Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 21 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-1.4010.549.2019.12.S/JF

Odszkodowanie (obejmujące Kwotę Główną i Odsetki) otrzymane od wykonawcy robót budowlanych z tytułu szkód spowodowanych wadliwym wykonaniem robót budowlanych w części dotyczącej lokali mieszkalnych zamieszkałych przez osoby będące oraz niebędące członkami Wspólnoty, oraz miejsc postojowych wynajmowanych na rzecz osób wchodzących w skład Wspólnoty oraz spoza Wspólnoty, stanowi dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w związku z czym mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania w myśl ww. art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT.

Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo:

1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 20 grudnia 2019 r. (data wpływu 30 grudnia 2019 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 9 grudnia 2022 r. sygn. akt III SA/Wa 1127/20 (data wpływu prawomocnego orzeczenia – 22 maja 2023 r.), i

2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 grudnia 2019 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 grudnia 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zwolnienia od opodatkowania otrzymanego odszkodowania (obejmującego Kwotę Główną i Odsetki).

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z dnia 26 lutego 2020 r. (data nadania 26 lutego 2020 r., data wpływu 3 marca 2020 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wspólnotę Mieszkaniową (…) (dalej: „Wnioskodawca”) tworzą właściciele lokali mieszkalnych oraz współwłaściciele wielostanowiskowych garaży stanowiących odrębne lokale użytkowe.

W skład Wspólnoty Mieszkaniowej, wchodzą lokale mieszkalne składające się na osiedle (…) budynków mieszkalnych pod nazwą „(...)”, położonych na działce gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy, (…) Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą o numerze: (…) („Budynki”). Na terenie przedmiotowej nieruchomości znajduje się również garaż wielostanowiskowy, w którym, jednocześnie z wyodrębnianiem i sprzedażą lokali mieszkalnych członkom Wnioskodawcy, wyodrębnione zostały dwa samodzielne lokale niemieszkalne, dla których Sąd Rejonowy (…), (…) Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgi wieczyste o numerach: (…) („Garaż”) (Budynki i Garaż będą dalej łącznie zwane „Nieruchomością”).Prawo własności opisanych wyżej lokali niemieszkalnych, jako samodzielnych lokali, związane jest z udziałem w częściach wspólnych nieruchomości, na której posadowione jest osiedle „(…)”.

Osiedle to wybudowane zostało przez A. sp. z o.o. z siedzibą w (…) (dalej: „Deweloper”), który następnie, na podstawie umów zawartych w formie aktu notarialnego, w drodze umów ustanowienia odrębnej własności lokali i ich sprzedaży, dokonał wyodrębnienia lokali mieszkalnych w poszczególnych budynkach i przeniesienia ich własności na poszczególnych członków Wspólnoty Mieszkaniowej W. (dalej również „WM”).

W niedługim czasie od zasiedlenia Nieruchomości, doszło do ujawnienia wad fizycznych wybudowanych Budynków oraz Garaży. Wady obejmowały m.in. wycieki, mikropęknięcia, zacieki i wilgoć w garażach, komórkach lokatorskich oraz pomieszczeniach technicznych, a nadto - odpadania płytek na tarasach i balkonach oraz przebarwiania tynków. W dalszym okresie użytkowania Nieruchomości stwierdzone zostały również wady fizyczne tarasów budynków.

W związku z powyższym Wnioskodawca, działający w imieniu mieszkańców, podjął stosowne działania celem wyegzekwowania od Dewelopera usunięcia stwierdzonych wad fizycznych Budynków oraz Garaży. Powyższe nie doprowadziło do zaspokojenia roszczeń, w związku z czym mieszkańcy WM podjęli decyzję o skierowaniu roszczenia o zapłatę do sądu. Ponieważ w skład WM wchodzi kilkuset mieszkańców (właścicieli i współwłaścicieli), dokonali oni cesji swoich praw względem Dewelopera na WM. Cesje dokonane zostały przed końcem (…) r.

Na podstawie umów cesji Wnioskodawca wstąpił w prawa mieszkańców, albowiem doszło do przelania roszczeń z tytułu rękojmi i odszkodowania na rzecz WM. Cesja roszczeń miała charakter przelewu wszystkich praw bez limitowania kwoty lub wartości tych praw.

Wnioskodawca, pozwem z dnia (…) roku, skierowanym do sądu, wniósł o zasądzenie od Dewelopera kwoty w wysokości (…) zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia (…) roku do dnia zapłaty. Roszczenie Wnioskodawcy zostało następnie rozszerzone. Wyrokiem z dnia (…) roku, sygn. akt: (…) Wydział Cywilny, zasądził od Dewelopera na rzecz Wnioskodawcy kwotę w wysokości (…) zł wraz z ustawowymi odsetkami. Powyższy wyrok został zaskarżony do Sądu Apelacyjnego (…) Wydział Cywilny, z dnia (…) roku, sygn. akt: (…), który po rozpoznaniu apelacji od ww. wyroku zmienił go wyrok w zakresie pkt II w ten sposób, że zasądził od Dewelopera na rzecz Wnioskodawcy kwotę w wysokości (…) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie (w dalszej części kwota należności dochodzona sądowo będzie zwana „Kwotą Główną” a odsetki zasądzone od Kwoty Głównej „Odsetkami”).

