Instrumenty finansowe o charakterze pochodnym

Wycena instrumentów pochodnych odbywa się tak jak wszystkich innych aktywów lub zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu w wartości godziwej. W wielu przypadkach wycena instrumentów jest o tyle ułatwiona, że są one notowane na regulowanych rynkach giełdowych lub są na nich notowane bazowe instrumenty finansowe, od których wartości jest uzależniona wartość samego instrumentu pochodnego.

Najbardziej rozpowszechnionymi instrumentami pochodnymi są opcje, kontrakty swap, kontrakty futures i forward.

Instrument pochodny to instrument finansowy, którego:

• wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego, tj. określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości,
• nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu z wartością innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych,
• rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Wbudowane instrumenty finansowe

Wbudowany instrument pochodny to wynikające z zawartej umowy warunki powodujące, że część lub całość przepływów pieniężnych uzyskiwanych z umowy zmienia się w sposób podobny do tego, jaki powodowałby samodzielnie instrument pochodny.

Przykładami wbudowanych instrumentów finansowych mogą być elementy umów dotyczące zamiany stałej stopy procentowej na zmienną czy umowy o kwotach indeksowanych, a więc uzależnionych od kursu walutowego czy stopy procentowej.

W przypadku zawarcia umowy, której składnikiem jest wbudowany instrument pochodny, należy go wykazać w księgach rachunkowych odrębnie od umowy zasadniczej.

Wbudowane instrumenty pochodne należy wyodrębnić, gdy są spełnione następujące przesłanki: