Czy nowa instytucja w k.p.a. ograniczy wydawanie decyzji kasatoryjnych

Sprzeciw od decyzji kasatoryjnych to nowa, wprowadzona w połowie 2017 r. instytucja w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Sprzeciw sądy administracyjne rozstrzygają szybko. Dodatkowo mają prawo nałożyć grzywnę na organ II instancji w przypadku uchybień w przekazaniu akt sprawy do sądu. Ma to na celu zdyscyplinowanie urzędów, tak by pamiętały, że decyzje kasatoryjne to wyjątek.

Zasadą jest merytoryczne zakończenie postępowania na poziomie organu II instancji. Ponowne odesłanie akt sprawy do organu I instancji wydłuża bowiem czas trwania postępowania administracyjnego i prowadzi do jego przewlekłości. Zasada ta coraz częściej jest podkreślana w uzasadnieniach wyroków sądów administracyjnych.

Przepis art. 138 § 2 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.) stanowi, że organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Dzieje się tak wówczas, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Przy stosowaniu tego przepisu mamy możliwość skorzystania z bogatego orzecznictwa NSA.