Nieopłacone faktury w firmie – skutki w VAT

Firmy, aby poprawić swoją płynność finansową, korzystają z różnych narzędzi. Jest to faktoring albo sprzedaż wierzytelności. Mogą również skorygować VAT w ramach ulgi na złe długi, a w skrajnych przypadkach umorzyć wierzytelność. Czynności te mają wpływ na rozliczenie VAT po stronie zarówno wierzyciela, jak i dłużnika oraz firm, które świadczą usługi faktoringu czy zwolnienia z długu. W publikacji przedstawiamy konsekwencje korzystania z tych narzędzi.

Skutki w VAT mogą wywoływać różnego rodzaju zdarzenia związane z wierzytelnościami firm.

1. Korzystanie z faktoringu

Wielu przedsiębiorców w celu poprawy płynności finansowej firmy korzysta z usług faktoringu. Istnieją dwa podstawowe rodzaje faktoringu, tj.:

1. faktoring klasyczny, który jest usługą przeznaczoną dla sprzedających - w przypadku tego rodzaju faktoringu faktor przekazuje sprzedawcom kwoty z tytułu sprzedaży, zanim wpłat tych kwot dokonają nabywcy towarów lub usług,
2. faktoring odwrócony, który jest usługą przeznaczoną dla kupujących - w przypadku tej usługi faktor dokonuje w imieniu nabywców płatności za nabywane przez przedsiębiorców towary lub usługi.

Z kolei faktoring klasyczny dzieli się na faktoring właściwy i niewłaściwy. Te dwa rodzaje faktoringu różni to, że faktoring właściwy to rodzaj finansowania, które polega na przeniesieniu wierzytelności wraz z ryzykiem niewypłacalności kontrahenta będącego dłużnikiem na faktora. Natomiast w przypadku faktoringu niewłaściwego sprzedawca nadal ponosi ryzyko niewypłacalności kontrahenta.

1.1. Powstawanie obowiązku podatkowego i prawa do odliczenia VAT u podmiotów korzystających z faktoringu

Gdy obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, korzystanie z faktoringu nie wpływa na moment jego powstania. Niekiedy o powstaniu obowiązku podatkowego decyduje data otrzymania zapłaty. Tak jest w przypadkach wskazanych w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT. Otrzymanie środków pieniężnych od faktora (niezależnie od rodzaju faktoringu) jest wówczas równoznaczne z otrzymaniem zapłaty w rozumieniu przepisów o powstawaniu obowiązku podatkowego w VAT. W konsekwencji obowiązek podatkowy w VAT może powstawać w tym właśnie momencie

Dotyczy to w szczególności przypadku otrzymujących środki pieniężne od faktorów małych podatników rozliczających VAT metodą kasową. Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 kwietnia 2018 r. (sygn. 0115-KDIT1-1.4012.140.2018.1.DM):