Kodeks wyborczy po zmianach w 2023 roku
W Polsce kończy się era rozproszonych rejestrów wyborców. Zastąpi je Centralny Rejestr Wyborców (CRW). Podstawowym elementem identyfikującym wyborcę w CRW jest numer PESEL. Stały obwód głosowania obejmuje od 200 do 4 tys. mieszkańców. Wprowadzone zostały osobne regulacje co do zmiany miejsca głosowania wyborcy niepełnosprawnego oraz organizacji wyborów do organów jednostek pomocniczych i jednostek niższego rzędu, o których mowa w art. 35 ustawy o samorządzie gminnym. W artykule omawiamy wprowadzone zmiany w kontekście zadań organów samorządów.
Zmiany w zakresie organizacji procesu wyborów wprowadziła ustawa z 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw, opublikowana w Dzienniku Ustaw z 2023 r. pod poz. 497.
Trzeba mieć numer PESEL (art. 5 pkt 10 k.w.)
Parlament zmienił definicję „numeru ewidencyjnego PESEL”. Przed nowelizacją w odniesieniu do obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi definicja ta nakazywała rozumieć PESEL jako numer paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość. Po nowelizacji, w odniesieniu do wszystkich wyborców należy przez to rozumieć numer PESEL nadawany w trybie ustawy o ewidencji ludności. Wynika to z przyjęcia przez parlament zasady, że każda osoba uprawniona do głosowania w jakichkolwiek wyborach odbywających się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powinna posiadać numer PESEL.
W Centralnym Rejestrze Wyborców w części B gromadzi się dane obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi oraz dane obywateli Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej uprawnionych do korzystania z praw wyborczych w Rzeczypospolitej Polskiej. W części B wyborcy stale zamieszkali na obszarze gminy są ujmowani w stałym obwodzie głosowania właściwym dla adresu stałego zamieszkania, jeżeli . We wniosku zamieszcza się: nazwisko, imię (imiona), obywatelstwo, numer paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość wnioskodawcy, numer ewidencyjny PESEL wnioskodawcy oraz oświadczenie co do adresu stałego zamieszkania. Jeżeli w chwili złożenia wniosku wnioskodawca nie ma nadanego numeru ewidencyjnego PESEL, to w celu jego nadania wniosek zawiera dodatkowo dane, o których mowa w ustawie o ewidencji ludności.
