Interpretacja indywidualna z dnia 12 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.108.2023.2.AD

W wypadku dokonania darowizny przez Pana na rzecz siostry 50% udziałów w domu z ogródkiem, po Pana stronie powstanie obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z zawarciem umowy sprzedaży z (…) 2022 r. wraz z odsetkami.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 marca 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 29 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych planowanej darowizny udziału w domu mieszkalnym z ogródkiem znajdującym się na terenie stanowiącym Pana gospodarstwo rolne. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – dwukrotnie pismem z 24 kwietnia 2023 r. (obie daty wpływu – 24 kwietnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wspólnie z żoną zakupił Pan (…) 2022 r. gospodarstwo rolne składające się z ziemi rolnej i zabudowań gospodarczych z domem. Podatku od zakupu gruntów stanowiących gospodarstwo rolne Państwo nie zapłacili otrzymując zwolnienie w ramach pomocy de minimis. Podatek od czynności cywilnoprawnych od sprzedaży budynków w wysokości 2% od ceny wartości został zapłacony. Pod koniec roku z terenu gospodarstwa wyłączonego z uprawy rolnej został wydzielony – poprzez podział nieruchomości na oddzielną działkę -   znajdujący się tam budynek mieszkalny z malutkim ogródkiem, przez co gospodarstwo z jednej działki (…), na której był dom z zabudowaniami gospodarczymi, domem i ziemią rolną znajduje się teraz na dwóch działkach (…) (tylko z domem o powierzchni działki (…) ha) oraz (…) (z zabudowaniami gospodarczymi i ziemią rolną).

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, iż sformułowanie, że teren gospodarstwa został wyłączony z uprawy rolnej oznacza, że znajdują się na tej części zabudowania i nie jest prowadzona uprawa rolna roli. Zabudowania i teren przyległy na mapie geoportalu jest oznaczone innym kolorem i opisane jako tereny niewykorzystywane rolniczo.

W akcie notarialnym jest opis dotyczący nieruchomości o treści – cała nieruchomość:

-w ewidencji gruntów oznaczona jest jako LsV, Br-RV, RIVa, RIVb, RV, RVI i N;

-stanowi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym, z wyłączeniem lasu o powierzchni (…) ha i nieużytków o powierzchni (…) ha;

-stanowi gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego;

-znajdują się następujące zabudowania: budynek mieszkalny murowany parterowy z poddaszem krytym eternitem, obora murowana kryta eternitem, stodoła murowana kryta eternitem i budynek gospodarczy z garażami murowany kryty eternitem.

Od aktu notarialnego naliczono podatek od czynności cywilnoprawnych od sprzedaży budynków, lasu i nieużytków na podstawie art. 7 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – 2%.

Teren nie został wyłączony przez Pana z uprawy rolnej. Z terenu, na którym są zabudowania został tylko wydzielony dom z małym ogródkiem.

Cała nieruchomość – wszystko - składa się na teren gospodarstwa, ziemia rolna jak i zabudowania i teren nieuprawiany rolniczo, który jest przy nich. Teren ogródka nie był uprawiany rolniczo.

Podatku od czynności cywilnoprawnych od sprzedaży własności gruntów stanowiących gospodarstwo rolne nie pobrano na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Naliczono podatek od czynności cywilnoprawnych od sprzedaży budynków, lasu i nieużytków na podstawie art. 7 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – 2%

Pytanie

Chciałby Pan przekazać siostrze w formie darowizny 50% domu mieszkalnego z ogródkiem znajdującego się na działce (…). Czy będzie Pan zobowiązany do zapłacenia podatku, z którego został Pan zwolniony przy zakupie ziemi rolnej czy też nie, bo podatek od czynności cywilno-prawnych od zakupu zabudowań – w tym domu – został zapłacony?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, przy darowiźnie, w pierwszej linii, z wydzielonego z istniejących już na posesji zabudowań domu (jego części), bez ziemi rolnej (teren ogródka nie stanowił uprawy rolnej), przy zakupie którego uiszczono podatek od czynności cywilno-prawnych – nie powoduje powstania obowiązku podatkowego ani obowiązku zapłacenia podatku, z którego został Pan zwolniony przy zakupie ziemi rolnej na powiększenie posiadanego gospodarstwa – pomocy de minimis.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.):

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy

W myśl art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 9 pkt 2 powołanej ustawy:

Z treści ww. przepisu wynika, że w przypadku spełnienia określonych warunków, umowa sprzedaży własności gruntów korzysta ze zwolnienia. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie.

Ww. przepis nie przewiduje regulacji, która by pozwalała zachować zwolnienie w przypadku uszczuplenia obszaru gospodarstwa rolnego prowadzonego przez nabywcę – utworzonego/powiększonego w wyniku zakupu własności gruntów stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym − przed upływem ustawowego terminu 5 lat od dnia nabycia nieruchomości, w związku z którą to czynnością przysługuje zwolnienie w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z opisu zdarzenia wynika, że wspólnie z żoną zakupił Pan (…) 2022 r. gospodarstwo rolne składające się z ziemi rolnej i zabudowań gospodarczych z domem. Podatku od zakupu gruntów stanowiących gospodarstwo rolne Państwo nie zapłacili otrzymując zwolnienie w ramach pomocy de minimis. Podatek od czynności cywilnoprawnych od sprzedaży budynków w wysokości 2% od ceny wartości został zapłacony. Pod koniec roku z terenu gospodarstwa wyłączonego z uprawy rolnej został wydzielony – poprzez podział nieruchomości – na oddzielną działkę, znajdujący się tam, budynek mieszkalny z malutkim ogródkiem, przez co gospodarstwo z jednej działki (…), na której był dom z zabudowaniami gospodarczymi, domem i ziemia rolną znajduje się teraz na dwóch działkach (…) (tylko z domem o powierzchni działki (…) ha) oraz (…) (z zabudowaniami gospodarczymi i ziemią rolną). Na terenie gospodarstwa wyłączonym z uprawy rolnej znajdują się zabudowania i nie jest prowadzona uprawa rolna roli. Zabudowania i teren przyległy na mapie geoportalu jest oznaczone innym kolorem i opisane jako tereny niewykorzystywane rolniczo. Cała nieruchomość – wszystko – składa się na teren gospodarstwa, ziemia rolna jak i zabudowania i teren nieuprawiany rolniczo, który jest przy nich. Teren ogródka nie był uprawiany rolniczo.