W następstwie powyższego Wnioskodawca wystąpił do komornika sądowego z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, celem wyegzekwowania należności głównej wraz z odsetkami stwierdzonej prawomocnymi wyrokami opisanymi powyżej. W toku postępowania egzekucyjnego, w (…) r., roszczenie dochodzone od Dewelopera przez Wnioskodawcę zostało zaspokojone (spełnione) w całości, zarówno co do Kwoty Głównej jak i Odsetek (Kwota Główna i Odsetki będą dalej łącznie zwane „Odszkodowaniem”).

Odszkodowanie Wnioskodawca zamierza w całości przeznaczyć na sfinansowanie wydatków związanych w naprawą wad fizycznych w częściach wspólnych Budynków i Garaży, które to wady powstały wskutek wadliwego zaprojektowania oraz wykonania ww. Celem działań planowanych przez Wnioskodawcę jest przywrócenie opisanych Budynków i Garaży do stanu zgodnego z projektem budowalnym i wymaganiami przepisów prawa budowalnego.

W ramach przedmiotowych działań Wnioskodawca zamierza przeprowadzić m.in. prace naprawcze związane z zabezpieczeniem przenikania wód opadowych i gruntowych do wnętrz Budynków i Garaży, remont wadliwie wykonanych tarasów i balkonów oraz remont elewacji budynków („Utrzymanie Zasobów Mieszkaniowych”).Wnioskodawca nie wyklucza, że w ramach dysponowania środkami otrzymanymi z Odszkodowania będą one wydawane również na inne prace naprawcze i konserwacyjne, związane z utrzymaniem prawidłowego stanu technicznego i estetycznego Nieruchomości. Z uwagi na ilość koniecznych prac remontowych wydatkowanie kwoty może być rozciągnięte na lata.

Uzupełnienie wniosku

W uzupełnieniu wniosku z dnia 26 lutego 2020 r. (data wpływu 3 marca 2020 r.) Wnioskodawca wskazał, że w ramach Wspólnoty Mieszkaniowej („Wspólnota”), tj. budynków przez nią zarządzanych, nie ma lokali użytkowych. Wspólnota nie ma wiedzy czy w lokalach mieszkalnych i służących tym celom jest prowadzona działalność gospodarcza, aczkolwiek nie może wykluczyć, że właściciele lokali mieszkalnych taką działalność w nich zarejestrowali, prowadzili, prowadzą lub będą prowadzić. W ramach Wspólnoty właściciele lokali mogą w dozwolonym prawem zakresie wynajmować lokale stanowiące ich własność. Wspólnota nie ma wiedzy, czy i które lokale są wynajmowane (nie ma obowiązku zgłoszenia takie wynajmu Wspólnocie), aczkolwiek nie może wykluczyć, że właściciele lokali mieszkalnych lokale wynajmowali, wynajmują lub będą wynajmować. Kwestia wynajmu lokali wchodzących w skład Wspólnoty leży wyłącznie w gestii właściciela konkretnego lokalu mieszkalnego.

Odszkodowanie dotyczy usterek w budynkach a nie samych lokalach i nie będzie przeznaczone na remont konkretnego lub konkretnych lokali. Również cesje dokonane przez członków Wspólnoty obejmowały wyłącznie usterki w częściach wspólnych budynków a nie w lokalach. Jak wskazano we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w ramach działań remontowych Wnioskodawca zamierza przeprowadzić m.in. prace naprawcze związane z zabezpieczeniem przenikania wód opadowych i gruntowych do wnętrz Budynków i Garaży, remont wadliwie wykonanych tarasów i balkonów oraz remontem elewacji budynków („Utrzymanie Zasobów Mieszkaniowych”).

Nie można przypisać i podzielić kwot zasądzonego odszkodowania na rzecz poszczególnych właścicieli. Rozdzielenie takie nie zostało nigdy przeprowadzone. Właściciele lokali wchodzących w skład wspólnoty scedowali swoje wierzytelności względem Dewelopera z tytułu wad budowlanych w częściach wspólnych na Wnioskodawcę w całości, bez precyzowania kwot.

Odszkodowanie zasądzone wyrokiem zostanie przeznaczone na pokrycie kosztów remontu części takich jak tarasy, elewacja, garaż (izolacja fundamentów, które są elementem konstrukcyjnym całego osiedla) oraz izolacji fundamentów na klatkach schodowych.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że w skład Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy (…), wchodzą lokale mieszkalne składające się na osiedle (…) budynków mieszkalnych położonych na działce gruntu nr (...), numer (…) („Budynki”). W podziemiach Budynków znajdują się również garaże wielostanowiskowe.

