Artykuł aktualny

do 12.07.2021

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 107 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej "W przypadku ubiegania się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej po raz kolejny, a także gdy nastąpiła zmiana danych zawartych w wywiadzie, sporządza się aktualizację wywiadu. W przypadku osób korzystających ze stałych form pomocy aktualizację sporządza się, mimo braku zmiany danych, nie rzadziej niż co 6 miesięcy, a w przypadku osób przebywających w domach pomocy społecznej – nie rzadziej niż co 12 miesięcy." Od 4 października 2019 r. brak współdziałania z organami pomocy społecznej w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej może skutkować także ograniczeniem wysokości lub rozmiaru świadczenia. Od 30 maja 2021 r. W przypadku niedostarczenia orzeczenia, o którym mowa w art. 106 ust. 7, w terminie 3 lat od dnia zawieszenia postępowania lub powzięcia informacji o wydaniu orzeczenia zawieszone postępowanie podejmuje się z urzędu. Rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się również na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

Rodzinny wywiad środowiskowy w postępowaniu z zakresu pomocy społecznej

Rodzinny wywiad środowiskowy jest określany jako szczególna forma protokołu, jak również jako swoiste postępowanie dowodowe, prowadzone z udziałem strony, w którym osoba może zgłosić pracownikowi potrzeby i oczekiwania, natomiast organ podejmuje szereg czynności pozwalających na określenie jej rzeczywistych potrzeb i własnych możliwości.

W postępowaniu w sprawach świadczeń z pomocy społecznej bardzo istotnym elementem jest rodzinny wywiad środowiskowy. Zgodnie z art. 106 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, z wyjątkiem decyzji o odmowie przyznania biletu kredytowanego oraz decyzji w sprawach cudzoziemców, o których mowa w art. 5a, wydaje się po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego. Rodzinny wywiad środowiskowy w orzecznictwie sądowoadministracyjnym jest określany jako szczególna forma protokołu[1], jak również jako „swoiste postępowanie dowodowe, prowadzone z udziałem strony, w którym osoba może zgłosić pracownikowi potrzeby i oczekiwania, natomiast organ podejmuje szereg czynności pozwalających na określenie jej rzeczywistych potrzeb i własnych możliwości. Ta obligatoryjna forma postepowania wyjaśniającego wymaga od strony szczególnej aktywności, bowiem ma charakter ustaleń odnoszących się do sfery ściśle osobistej, nie można jej zastąpić innymi środkami dowodowymi”[2].

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej wyłączną kompetencję do przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego ma pracownik socjalny.

Rodzinny wywiad środowiskowy został szczegółowo opisany w art. 107 ww. ustawy oraz w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dnia 25 sierpnia 2016 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1788).

Zgodnie z powyżej wskazanym przepisem ustawy rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się u osób i rodzin korzystających lub ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej w celu ustalenia ich sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej oraz u osób, o których mowa w art. 103 ustawy o pomocy społecznej.