Interpretacja indywidualna z dnia 5 października 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT3.4011.529.2023.2.DP

Skutki podatkowe odpłatnego zbycia udziałów w nieruchomościach nabytych w drodze rozszerzenia wspólności majątkowej, o nieruchomość którą współmałżonek (spadkobiorca) nabył na drodze spadku po swojej matce (spadkodawczyni).

Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 sierpnia 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 19 września 2023 r. (wpływ 21 września 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(...) maja  2019 r. Pani mąż – A otrzymał na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia (...) spadek po swojej matce – B zmarłej (...) marca 2019 r., w udziale wynoszącym 1/4 części.

Spadek otrzymali również:

•C – mąż spadkodawczyni, w udziale wynoszącym 1/4 części;

•D – syn spadkodawczyni, w udziale wynoszącym 1/4 części;

•E – córka spadkodawczyni, w udziale wynoszącym 1/4 części.

Spadkodawczyni – B była właścicielką:

•nieruchomości zabudowanej składającej się z działek gruntu nr: 1, 2, 3, 7 o łącznej powierzchni (...) ha, położonej w miejscowości X, gmina X, powiat X, województwo X – księga wieczysta (...);

•nieruchomości niezabudowanej stanowiącej działkę gruntu nr 7/14, o powierzchni (...) ha, położonej w miejscowości X, gmina X, powiat X, województwo X – księga wieczysta (...).

Spadkodawczyni nabyła powyższe nieruchomości (działki gruntu nr: 1, 2, 3, 7, 7/14) (...) stycznia 1991 r. na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego z (...) stycznia 1991 r. (...).

(...) marca 2021 r. na podstawie aktu notarialnego (...) rozszerzyliście Państwo wspólność majątkową na majątek nabyty w drodze dziedziczenia przez Pani męża, z utrzymaniem na przyszłość stosunków majątkowych wynikających z przepisów o wspólności ustawowej.

Dokonano wpisu własności w księdze wieczystej (...) oraz księdze wieczystej (...) na rzecz Pani i Pani męża po 1/4 części na zasadzie rozszerzenia wspólności majątkowej.

Obecnie wspólnie z mężem oraz z pozostałymi współwłaścicielami planuje Pani sprzedać nieruchomości stanowiące działki gruntu nr: 1, 2, 3, 7, 7/14.

Odpłatne zbycie nieruchomości nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Pytanie

Czy transakcja sprzedaży (zbycie) nieruchomości stanowiących działki gruntu nr: 1, 2, 3, 7, 7/14 spowoduje w Pani przypadku konieczność zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zbycie nieruchomości stanowiących działki gruntu nr: 1, 2, 3, 7, 7/14 nie spowoduje w Pani przypadku konieczność zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych ponieważ Pani mąż odziedziczył te nieruchomości w spadku, w udziale wynoszącym 1/4 części.

Po rozszerzeniu wspólności majątkowej, Pani i Pani mąż zostaliście współwłaścielami w udziale wynoszącym 1/4 części tych nieruchomości.

Wspólność małżeńska jest wspólnością łączną, co oznacza, że nie można w niej ustalić wielkości udziału małżonków we współwłasności.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej nr 0115-KDIT3.4011.444.2020.1.KR wskazał, że umowa majątkowa rozszerzająca wspólność ustawową małżeńską jest czynnością prawną organizacyjną której przedmiotem jest regulacja majątkowoprawnych stosunków małżonków.

Takiej umowy majątkowej nie można utożsamiać ze zbyciem ani z nabyciem poszczególnych składników majątku, ani z nabyciem udziałów w tym majątku.

W związku z powyższym, uważa Pani, że datą nabycia przez Panią ww. nieruchomości jest data nabycia tych nieruchomości przez Pani męża, który nieruchomości te włączył do majątku wspólnego.

Pani zdaniem, zgodnie z treścią art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy przyjąć, że datą nabycia nieruchomości przez Pani męża, a więc i przez Panią jest dzień, w którym nastąpiło nabycie ww. nieruchomości przez spadkodawczynię, czyli (...) stycznia 1991 r.

