Czy jest możliwe samofakturowanie na rzecz podatnika zwolnionego z VAT

Problem

Rada

Uzasadnienie

Możliwość samofakturowania przewiduje art. 106d ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z nim możliwe jest wystawianie faktur w imieniu i na rzecz podatników. Warunkiem jest, aby podmiot mający wystawiać faktury oraz podatnik wcześniej zawarli umowę w sprawie wystawiania faktur w imieniu i na rzecz tego podatnika. W umowie powinna zostać określona procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności. Ustawodawca nie wymienia żadnych – poza jednym – elementów, które umowa ta powinna zawierać. Tym jedynym, ustalonym przez ustawodawcę, elementem, który powinien zostać ujęty w umowie w sprawie wystawiania faktur, jest określenie procedury zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi, w imieniu i na rzecz którego faktury są wystawiane.

UWAGA!

Okoliczność samofakturowania powinna być potwierdzona umową zawartą między podmiotem mającym wystawiać faktury oraz podatnikiem. W umowie powinna być opisana procedura zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego tych czynności.

Przepisy ustawy wymagają istnienia procedury zatwierdzania poszczególnych faktur przez podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługi, nie wskazują natomiast, jak procedura ta ma być określona. Jednak w interesie podatnika dokonującego dostawy towarów (świadczącego usługę) jest to, aby procedura ta była właściwie określona i przestrzegana, ponieważ wystawienie faktury przez nabywcę towaru lub usługi oznacza określenie kwoty podatku należnego po stronie podatnika, który dokonał dostawy towarów lub wykonał usługę. 

UWAGA!

Umowa o samofakturowanie powinna zostać zawarta przed wystawieniem pierwszej faktury przez nabywcę w imieniu i na rzecz podatnika dokonującego sprzedaży.

Podatnikami w rozumieniu VAT są wszystkie podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Należą do nich zatem nie tylko podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, ale również podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT zwolnieni oraz podatnicy niezarejestrowani. Gdy sprzedawca jest zwolniony z VAT nabywca wystawia fakturę stosując zwolnienie, mimo że jest czynnym podatnikiem.

W ramach samofakturowania nabywcy towarów i usług mogą zatem wystawiać faktury nie tylko w imieniu i na rzecz podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, ale również w imieniu i na rzecz podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni oraz podatników niezarejestrowanych.

Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Jako przykład można wskazać interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 24 kwietnia 2014 r. (sygn. ILPP2/443-139/14-2/MN), w której czytamy, że:

(…) Spółka – działając na podstawie art. 106d ust. 1 ustawy – może wystawiać faktury VAT w imieniu i na rzecz kontrahentów podmiotów zwolnionych od podatku VAT.

Podstawa prawna:

• art. 15 ust. 1 oraz art. 106d ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221

Tomasz Krywan

doradca podatkowy