Dla garaży wielostanowiskowych prowadzone są dwie księgi wieczyste oznaczone odpowiednio numerami (…) („Garaż”).

Zgodnie z treścią księgi wieczystej nieruchomość, dla której prowadzona jest księga wieczysta (…) stanowi lokal niemieszkalny (stanowisko postojowe) o powierzchni użytkowej (…) m². Analogicznie, nieruchomość, dla której prowadzona jest księga wieczysta (…) stanowi odrębny lokal niemieszkalny (stanowiska postojowe) o powierzchni użytkowej (…) m². Udziały we współwłasności tych lokali mają członkowie Wspólnoty Mieszkaniowej. Każdy z tych garaży stanowi odrębny lokal (choć są one fizycznie połączone) i w związku z tym zostały dla nich założone dwie księgi wieczyste. W konsekwencji stanowią one odrębne lokale niemieszkalne.

Budynki są posadowione na płytach garażowych. Garaże i Budynki mają wspólne główne, elementy konstrukcyjne osiedla. Garaże są połączone z Budynkami korytarzami.

Ponadto, w lokalach mieszczą się miejsca postojowe i przeznaczone są do parkowania samochodów.

Lokale stanowią współwłasność w częściach ułamkowych członków Wspólnoty Mieszkaniowej.

Garaż stanowi zasób mieszkaniowy w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Garaż jest wykorzystywany przez mieszkańców lokali mieszkalnych zgodnie z jego przeznaczeniem i nie ma znaczenia, czy położony jest w budynku mieszkalnym czy też nie, albowiem służy temu samemu celowi i pełni tę samą funkcję, a zatem stanowi element „zasobów mieszkaniowych” w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p.

Jak wyjaśnił Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku odszkodowanie dotyczy również tych lokali niemieszkalnych. Otrzymane wynagrodzenie będzie przeznaczone również na remont nieruchomości stanowiących Garaże w zakresie w jakim jest to niezbędne do usunięcia wad budowlanych i prawidłowej gospodarki nieruchomościami. Jak wskazano powyżej w Garażach zostanie wykonana izolacja fundamentów, które są elementem konstrukcyjnym całego osiedla.

Pytanie

Czy suma otrzymana przez Wnioskodawcę tytułem Odszkodowania (obejmująca Kwotę Główną i Odsetki), w przypadku jej przeznaczenia w całości na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych WM, tj. na cele o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, nie będzie stanowiła dla WM źródła uzyskania dochodu, a w konsekwencji WM nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od otrzymanego Odszkodowania?

Państwa stanowisko w sprawie

Odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę, w przypadku jego przeznaczenia w całości na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych, korzysta w całości ze zwolnienia od podatku CIT, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT. Nie ma przy tym znaczenia, że wydatkowanie kwoty będzie rozłożone na lata.

Zgodnie z art. 6 ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. 2019 poz. 737, dalej „Uwl”) ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Wspólnota mieszkaniowa jest jednostką organizacyjną wyposażoną w zdolność prawną, zgodnie z art. 33¹ Kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r., t.j. Dz.U. 2019 poz. 1145, dalej „Kc”), ale nie ma osobowości prawnej. Zalicza się ona do określonej w art. 33¹ Kc kategorii ułomnych osób prawnych.

Ponieważ Wnioskodawca posiada zdolność prawną jest uprawniony do wystąpienia z niniejszym wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

W razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej, jako prawo związane z własnością lokali (art. 3 ust. 1 zd. 1 Uwl). Stosownie zaś do treści art. 3 ust. 2 Uwl nieruchomość wspólną stanowią grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.

Równocześnie, w myśl art. 2 ust. 4 Uwl, do lokalu mogą przynależeć jako jego części składowe pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegające lub położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności piwnica, strych, komórka lub garaż, zwane łącznie pomieszczeniami przynależnymi. Do powyższych zaliczyć można również miejsca postojowe zlokalizowane w halach garażowych.

W myśl art. 12 ust. 1 Uwl właściciel lokalu ma prawo do współkorzystania z nieruchomości wspólnej zgodnie z jej przeznaczeniem. Zgodnie natomiast z treścią art. 13 ust. 1 ww. ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nieutrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Przepis art. 14 Uwl stanowi, że na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności: wydatki na remonty i bieżącą konserwację; opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę; ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali; wydatki na utrzymanie porządku i czystości oraz wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Odnosząc się w dalszej kolejności do kwestii uznania wspólnoty mieszkaniowej za podatnika podatku dochodowego od osób prawnych wskazać należy, iż wspólnota mieszkaniowa - jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o CIT - jest podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód, bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty. W wypadkach zaś, o których mowa w art. 21 i 22 ustawy o CIT przedmiotem opodatkowania jest przychód. Z treści art. 7 ust. 2 ustawy o CIT wynika, że dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a tejże ustawy, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, natomiast jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów - różnica ta jest stratą.

