Wolontariat w jednostkach pomocy społecznej

Okres od marca 2020 r. bardziej niż jakikolwiek wcześniejszy pozwolił docenić znaczenie i wagę wolontariatu. Choć już wcześniej placówki opieki społecznej korzystały z możliwości wsparcia swojej działalności poprzez współpracę z wolontariuszami, to jednak dopiero pandemia COVID-19, a później konflikt zbrojny na Ukrainie pokazały jej prawdziwą wartość. Choć wolontariusze nie otrzymują za swoją pracę wynagrodzenia, to jednak korzystający mają wobec nich określone obowiązki, a przepisy wskazują na świadczenia, które są zobowiązani ponosić w związku z taką współpracą, a także te, które mogą ponieść dobrowolne. Jakie obowiązki obciążają korzystającego? Czy współpraca z wolontariuszami ma skutki podatkowe? Jak prawidłowo ewidencjonować wydatki poniesione na rzecz wolontariuszy? Na te i inne pytanie odpowiadamy w tekście.

Jednostki samorządu terytorialnego należą do grupy podmiotów, na rzecz których wolontariusze mogą wykonywać świadczenia, jednak z zastrzeżeniem, że nie mogą one być związane z prowadzoną przez nie działalnością gospodarczą.

Kto może być wolontariuszem

Wolontariusz to osoba fizyczna, która ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Co do zasady więc wolontariuszem może być każda osoba, niezależnie od wieku, jednak z zastrzeżeniem, że w przypadku osób, które nie ukończyły 18 lat, niezbędne jest wyrażenie na to zgody przez jej opiekunów prawnych, którymi w większości przypadków są rodzice. Należy jednak pamiętać o tym, że z uwagi na specyfikę działalności niektórych jednostek pomocy społecznej współpraca z niepełnoletnimi wolontariuszami nie zawsze będzie możliwa, np. jeśli w przypadku tzw. wolontariatu rekreacyjnego, czyli spacerów z podopiecznymi, czytania im książek, wspólnego spędzania wolnego czasu, wiek wolontariusza poniżej 18 roku życia nie będzie przeszkodą, o tyle w przypadku wolontariatu opiekuńczego, który polega na wsparciu w pielęgnacji osób starszych, pełnoletniość będzie konieczna.