017
W rozporządzeniu (UE) 2015/1017 wprowadza się następujące zmiany:
| 1) | w art. 11a wprowadza się następujące zmiany:
|
| 2) | w art. 16 wprowadza się następujące zmiany:
|
| 3) | w art. 22 ust. 1 uchyla się akapit piąty. |
Artykuł 3
Zmiany w rozporządzeniu (UE) 2021/695
W art. 57 rozporządzenia (UE) 2021/695 dodaje się ustęp w brzmieniu:
„3. Gwarancja wspierana z budżetu Unii i udzielana przez EBI za pośrednictwem instrumentu dłużnego InnovFin ustanowionego na podstawie rozporządzeń (UE) nr 1290/2013 i (UE) nr 1291/2013 może zostać udzielona na pokrycie działań w zakresie finansowania i inwestycji kwalifikujących się na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 (*10) do celów połączeń, o których mowa w art. 7 rozporządzenia (UE) 2021/523, i może obejmować straty związane z produktem finansowym obejmującym działania w zakresie finansowania i inwestycji i objętym połączonym wsparciem.
(*10) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiające program InvestEU i zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/1017 (Dz.U. L 107 z 26.3.2021, s. 30, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/523/oj).”."
Artykuł 4
Zmiany w rozporządzeniu (UE) 2021/1153
W art. 29 rozporządzenia (UE) 2021/1153 dodaje się ustęp w brzmieniu:
„5. Gwarancja wspierana z budżetu Unii i udzielana przez EBI za pośrednictwem instrumentu dłużnego CEF ustanowionego na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 może zostać udzielona na pokrycie operacji z zakresu finansowania i inwestycji kwalifikujących się na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/523 do celów połączeń, o których mowa w art. 7 rozporządzenia (UE) 2021/523, i może obejmować straty związane z operacjami z zakresu finansowania i inwestycji objętymi połączonym wsparciem.”.
Artykuł 5
Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Strasburgu dnia 16 grudnia 2025 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
Przewodnicząca
R. METSOLA
W imieniu Rady
Przewodnicząca
M. BJERRE
(1) Dz.U. C, C/2025/3199, 2.7.2025, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2025/3199/oj.
(2) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2025 r. … (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 11 grudnia 2025 r.
(3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 — Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2015/1017/oj).
(4) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiające Program InvestEU i zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/1017 (Dz.U. L 107 z 26.3.2021, s. 30, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/523/oj).
(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę”, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010 (Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 129, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/1316/oj).
(6) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1290/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające zasady uczestnictwa i upowszechniania dla programu „Horyzont 2020” — programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1906/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 81, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/1290/oj).
(7) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1291/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Horyzont 2020” – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020) oraz uchylające decyzję nr 1982/2006/WE (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 104, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/1291/oj).
(8) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Dz.U. L 57 z 18.2.2021, s. 17, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/241/oj).
(9) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz.U. L 182 z 29.6.2013, s. 19, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2013/34/oj).
(10) Zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36, ELI: http://data.europa.eu/eli/reco/2003/361/oj).
(11) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.U. L 187 z 26.6.2014, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2014/651/oj).
(12) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/695 z dnia 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa”, zasady uczestnictwa i upowszechniania obowiązujące w tym programie oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1290/2013 i (UE) nr 1291/2013 (Dz.U. L 170 z 12.5.2021, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/695/oj).
(13) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę” i uchylające rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014 (Dz.U. L 249 z 14.7.2021, s. 38, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/1153/oj).
(14) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2024/2509 z dnia 23 września 2024 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (Dz.U. L, 2024/2509, 26.9.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/2509/oj).
POTRZEBUJESZ POMOCY?Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00