W art. 12 ustawy o CIT zamieszczony został otwarty katalog zdarzeń stanowiących przychód podatkowy, zgodnie z którym przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14 tejże ustawy, są w szczególności otrzymane pieniądze oraz wartości pieniężne. Powyższe oznacza, że wszystkie środki pieniężne wpływające na konto wspólnoty mieszkaniowej, bez względu na źródło ich pochodzenia, stanowią przychód, w rozumieniu ustawy o CIT. Natomiast wszelkie koszty ponoszone przez wspólnotę, mające związek z uzyskanym przychodem, traktować należy jako koszty uzyskania przychodów, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o CIT stanowiącego, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Idąc dalej wskazać należy, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej, niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Przedmiotem powyższego zwolnienia jest więc dochód uzyskany przez wskazane w powołanym przepisie podmioty ze źródła, jakim jest działalność w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi, o ile dochód ten został przeznaczony na cele wskazane przez ustawodawcę, tj. cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Ustawa o CIT nie zawiera definicji legalnej pojęć „gospodarka zasobami mieszkaniowymi” oraz „zasób mieszkaniowy”. Wobec powyższego dekodując znaczenie tych pojęć należy odnieść się do ich funkcjonalnego znaczenia w języku powszechnym, zgodnie z którym „gospodarka” - w kontekście niniejszego przypadku - oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś, „zasób”, tj. nagromadzenie pewnej ilości czegoś, natomiast „mieszkanie” oznacza pomieszczenie, w którym się mieszka (patrz: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN 1996, pod red. W. Doroszewskiego).

Zgodnie z powyższym przymiotnik „mieszkaniowy”, „mieszkaniowe” określa rzeczy związane z mieszkaniem, odnoszące się do mieszkania. Termin „zasoby mieszkaniowe” dotyczy więc obiektów mieszkalnych, przeznaczonych do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, natomiast gospodarka zasobami mieszkaniowymi obejmuje zarządzanie i dysponowanie zgromadzonym zbiorem rzeczy, służącym celom mieszkaniowym lub związanych z zamieszkiwaniem. Istota ww. gospodarki zasobami mieszkaniowymi może zostać sprowadzona do działań służących prawidłowej eksploatacji tych zasobów, zmierzających do utrzymania substancji mieszkaniowej w stanie niepogorszonym (Por. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 października 2017 roku, sygn. 0112-KDIL2-2.4012.252.2017.2.MŁ).

W tym miejscu wskazać należy, iż mając na względzie charakter opłat wnoszonych przez właścicieli lokali, w oparciu o treść przywołanego w ramach niniejszego wniosku art. 14 Uwl, oraz pokrywane z tych opłat kosztów, uzasadnionym jest przyjęcie, że pojęcie „zasoby mieszkaniowe”, w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, obejmuje nie tylko lokale mieszkalne, lecz również innego rodzaju pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań, lub też ułatwiające dostęp do budynku mieszkalnego albo zapewniające jego sprawne funkcjonowanie i administrowanie, w tym w szczególności pomieszczenia przynależące do budynków mieszkalnych, takie jak: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki oraz garaże.

Wszelkie przychody związane z Budynkami i Garażami, jak również sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które w myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16a ust. 1 ustawy o CIT, są jednocześnie przychodami i kosztami podatkowymi. Powstały zaś z tego tytułu dochód, zgodnie z treścią art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p., podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem opisanych wyżej zasobów mieszkaniowych.

Mając na względzie przytoczone w ramach niniejszego wniosku okoliczności wskazać należy, że kwota uzyskana przez Wnioskodawcę, z związku z Odszkodowaniem stanowi przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w konsekwencji czego, dochód powstały z tego tytułu (wraz z odsetkami) objęty jest zwolnieniem, wynikającym z treści art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, przy zastrzeżeniu, że zostanie on przeznaczony przez Wnioskodawcę na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Zaznaczenia wymaga nadto, iż przedstawione wyżej stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który analogiczne stanowisko zajął m. in. w interpretacji indywidualnej z dnia 7 listopada 2017 roku, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.243.2017.2.AP, interpretacji indywidualnej z dnia 10 października 2018 roku, sygn. 0114-KDIP2-3.4010.219.2018.2.MC oraz interpretacji indywidualnej z dnia 17 października 2017 roku, sygn. 0112-KDIL2-2.4012.252.2017.2.MŁ.

Odnosząc się w ostatniej kolejności do kwestii objęcia zwolnieniem z podatku dochodowego od osób prawnych również odsetek od dochodu, osiągniętego w zakresie gospodarki mieszkaniowej, w związku z gospodarką zasobami mieszkaniowymi wskazać należy, iż stanowisko to uzasadnione jest źródłem powstania tych odsetek, które stanowi sam fakt powstania roszczenia, o odszkodowanie należne Wnioskodawcy.

