Interpretacja indywidualna z dnia 22 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.173.2023.2.KC

Określenie spełnienia warunków do rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 17 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko za 2022 r. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 maja 2023 r. (data wpływu 12 maja 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Posiada Pani jedno dziecko – syn A.A. ur. 1 sierpnia 2006 r. Jego ojciec – B.A. ur. w 1978 r. nie zamieszkuje z Wami od 1 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w A. 22 września 2015 r. po rozpoznaniu sprawy z Pani powództwa przeciwko B.A. rozwiązał związek małżeński przez rozwód bez orzekania o winie. Wyrok jest prawomocny.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem Sąd powierzył obojgu rodzicom. Miejsce zamieszkania dziecka ustalono przy matce. Syn A.A. faktycznie zamieszkuje przy Pani. Ojciec został zobowiązany do płacenia alimentów w wysokości 1.500 zł miesięcznie.

Kontakty ojca z synem – zgodnie z zawartym 22 września 2015 r. porozumieniem w Sądzie – odbywają się: w jeden dzień roboczy tygodnia, tj. między poniedziałkiem a piątkiem od godz. 17 do godz. 19 oraz w drugi i czwarty weekend miesiąca od godz. 17 w piątek do godz. 19 w niedzielę w miejscu zamieszkania ojca. Ponadto dwa tygodnie lipca oraz dwa tygodnie sierpnia, jeden tydzień ferii zimowych oraz jeden dzień Świąt Bożego Narodzenia i jeden dzień Świąt Wielkanocnych są także dla kontaktów syna z ojcem.

Nie została orzeczona przez Sąd opieka naprzemienna.

Pani opiekuje się synem na co dzień, przygotowuje do szkoły, przygotowuje codziennie posiłki, pomaga rozwijać zainteresowania, dba o wypoczynek, nadzoruje odrabianie lekcji – czyli dziecko zamieszkuje z Panią, pozostaje pod Pani codzienną opieką.

Ojciec został zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie w określonych przez Sąd przedziałach czasowych.

W dalszym ciągu jest Pani rozwódką. W gospodarstwie domowym nie ma innych osób, z których pomocy mogłaby Pani korzystać przy wychowywaniu syna.

Pracuje Pani na podstawie umowy o pracę i osiąga dochody w pierwszej skali podatkowej.

Uważa Pani, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do jego rozlicznych atrakcji, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

W sytuacji zatem, gdy dziecko zamieszkuje wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany jedynie do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem, status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Uzupełnienie stanu faktycznego

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlegała Pani w 2022 r. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów).

W 2022 r. samotnie wychowywała oraz sprawowała Pani opiekę nad swoim dzieckiem.

W 2022 r. w stosunku do Pani i Pani dziecka nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej, działów specjalnych produkcji rolnej podatkiem liniowym) lub ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększenia lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń.

W 2022 r. w stosunku do Pani i Pani dziecka nie miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy w świetle przedstawionych okoliczności jest Pani w dalszym ciągu uprawniona do obliczania podatku dochodowego za rok 2022 na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli jako osoba samotnie wychowująca dziecko?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, przedstawiona przez Panią sytuacja uzasadnia w dalszym ciągu zamiar opodatkowania się na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w 2022 r. dotyczących preferencyjnego rozliczania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci.

W 2022 r. ojciec sporadycznie utrzymywał kontakty z synem według ustalonych przedziałów czasowych.

Pani jest rodzicem, z którym dziecko faktycznie zamieszkiwało i zamieszkuje. To Pani troszczy się o jego edukację, zdrowie, dba o wypoczynek, nadzoruje odrabianie lekcji, nadzoruje chodzenie do szkoły, przygotowuje posiłki, organizuje ferie i wakacje oraz zajęcia dodatkowe zgodnie z zainteresowaniem syna. Taka sytuacja ma miejsce w Pani przypadku.

Uważa Pani ponadto, że rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie niezbędnych potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia alimentów.

Od czasu rozwodu w latach poprzednich rozliczała Pani podatek dochodowy od osób fizycznych w oparciu o preferencje podatkowe dedykowane samotnym rodzicom wychowującym dzieci. W związku ze zmianami podatkowymi w ustawie w 2022 r. występuje Pani o indywidualną interpretację w celu przyszłościowego wykonania korekty zeznania podatkowego za 2022 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 6 ust. 4c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

–podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ww. ustawy:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Art. 6 ust. 4f ww. ustawy stanowi:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 oraz z 2021 r. poz. 1162, 1981 i 2270).

