Gminny Program Rewitalizacyjny – wprowadzenie i stosowanie w JST

W praktyce działalności jednostek samorządu terytorialnego (dalej: JST) od pewnego czasu pojawiło się pojęcie rewitalizacji. Zostało ono uregulowane przez ustawodawcę w zapisach ustawy z 9 października 2015 r. o rewitalizacji (dalej: ustawa o rewitalizacji). W dalszej części tekstu omawiamy zasady wprowadzania procedury rewitalizacyjnej w gminie.

Rewitalizacja nie jest procesem jednoznacznie określanym jako pozytywny. Z punktu widzenia praktyki niesie ona ze sobą także charakterystyczne dla tego procesu problemy. Problemy związane z rewitalizacją mają dwojaki charakter. Po pierwsze, dotyczyć mogą samego przebiegu i efektu bezpośredniego działań rewitalizacyjnych, a po drugie długofalowych skutków w postaci gentryfikacji.

Ważnym czynnikiem dla przeprowadzenia efektywnej rewitalizacji terenu jest skuteczna współpraca pomiędzy zainteresowanymi inwestycją stronami: władzami miasta, inwestorami, wykonawcami a mieszkańcami.

Rewitalizacja nie powinna być prowadzona wbrew woli mieszkańców lub bez ich udziału, a także w sytuacji gdy podmioty za nią odpowiedzialne nie są w stanie porozumieć się z powołanymi w tym celu jednostkami czy ekspertami. Jednostka zajmująca się prowadzeniem rewitalizacji musi najpierw dokładnie przeanalizować oraz skonsultować z mieszkańcami zakres niezbędnych prac. Działania miasta wspierające inwestycje powinny być realizowane przez różne podmioty na tym obszarze. Bez powyższych założeń realizacji działań rewitalizacyjnych występuje wysokie ryzyko niepowodzenia tych działań, a w związku z tym nieefektywne zagospodarowanie środków publicznych przeznaczonych na ten cel.

Słowniczek

Rewitalizacja - proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony kompleksowo, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki. Działania te są skoncentrowane terytorialnie, co oznacza, że dotyczą wybranego, niewielkiego obszaru gminy.

W zakresie procedury rewitalizacji beneficjentem przeprowadzanych w ramach niej zmian są jednostki sektora finansów publicznych, m.in. jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne czy organy władzy publicznej.