W przypadku objęcia przedmiotowym zwolnieniem Kwoty Głównej, które w warunkach niniejszej sprawy stanowi dochód z gospodarowania zasobem mieszkaniowym, tożsame zwolnienie winno zostać zastosowane w stosunku do wypłaconych Odsetek w związku z Kwotą Główną. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 19 lutego 2010 roku, sygn. DD6/8213/209/KWW/08/PK-580, w którym uznano za słuszny pogląd wnioskodawcy (wspólnoty mieszkaniowej), zgodnie z którym, dochód osiągnięty z tytułu odszkodowania za szkody górnicze powstałe w budynku mieszkalnym - wraz z należnymi odsetkami uzyskanymi przez wnioskodawcę z tego tytułu - jest dochodem uzyskanym z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, który jaki taki winien podlegać zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Państwa wniosek z 20 grudnia 2019 r. i wydałem interpretację indywidualną 13 marca 2020 r. znak: 0114-KDIP2-1.4010.549.2019.2.JF, w której uznałem Państwa stanowisko w części za prawidłowe, a w części za nieprawidłowe.

Interpretację doręczono Państwu 16 marca 2020 r.

Skarga na interpretację indywidualną

15 kwietnia 2020 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarga wpłynęła do mnie 20 kwietnia 2020 r.

Wnieśli Państwo o uchylenie zaskarżonej interpretacji w zaskarżonej części oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przypisanych.

Postępowanie przed sądem administracyjnym/sądami administracyjnymi

Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę – wyrokiem z 11 lutego 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 1127/20.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lutego 2021 r. sygn. III SA/Wa 1127/20 oraz uchylił interpretację w części uznającej stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe – wyrokiem z 25 czerwca 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 1127/20.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 12 stycznia 2022 r. sygn. akt II FSK 1275/21 uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu.

Wyrok, który uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lutego 2021 r. sygn. III SA/Wa 1127/20 oraz uchylił interpretację w części uznającej stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe stał się prawomocny od 27 marca 2023 r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w ww. wyroku;
ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych reguluje ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 737, z późn. zm., dalej: „uwl”), określając sposób ustanawiania odrębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych, lokali o innym przeznaczeniu, prawa i obowiązki właścicieli tych lokali oraz zarząd nieruchomością wspólną.

Zgodnie z art. 6 uwl:

ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana.

Wspólnotę mieszkaniową tworzą zatem zarówno właściciele odrębnych lokali mieszkalnych, jak i właściciele odrębnych lokali o innym przeznaczeniu.

Jak wskazuje art. 3 ust. 1 zd. 1 ww. ustawy:

W razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali.

W myśl art. 3 ust. 2 uwl:

nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 uwl:

właściciel lokalu ma prawo do współkorzystania z nieruchomości wspólnej zgodnie z jej przeznaczeniem.

Wspólnoty mieszkaniowe, jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 865 z późn. zm., dalej: „ustawy o CIT”), są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o CIT:

przedmiotem opodatkowanie podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Z kolei z art. 7 ust. 2 ustawy o CIT wynika, że:

dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT:

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Stosownie natomiast do treści art. 12 ust. 3 ustawy o CIT:

za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, a także za przychody uzyskane z zysków kapitałowych, z wyłączeniem przychodów, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 1, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Przychodem jest zatem ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Otrzymanymi pieniędzmi lub wartościami pieniężnymi są zatem tylko takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe podatnika, a więc którymi może on rozporządzać jak własnymi.

Bez znaczenia jest źródło pochodzenia tych środków, tzn. czy zostały one wypracowane wskutek prowadzenia działalności gospodarczej, uzyskane jako pożytki zrealizowane przez wspólnotę z nieruchomości wspólnej, czy też otrzymane w inny przewidziany tą ustawą sposób.

Powyższe oznacza, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na konto Wspólnoty mieszkaniowej, bez względu na źródło ich pochodzenia, stanowią w rozumieniu ustawy podatkowej przychód.

Natomiast wszelkie koszty ponoszone przez Wspólnotę, mające związek z uzyskanym przychodem są kosztami uzyskania przychodów w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, który stanowi, że:

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z przestawionego stanu faktycznego, wynika, że Wnioskodawca Wspólnota Mieszkaniowa (WM) przy (…) tworzą właściciele lokali mieszkalnych oraz współwłaściciele wielostanowiskowych garaży stanowiących odrębne lokale użytkowe.

W skład Wspólnoty Mieszkaniowej W., wchodzą lokale mieszkalne składające się na osiedle (…) budynków mieszkalnych pod nazwą „W.”, („Budynki”).

Na terenie przedmiotowej nieruchomości znajduje się również garaż wielostanowiskowy, w którym, jednocześnie z wyodrębnianiem i sprzedażą lokali mieszkalnych członkom Wnioskodawcy, wyodrębnione zostały dwa samodzielne lokale niemieszkalne, („Garaż”) (Budynki i Garaż będą dalej łącznie zwane „Nieruchomością”).Prawo własności opisanych wyżej lokali niemieszkalnych, jako samodzielnych lokali, związane jest z udziałem w częściach wspólnych nieruchomości, na której posadowione jest osiedle „W.”.

