Odliczanie VAT w jednostkach samorządu terytorialnego – cz. I Kiedy można odliczyć VAT naliczony?

Prawo do odliczania podatku naliczonego jest jednym z najważniejszych uprawnień czynnego podatnika VAT. Pomimo jego tak dużego znaczenia podatnik musi pamiętać o tym, że w każdym przypadku to on powinien umieć powiązać poszczególne zakupy z czynnościami dającymi prawo do tego odliczenia. Jest to szczególnie ważne w sytuacji jednostek samorządu terytorialnego, które nie dość, że po centralizacji mają złożoną strukturę organizacyjną, to w praktyce oprócz czynności opodatkowanych wykonują również takie, z tytułu których nie posiadają statusu podatnika VAT.

Zagadnienie terminu, w którym podatnicy VAT są uprawnieni do odliczenia podatku naliczonego, jest niezwykle ważne z uwagi na to, że polski prawodawca podatkowy precyzyjnie określił ramy czasowe jego rozliczania. Pomimo zastosowanego w 2021 r. wydłużenia okresu, w którym podatnicy mogą zrealizować swoje uprawnienie, cały czas można mówić w tym zakresie o daleko idącej reglamentacji. W praktyce zarówno odliczenie podatku naliczonego zbyt wcześnie, jak i po terminie wskazanym w przepisach prawa podatkowego może mieć negatywne implikacje podatkowe, a nawet skutkować powstaniem zaległości podatkowej. Nieco zaskakujące może być dla podatników to, że prawodawca zdefiniował nie tylko to, kiedy najwcześniej, ale również kiedy najpóźniej czynny podatnik może dokonać odliczenia VAT naliczonego. Bez znaczenia przy tym jest fakt, że późniejsze niż przewidziane w przepisach prawa podatkowego rozliczenie nie jest działaniem na szkodę Skarbu Państwa, który dzięki temu dłużej może dysponować środkami podatnika.