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

–w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Brzmienie art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych precyzuje pojęcie „osoby samotnie wychowującej dzieci” w taki sposób, aby nie budziło wątpliwości, iż prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4c, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują dzieci. Do skorzystania z tej preferencji, niewystarczające jest samo legitymowanie się określonym stanem cywilnym. Równie istotne jest samotne troszczenie się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka bez udziału innej osoby, tj. w szczególności ojca lub matki dziecka.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. W sytuacji, gdy dziecko pozostaje pod stałą, codzienną opieką jednego rodzica, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie (np. według uzgodnienia stron), status samotnego rodzica ma ten, który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Rodzic, który jest stanu cywilnego, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i w pojedynkę troszczy się o zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka, nie traci statusu osoby samotnie wychowującej dziecko z racji utrzymywania sporadycznych kontaktów z dzieckiem przez drugiego rodzica lub płacenia przez niego alimentów.

Jednocześnie przepisy powyższej ustawy nie uzależniają prawa podatnika do preferencyjnego opodatkowania jego dochodów od tego, czy przez cały rok był osobą samotnie wychowującą dziecko. Wystarczające jest zatem, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Niezbędną przesłanką w przedmiotowej sprawie jest, jak już wcześniej zaznaczono, aby osoba, która chce skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów w trakcie roku podatkowego - faktycznie samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców wychowywała dzieci.

Z uwagi na to, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się do jego definicji słownikowych.

„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny.

Wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do „jego utrzymania” czy też czasowego (doraźnego) przebywania z nim, lecz obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej i psychicznej oraz zapewnienia mu materialnych podstaw rozwoju.

Z przedstawionego opisu zdarzenia wynika w szczególności, że posiada Pani jedno dziecko – syn A.A. ur. 1 sierpnia 2006 r. Jego ojciec – B.A. ur. w 1978 r. nie zamieszkuje z Wami od 1 września 2015 r. Sąd Okręgowy w A. 22 września 2015 r. po rozpoznaniu sprawy z Pani powództwa przeciwko B.A. rozwiązał związek małżeński przez rozwód bez orzekania o winie. Wyrok jest prawomocny. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem Sąd powierzył obojgu rodzicom. Miejsce zamieszkania dziecka ustalono przy matce. Syn A.A. faktycznie zamieszkuje przy Pani. Ojciec został zobowiązany do płacenia alimentów w wysokości 1.500 zł miesięcznie. Kontakty ojca z synem – zgodnie z zawartym 22 września 2015 r. porozumieniem w Sądzie – odbywają się: w jeden dzień roboczy tygodnia, tj. między poniedziałkiem a piątkiem od godz. 17 do godz. 19 oraz w drugi i czwarty weekend miesiąca od godz. 17 w piątek do godz. 19 w niedzielę w miejscu zamieszkania ojca. Ponadto dwa tygodnie lipca oraz dwa tygodnie sierpnia, jeden tydzień ferii zimowych oraz jeden dzień Świąt Bożego Narodzenia i jeden dzień Świąt Wielkanocnych są także dla kontaktów syna z ojcem. Nie została orzeczona przez Sąd opieka naprzemienna. W 2022 r. samotnie wychowywała oraz sprawowała Pani opiekę nad swoim dzieckiem. Pani opiekuje się synem na co dzień, przygotowuje do szkoły, przygotowuje codziennie posiłki, pomaga rozwijać zainteresowania, dba o wypoczynek, nadzoruje odrabianie lekcji – czyli dziecko zamieszkuje z Panią, pozostaje pod Pani codzienną opieką. Ojciec został zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie w określonych przez Sąd przedziałach czasowych. W dalszym ciągu jest Pani rozwódką. W gospodarstwie domowym nie ma innych osób, z których pomocy mogłaby Pani korzystać przy wychowywaniu syna. Pracuje Pani na podstawie umowy o pracę i osiąga dochody w pierwszej skali podatkowej.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i powołane przepisy prawa wskazać należy, że skoro w 2022 r. Pani jako osoba rozwiedziona, samotnie wychowywała oraz sprawowała opiekę nad swoim małoletnim dzieckiem (Pani opiekuje się synem na co dzień, przygotowuje do szkoły, przygotowuje codziennie posiłki, pomaga rozwijać zainteresowania, dba o wypoczynek, nadzoruje odrabianie lekcji – czyli dziecko zamieszkuje z Panią i pozostaje pod Pani codzienną opieką), a ojciec dziecka zajmował się nim doraźnie, to ma Pani prawo do skorzystania za 2022 r. z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko, o którym mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie zdarzenia podanego we wniosku nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę spełnienia przez Panią wszystkich przesłanek uprawniających do zastosowania rozliczenia w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy – Ordynacja podatkowa jest bowiem sam przepis prawa. W przypadku jednak, gdyby przytoczony we wniosku opis zdarzenia różnił się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, to wówczas wydana interpretacja nie będzie Panią chroniła w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).