Wnioskodawca, wskazał, że Sąd Apelacyjny w (…), w wyroku z dnia (…) roku, sygn. akt: (…), zasądził od Dewelopera na rzecz Wnioskodawcy kwotę w wysokości (…) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Odszkodowanie Wnioskodawca zamierza w całości przeznaczyć na sfinansowanie wydatków związanych w naprawą wad fizycznych w częściach wspólnych Budynków i Garaży, które to wady powstały wskutek wadliwego zaprojektowania oraz wykonania ww. Wnioskodawca nie wyklucza, że w ramach dysponowania środkami otrzymanymi z Odszkodowania będą one wydawane również na inne prace naprawcze i konserwacyjne, związane z utrzymaniem prawidłowego stanu technicznego i estetycznego Nieruchomości. Z uwagi na ilość koniecznych prac remontowych wydatkowanie kwoty może być rozciągnięte na lata.

Wspólnota nie ma wiedzy czy w lokalach mieszkalnych i służących tym celom jest prowadzona działalność gospodarcza, aczkolwiek nie może wykluczyć, że właściciele lokali mieszkalnych taką działalność w nich zarejestrowali, prowadzili, prowadzą lub będą prowadzić. W ramach Wspólnoty właściciele lokali mogą w dozwolonym prawem zakresie wynajmować lokale stanowiące ich własność. Wspólnota nie ma wiedzy, czy i które lokale są wynajmowane (nie ma obowiązku zgłoszenia takiego wynajmu Wspólnocie), aczkolwiek nie może wykluczyć, że właściciele lokali mieszkalnych lokale wynajmowali, wynajmują lub będą wynajmować. Kwestia wynajmu lokali wchodzących w skład Wspólnoty leży wyłącznie w gestii właściciela konkretnego lokalu mieszkalnego.

Odszkodowanie dotyczy usterek w budynkach a nie samych lokalach i nie będzie przeznaczone na remont konkretnego lub konkretnych lokali, odszkodowanie dotyczy również lokali niemieszkalnych.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że w ramach Wspólnoty Mieszkaniowej W., tj. budynków przez nią zarządzanych, nie ma lokali użytkowych.

Wnioskodawca wskazał, że w podziemiach Budynków znajdują się również garaże wielostanowiskowe.

Udziały we współwłasności lokali niemieszkalnych (stanowisk postojowych) mają członkowie Wspólnoty Mieszkaniowej W.. Każdy z tych garaży stanowi odrębny lokal (choć są one fizycznie połączone).

Budynki są posadowione na płytach garażowych. Garaże i Budynki mają wspólne główne, elementy konstrukcyjne osiedla. Garaże są połączone z Budynkami korytarzami.

Z powyższego wynika, że kwota odszkodowania (obejmująca kwotę główną odszkodowania oraz odsetki) otrzymana przez Wspólnotę z tytułu ujawnienia wad fizycznych wybudowanych Budynków oraz Garaży, będzie dla Wnioskodawcy stanowić przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 updop.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 updop:

wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Przedmiotem powyższego zwolnienia jest zatem dochód uzyskany przez wskazane w powołanym przepisie podmioty ze źródła, jakim jest działalność w zakresie gospodarki zasobami mieszkaniowymi, jeżeli został przeznaczony na cele preferowane przez ustawodawcę, tj. cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Wobec tego opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają dochody uzyskane z:

gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz
innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet wówczas, gdy zostaną przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, że oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe wyjaśnienie oznacza, że nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nieprzeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji „gospodarki zasobami mieszkaniowymi” oraz „zasobów mieszkaniowych”. Odnosząc się do znaczenia tych pojęć funkcjonującego w języku powszechnym, należy przyjąć, że „gospodarka” – w kontekście omawianego przypadku – oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś, „zasób” to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś, natomiast „mieszkanie” to pomieszczenie, w którym się mieszka (Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN 1996, pod red. M. Szymczaka). Przymiotnik „mieszkaniowy”, „mieszkaniowe” określa zatem rzeczy związane z mieszkaniem, odnoszące się do mieszkania.

Zatem, termin zasoby mieszkaniowe dotyczy obiektów mieszkalnych, przeznaczonych do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Wobec powyższego, gospodarka zasobami mieszkaniowymi obejmuje zarządzanie i dysponowanie zgromadzonym zbiorem rzeczy, służących celom mieszkaniowym lub związanych z zamieszkiwaniem. Jej istota sprowadza się do działań służących prawidłowej eksploatacji tych zasobów i utrzymaniu substancji mieszkaniowej w stanie niepogorszonym.

Uwzględniając charakter opłat wnoszonych przez właścicieli lokali oraz pokrywanych z nich kosztów, uzasadnione jest rozumienie pojęcia zasoby mieszkaniowe, użytego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, nie tylko jako obejmującego lokale mieszkalne, ale również innego rodzaju pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań, jak również ułatwiające dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające jego sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie.