Wobec powyższego uważa Pani, że pięcioletnia okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w odniesieniu do nabytych przez Panią nieruchomości należy liczyć od końca 1991 roku.

Uważa Pani, że planowane odpłatne zbycie przez Panią nieruchomości stanowiących działki gruntu nr 1, 2, 3, 7, 7/14 nie będzie stanowiło źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ponieważ upłynął okres pięciu lat liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie ww. nieruchomości przez spadkodawczynię.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów

–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Stosownie natomiast do treści art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Wobec powyższego, dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości decydujące znaczenie ma ustalenie momentu ich nabycia.

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy istotne jest zatem ustalenie, czy włączenie opisanych we wniosku nieruchomości, stanowiących majątek osobisty Pani męża – otrzymany w drodze spadku – do majątku wspólnego małżonków (Pani i Pani męża) w drodze umowy majątkowej małżeńskiej rozszerzającej wspólność majątkową, stanowiło ich nabycie przez Panią w rozumieniu powołanego przepisu.

Żeby ustalić, czy w opisanym we wniosku zdarzeniu sprzedaż przez Panią nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie, czy jej odpłatne zbycie nastąpi po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 powołanego Kodeksu:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Stosownie natomiast do treści art. 33 pkt 1 i 2 ww. Kodeksu:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1)przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2)przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

W świetle natomiast art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa.

Stosownie do art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.

Zgodnie z art. 47 § 1 ww. ustawy:

Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Z powyższego przepisu wynika, że małżonkowie – poprzez zawarcie stosownej umowy – mogą ustanawiać ustrój majątkowy w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy takie w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny.

Ponadto, w doktrynie prawa rodzinnego podkreśla się, że w przypadku majątku osobistego małżonek pozostaje w stosunku do niego podmiotem wyłącznie uprawnionym, co oznacza, że jego uprawnienia do dysponowania przedmiotami wchodzącymi w skład majątku osobistego nie podlegają co do zasady żadnym ograniczeniom, w tym wynikającym z przepisów prawa rodzinnego, takim jak konieczność uzyskania zgody współmałżonka co do możliwości rozporządzania konkretnym składnikiem majątku osobistego.

Możliwe jest więc swobodne dokonywanie pomiędzy małżonkami czynności rozporządzających prowadzących do przeniesienia określonego przedmiotu majątkowego z majątku osobistego do majątku wspólnego.

W tym miejscu wskazać muszę na jednolicie ukształtowaną linię orzeczniczą, zgodnie z którą włączenie nieruchomości do majątku wspólnego małżonków, w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości lub praw majątkowych stanowiących majątek odrębny jednego małżonka na zasadach i w sposób określony przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie jest nabyciem tej nieruchomości lub prawa majątkowego przez drugiego małżonka w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem skoro rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego, nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków, nie stanowi nabycia, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, to uznać należy, że datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków jest data nabycia tych nieruchomości przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r., poz. 20):

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób (…).

 W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego:

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Z kolei z art. 1025 § 1 ustawy Kodeks cywilny wynika:

Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.

Uwzględniając powyższe przepisy prawa oraz art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a także fakt, że Pani małżonek nabył opisany we wniosku udział w nieruchomościach, w drodze dziedziczenia po zmarłej 2019 r. matce.

Wobec tego należy uznać, że opisane we wniosku udziały nieruchomościach nabyła Pani również w drodze spadku.

Zatem upływ pięcioletniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć dla Pani od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tych nieruchomości przez spadkodawczynię (matkę Pani męża), tj. od końca 1991 r.

Zatem, planowana, nienastępująca w ramach działalności gospodarczej, sprzedaż przez Panią udziału w nieruchomości stanowiącej działki gruntu nr 1, 2, 3, 7 oraz 7/14, wcześniej włączonej do majątku wspólnego małżonków, nie będzie stanowiła źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Sprzedaż ta nastąpi bowiem po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tych nieruchomości, tj. od końca 1991 r.

W konsekwencji, nie będzie na Pani ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia opisanych we wniosku nieruchomości.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA) albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).