Pana zdaniem,dokonanie darowizny części domu wraz terenem ogródka, na którym nie jest prowadzona uprawa rolna nie spowoduje utraty przez Pana zwolnienia z podatku od czynności cywilnorpawnych, w ramach pomocy de minimis w rolnictwie.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Zgodnie z brzmieniem obowiązujących przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, chcąc zachować prawo do zwolnienia ma Pan obowiązek prowadzenia tego gospodarstwa rolnego, utworzonego/powiększonego o dokupione grunty rolne (gospodarstwo rolne) przez pięć lat od dnia transakcji, w ramach której skorzystał Pan ze zwolnienia. Warunki zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych zawarte w wyżej cytowanym przepisie muszą bowiem być spełnione łącznie – ma to być utworzenie lub powiększenie gospodarstwa rolnego, a następnie prowadzenie przez nabywcę, przez wymagany ustawowo okres, gospodarstwa rolnego powstałego w wyniku powiększenia. Dla zachowania zwolnienia podatkowego wynikającego z powyższego przepisu nabywca nieruchomości, która weszła w skład gospodarstwa rolnego, powinien prowadzić to całe powiększone gospodarstwo rolne, a więc obejmujące wszystkie grunty nabyte tytułem zakupu i objęte zwolnieniem podatkowym, jak również dotychczas wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, czyli będące jego częścią w chwili zakupu.

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że dla przedmiotowego zwolnienia ma znaczenie fakt przekazania w formie darowizny 50% udziałów w domu z ogródkiem znajdujących się na działce (…). Nie zostanie bowiem spełniony warunek niezbędny do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym gospodarstwo (utworzone/powiększone) musi być prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Skoro grunt stanowiący ogródek był częścią gospodarstwa rolnego – a tak właśnie wynika z uzupełnionego wniosku, to jego odłączenie (poprzez umowę darowizny) od gospodarstwa rolnego spowoduje, że nie zostaną zachowane warunki do zwolnienia.

W doktrynie podkreśla się, że celem ustanowienia omawianego zwolnienia jest wspieranie zakładania gospodarstw rolnych i prowadzenia w nich produkcji oraz poprawa struktury agrarnej, przede wszystkim przez powiększenie obszaru gospodarstw rolnych. Tak więc obszar powiększonego gospodarstwa rolnego nie może być uszczuplony w okresie 5 lat od dnia jego nabycia, a zbycie jakiejkolwiek części tego gospodarstwa powoduje utratę zwolnienia od podatku w całości.

Reasumując, stwierdzić należy, że w analizowanym zdarzeniu darowizna siostrze części Pana nieruchomości (udziału w ogródku oraz w budynku wraz z gruntem, na którym budynek jest posadowiony) wchodzącej w skład Pana dotychczasowego gospodarstwa rolnego spowoduje utratę przez Pana prawa do zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zwolnienie zastosowane do zakupu gospodarstwa rolnego nabytego w (…) 2022 r. zostanie utracone, ponieważ warunki konieczne do zachowania ww. zwolnienia w postaci prowadzenia utworzonego/powiększonego gospodarstwa rolnego przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od daty nabycia nieruchomości nie zostaną dotrzymane.

Dla zachowania prawa do stanowiącego pomoc de minimis zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy nie ma zatem znaczenia ani wielkość ogródka, ani fakt, że został on wydzielony z trenu wyłączonego z uprawy rolnej, ani to, że został uiszczony podatek od zabudowań przy umowie sprzedaży z (…) 2022 r., ponieważ grunt pod zabudowaniami oraz teren ogródka stanowił część utworzonego/powiększonego gospodarstwa rolnego, którego nabycie (umowa sprzedaży) korzystało ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. przepisu. Dla zachowania prawa do zwolnienia, obowiązek prowadzenia tego gospodarstwa w nieuszczuplonej wielkości ciąży na Panu przez 5 lat od daty zakupu tego gospodarstwa.

Co do zasady, od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę. Z uwagi na to, że obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą dokonania czynności, w sytuacji niespełnienia warunków do korzystania z ulgi w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne, podatnik traci prawo do zwolnienia i jest zobowiązany do zapłaty należnego podatku wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi od dnia następującego po dniu dokonania czynności. W przypadku, gdy czynność została dokonana w formie aktu notarialnego odsetki za zwłokę należy naliczyć od dnia następnego po dniu zawarcia umowy w formie aktu notarialnego.

Tym samym w wypadku dokonania darowizny przez Pana na rzecz siostry 50% udziałów w domu z ogródkiem, po Pana stronie powstanie obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z zawarciem umowy sprzedaży z (…) 2022 r. wraz z odsetkami.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, ze zm., dalej jako: Ordynacja podatkowa). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.