Wobec powyższego, przez „zasoby mieszkaniowe” należy rozumieć:

1.budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże;

2.pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe;

3.urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki: zbiorniki – doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne (np. drogi osiedlowe, ulice, chodniki), inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych (np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci);

4.grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne.

Związane z wyżej wymienionymi budynkami (lokalami mieszkalnymi i pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody (np. opłaty, czynsze, odsetki za zwłokę od nieterminowych ich wpłat) oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy). Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT, wolny jest od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Ze zwolnienia nie będą natomiast korzystały dochody, osiągnięte z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet jeśli zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów, gdyż nie będzie spełniony jeden z kumulatywnych warunków wskazanych w cytowanym powyżej art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy.

Należy podkreślić, że Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, że Wspólnota nie ma wiedzy czy w lokalach mieszkalnych i służących tym celom jest prowadzona działalność gospodarcza, aczkolwiek nie może wykluczyć, że właściciele lokali mieszkalnych taką działalność w nich zarejestrowali, prowadzili, prowadzą lub będą prowadzić. W ramach Wspólnoty właściciele lokali mogą w dozwolonym prawem zakresie wynajmować lokale stanowiące ich własność. Wspólnota nie ma wiedzy, czy i które lokale są wynajmowane (nie ma obowiązku zgłoszenia takiego wynajmu Wspólnocie), aczkolwiek nie może wykluczyć, że właściciele lokali mieszkalnych lokale wynajmowali, wynajmują lub będą wynajmować.

Tym samym, jeśli lokale wykorzystywane są wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej, to nie należą one do kategorii zasobów mieszkaniowych bez względu na okoliczność, czy formalnie pozostają lokalami mieszkalnymi i bez względu na to, czy dokonano (czy też nie dokonano) w nich przeróbek budowlanych powodujących utratę funkcji mieszkaniowych. Wykładnia literalna pojęcia „zasoby mieszkaniowe” jednoznacznie wskazuje, że funkcja mieszkaniowa jest zasadniczą i konieczną cechą pozwalającą uznać, że mamy do czynienia z zasobem mieszkaniowym. Tym samym pojęcie zasobów mieszkaniowych nie może być rozciągane na lokale, w których prowadzona jest działalność gospodarcza, gdyż działalność ta nie jest niezbędna, ani funkcjonalnie związana z prawidłowym korzystaniem z pomieszczeń mieszkalnych. Istotą ww. lokali jest ich niemieszkalne przeznaczenie, co oznacza, że nie można ich zaliczyć do zasobów mieszkaniowych.

W tym kontekście nie budzi wątpliwości, że pojęcie zasobów mieszkaniowych powinno odnosić się wyłącznie do lokali mieszkalnych spełniających w rzeczywistości funkcje mieszkaniowe oraz innych pomieszczeń (np. klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki lokatorskie itd.) i urządzeń wchodzących w skład budynku mieszkalnego lub znajdujących się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla zaspokajania potrzeb mieszkaniowych.

Mając na uwadze powyższe w sytuacji, w której lokal uznany na gruncie przepisów innych niż podatkowe za lokal mieszkalny, służy wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej, a nie do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, należy uznać, że dochody pochodzące z opłat związanych z eksploatacją ww. lokalu nie korzystają ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT. W praktyce bowiem sposób użytkowania takiego lokalu nie różni się zasadniczo od sposobu użytkowania lokali użytkowych.

Biorąc powyższe pod uwagę, stanowisko Państwa w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT otrzymanego odszkodowania (obejmującego Kwotę Główną i Odsetki) przypadającego na lokale mieszkalne w których wyłącznie prowadzana jest działalność gospodarcza należy uznać za nieprawidłowe.

Podkreślenia wymaga, że ze stanowiskiem tut. Organu w powyższym zakresie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w prawomocnym wyroku w przedmiotowej sprawie, wskazując, że: „(…) W ocenie Sądu trafnie wskazano w zaskarżonej interpretacji, że w części w jakiej odszkodowanie otrzymane od wykonawcy dotyczy lokali mieszkalnych, w których prowadzona jest wyłącznie działalność gospodarcza, otrzymane środki nie pochodzą gospodarki zasobami mieszkaniowymi i w tej części nie podlegają zwolnieniu. Podkreślić jednak należy, że w tym zakresie Wspólnota zgodziła się ze stanowiskiem organu interpretacyjnego, w swojej skardze kasacyjnej wyraźnie podkreślając, że formułowane zarzuty nie dotyczą lokali, w których jest prowadzona wyłącznie działalność gospodarcza.”

Wskazać należy, że odszkodowanie w całości podlega zwolnieniu z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT w sytuacji, gdy odszkodowanie z tytułu szkód spowodowanych wadliwym wykonaniem robót budowlanych dotyczy nieruchomości, w której wyłącznie są lokale mieszkalne należące do członków Wspólnoty oraz lokale mieszkalne, należące do członków Wspólnoty, ale użytkowane przez najemców.

