Kontrola spółki komunalnej przez radę gminy

Zagadnienie możliwości kontrolowania spółek komunalnych w ramach przysługujących radzie gminy uprawnień (organu kontrolnego) wywołuje w praktyce wiele kontrowersji. Wynikają one przede wszystkim z braku konsekwencji ustawodawcy w zakresie terminologii stosowanej w ustawie o samorządzie gminnym - w tym również w dokonywanych na przestrzeni ostatnich lat nowelizacji tej ustawy. Swój wkład ma tu stanowisko sądów administracyjnych, które nie daje jednolitej odpowiedzi na pytanie, czy w obecnie obowiązującym stanie prawnym rada gminy w ogóle posiada kompetencje kontrolne wobec spółki komunalnej posiadającej osobowość prawną.

Problem w jednoznacznym ustaleniu zakresu kompetencji rady gminy (działającej tu za pomocą komisji rewizyjnej) w sprawowaniu funkcji kontrolnej wynika przede wszystkim z użycia w ustawie o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.) różnych pojęć w odniesieniu do jednostek organizacyjnych.

W myśl art. 9 ust. 1 u.s.g. w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami - w tym z organizacjami pozarządowymi. Z kolei przepisem wprost stanowiącym o funkcji kontrolnej rady gminy jest art. 18a ust. 1 u.s.g. Zgodnie z nim rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy. W tym celu powołuje komisję rewizyjną.