Jak rozliczać faktury za świadczenie pomocy Ukraińcom

PYTANIE

Podmiot pomaga Ukraińcom, wynajmuje dom dla 14 osób, opłaca raz na jakiś czas większe zakupy spożywcze, płaci gaz, prąd, wodę, śmieci. Jak prawidłowo rozliczać te faktury? Na dzień dzisiejszy nie odlicza od nich VAT, faktury spożywcze księgowane są jako darowizny NKUP, a media i najem darowizny KUP. Czy powinno się odliczać VAT i robić VAT należny?

ODPOWIEDŹ

Umowa najmu jest umową odpłatną, w ramach której wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz (zob. art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego). Jednocześnie z treści pytania nie wynika, że pobierany jest od mieszkających w domu Ukraińców czynsz. Najprawdopodobniej zatem (skoro opłacane są media oraz zakupy spożywcze) nie mamy do czynienia z umową najmu, co użyczenia. Umowa użyczenia – w przeciwieństwie do umowy najmu – jest bowiem umową nieodpłatną, tj. przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (zob. art. 710 Kodeksu cywilnego). Tak też na użytek dalszej części odpowiedzi zakładam.

Mając to na uwadze wskazać pragnę, że na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Przyjmuje się jednak najczęściej, że nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT nieodpłatne świadczenie usług, które w razie uznania ich za podlegające opodatkowaniu zostałyby zwolnione od podatku VAT (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 października 2016 r. – sygn. IPPP2/4512-534/16-4/AO czy interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 kwietnia 2018 r. – sygn. 0114-KDIP4.4012.141.2018.1.MP).