Zgodnie z powyżej powołanym art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT:

wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

W niniejszej sprawie kluczowa jest treść interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 5 marca 2008 r. DD6/8213/11/KWW/07/MB7/82 w sprawie stosowania postanowień art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.), z której wynika, że lokale mieszkalne stanowią zasoby mieszkaniowe.

W przypadku możliwości zwolnienia z opodatkowania odszkodowania przypadającego na lokale mieszkalne, których właścicielami są osoby będące członkami Wspólnoty, w tym lokale wynajmowane przez nich osobom spoza Wspólnoty, należy mieć na uwadze, że wyjaśnienia dotyczące pojęcia „zasobów mieszkaniowych” w żaden sposób nie różnicują lokali mieszkalnych, w szczególności na rodzaj przysługującego prawa do ich własności, lub przynależności do Wspólnoty. Wobec tego lokale mieszkalne – należące do członków Wspólnoty, w tym te, które są wynajmowane osobom spoza Wspólnoty stanowią zasoby mieszkaniowe, do których ma zastosowanie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT. A zatem, w tej części odszkodowanie w zakresie lokali mieszkalnych podlega zwolnieniu z opodatkowania.

Ponadto WSA w ww. prawomocnym wyroku wydanym w przedmiotowej sprawie wskazał, że: „(…) W tej sytuacji sporną kwestią pozostaje jedynie odszkodowanie otrzymane od wykonawcy robót budowalnych w części dotyczącej lokali niezamieszkanych, zamieszkiwanych przez osoby niebędące członkami Wspólnoty, lokali wynajmowanych innym osobom niż członkowie wspólnoty mieszkaniowej na cele inne niż wyłącznie działalność gospodarcza oraz miejsc postojowych wynajmowanych przez osoby spoza Wspólnoty.

(…) zauważyć należy, że to nie Wspólnota jest podmiotem wynajmującym lokale mieszkalne i garaże, a ewentualnie właściciele tych lokali (będący członkami wspólnoty mieszkaniowej). Wspólnota mieszkaniowa, w odróżnieniu od spółdzielni mieszkaniowej, nie może bowiem posiadać własnych lokali mieszkalnych czy niemieszkalnych.

Trzeba przy podkreślić, że właściciel mieszkania, który zdecyduje się wynająć swój lokal, nie traci swojego prawa, jako członka wspólnoty mieszkaniowej. Członkami wspólnoty mieszkaniowej nie mogą być najemcy. Prawa i obowiązki wobec lokalu spoczywają tylko na właścicielach danego mieszkania - dotyczy to m.in. kosztów zarządzania nieruchomością wspólnot i wnoszenia opłat związanych z lokalem. Właściciel nie też ma obowiązku uzyskać zgody wspólnoty na prowadzenie wynajmu, nie musi nawet informować o tym fakcie. Wynajęcie lokalu osobie trzeciej nie oznacza więc w przypadku członków wspólnoty mieszkaniowej utraty praw i obowiązków członka wspólnoty mieszkaniowej. Jednocześnie nawet w przypadku wynajęcia lokalu jego właściciel uiszcza na rzecz wspólnoty opłaty związane z tym lokalem, natomiast najemca rozlicza się z właścicielem, nie zaś bezpośrednio ze wspólnotę.

Co istotne, we wniosku o udzielenie interpretacji wyraźnie zostało wskazane, że osoby będące członkami Wspólnoty dokonały cesji swoich roszczeń względem dewelopera na rzecz Wspólnoty. Roszczenia odszkodowawcze nie zostały scedowane na rzecz Wspólnoty przez osoby trzecie, a jedynie przez członków tej Wspólnoty. Celem dokonanych cesji było umożliwienie skutecznego domagania się zapłaty odszkodowania od developera, które miało nierozerwalny związek z całą inwestycją, zabezpieczającą potrzeby mieszkaniowe, przy czym względy efektywności zadecydowały o dochodzeniu roszczenia przez Wspólnotę, a nie przez właścicieli mieszkań dokonujących cesji prawa na rzecz Wspólnoty.

W stanie faktycznym sprawy nie wystąpiła zatem opisana przez organ sytuacja uzyskania przez Wspólnotę przychodów z tytułu opłat dokonanych przez osobę niebędącą członkiem Wspólnoty.”

Biorąc powyższe pod uwagę, wskazać należy, że odszkodowanie (obejmujące Kwotę Główną i Odsetki) otrzymane od wykonawcy robót budowlanych z tytułu szkód spowodowanych wadliwym wykonaniem robót budowlanych w części dotyczącej lokali mieszkalnych zamieszkałych przez osoby będące oraz niebędące członkami Wspólnoty, oraz miejsc postojowych wynajmowanych na rzecz osób wchodzących w skład Wspólnoty oraz spoza Wspólnoty, stanowi dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w związku z czym mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania w myśl ww. art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o CIT. Tym samym Państwa stanowisko w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wniesienia wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Ulgi podatkowe na innowacje i rozwój

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 21 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-1.4010.549.2019.12.S/JF