Kontrole inspektorów pracy w budownictwie z uwzględnieniem programu działania PIP na 2023 rok

Sektor budowlany każdego roku znajduje się w centrum zainteresowania organów Państwowej Inspekcji Pracy. Uwzględniając statystyki wypadkowe oraz występujące w procesie budowlanym zagrożenia, a także złożoność środowiska pracy – nie może być inaczej. Rok 2023 jest okresem realizowania strategii kontroli i działań prewencyjnych dla sektora budowlanego. Celem działań kontrolnych sektora budowlanego ma być w szczególności radykalne zmniejszenie występujących zagrożeń wypadkowych przy wykonywaniu prac budowlanych.

Kontrole na podstawie przepisów ustawy z uwzględnieniem programów działania 

Państwowa Inspekcja Pracy jest organem kontroli i nadzoru przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Inspekcja nie jest organem jednoosobowym. Każdy inspektor pracy przeprowadzający czynności kontrolne ma bowiem status niezależnego organu, który realizuje czynności z zakresu odpowiednio kontroli i nadzoru.

Problematyka zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy jest priorytetem dla Państwowej Inspekcji Pracy. Ponadto PIP jest właściwa w zakresie podejmowania działań polegających na zapobieganiu i ograniczaniu zagrożeń w środowisku pracy. Do działań tych należy zaliczyć:

• badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz kontrolę stosowania środków zapobiegających tym wypadkom,
• analizowanie przyczyn chorób zawodowych oraz kontrolę stosowania środków zapobiegających tym chorobom,
• podejmowanie działań prewencyjnych i promocyjnych zmierzających do zapewnienia przestrzegania prawa pracy.

Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy wskazuje na podmioty potencjalnie kontrolowane. W praktyce każdy podmiot zatrudniający pracobiorców, niezależnie od podstawy prawnej zatrudnienia, może zostać skontrolowany w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Z przepisów ustawy nie wynika szczegółowy wykaz branż, które mogą być kontrolowane w przedmiocie technicznego bezpieczeństwa pracy. Istotnym wskazaniem w powyższym zakresie są wieloletnie oraz roczne programy działania urzędu, których opracowywanie należy do zadań Głównego Inspektora Pracy. Programy takie następnie są oceniane przez Radę Ochrony Pracy jako gremium nadzorcze w sprawach dotyczących działalności PIP. 

Najnowszym dokumentem odnoszącym się do planów kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy jest program działania na rok 2023, który jest drugim rokiem realizacji trzyletniego programu działania urzędu. Na rok 2023 zaplanowano 60 000 kontroli. Nowy program w szczególności eksponuje kluczowy projekt w działalności PIP, którym jest strategia kontroli i działań prewencyjnych dla sektora budowlanego. Przeznaczenie szczególnych środków na działalność kontrolną i nadzorczą w zakresie sektora budowlanego spowodowane jest utrzymującą się w budownictwie największą liczbą śmiertelnych wypadków przy pracy. Regularnie prowadzone kontrole prac budowlanych potwierdzają wysoki poziom nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa ich wykonywania i wymuszają zaplanowanie oraz przeprowadzenie zintensyfikowanej kampanii na rzecz ograniczenia zagrożeń wypadkowych.