Przekroczenie granicy przy wznoszeniu budynku lub innego obiektu budowlanego

Prawo własności nieruchomości uprawnia właściciela do korzystania z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, tymczasem podczas realizacji robót budowlanych zdarzają się naruszenia granic nieruchomości sąsiedniej. Powyższy problem spowodowany jest zazwyczaj nieprawidłowym wytyczeniem granic nieruchomości.

I. Granice nieruchomości

W stosunkach sąsiedzkich przyczyną wielu poważnych zatargów jest przekroczenie granicy gruntu sąsiedniego przy wznoszeniu budynku lub innego obiektu. Definicja budynku zawarta jest w treści art. 3 pkt 2) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r., poz. 290 ze zmianami), zgodnie z którym budynek należy rozumieć jako obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Urządzeniem może być przykładowo zbiornik, urządzenie techniczne czy antena [1].

Przekroczenie granic sąsiedniego gruntu przy wznoszeniu budynku lub innego obiektu stanowi naruszenie prawa własności i choć uzasadnia roszczenia negatoryjne i odszkodowawcze, to ustawodawca w świetle art. 151 k.c. przewidział dodatkowy, szczególny rodzaj roszczenia, to jest roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego. W tym miejscu należy podkreślić, że nie chodzi tu o wzniesienie budynku lub innego obiektu na cudzym gruncie, które uzasadnia roszczenie z art. 231 k.c., lecz o regulację art. 151 k.c. - usytuowanie budynku lub innego obiektu albo jego konstrukcyjnej części w przestrzeni objętej prawem własności właściciela nieruchomości sąsiedniej [2], to jest na powierzchni lub pod powierzchnią nieruchomości stanowiącej własność sąsiada. Według poglądu Sądu Najwyższego „przepis art. 151 k.c. ma zastosowanie tylko wtedy, gdy doszło do bezprawnego, w zasadzie przypadkowego,