Interpretacja indywidualna z dnia 13 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDWL.4011.53.2023.2.TW

Skutki podatkowe przeniesienia prawa użytkowania wieczystego i prawa własności działek w zamian za dożywotnią rentę.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

4 sierpnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 31 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych przeniesienia prawa użytkowania wieczystego i prawa własności działek w zamian za dożywotnią rentę. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 sierpnia 2023 r. (wpływ 29 sierpnia 2023 r.). Ponadto wniosek uzupełniono 11 września 2023 r. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania: A;

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: B;

Opis zdarzenia przyszłego

B i A w dniu 27 września 2002 r. na podstawie umowy sprzedaży nabyli prawo użytkowania wieczystego działki nr 1 położonej (…) wraz z prawem własności budynków i budowli oraz urządzeń posadowionych na powołanym gruncie.

W dniu 26 kwietnia 2004 r. B i A nabyli prawo własności sąsiedniej działki o numerze 2 celem powiększenia działki 1.

Powołane nieruchomości B wykorzystywała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie: 68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi.

W dniu 28 lutego 2021 r. B zaprzestała wykonywania działalności gospodarczej pod firmą (…), a w dniu 2 marca 2021 r. jej wpis w CEIDG został wykreślony.

Obecnie A wydzierżawia powołane nieruchomości i uiszcza zryczałtowany podatek od przychodów ewidencjonowanych i podatek od towarów i usług.

W najbliższym czasie B i A planują umową renty odpłatnej przenieść prawo użytkowania wieczystego działki nr 1 i prawo własności działki o numerze 2 na syna w zamian za dożywotnią miesięczną rentę, płatną z góry do 10-ego dnia każdego miesiąca. Renta będzie podlegała corocznej waloryzacji, w oparciu o roczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, ogłaszany przez Prezesa GUS. Waloryzacja będzie dokonywana od marca każdego kolejnego roku obowiązywania umowy poprzez zmianę obowiązującej stawki renty o wskaźnik zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych, ogłaszany przez Prezesa GUS za poprzedni rok kalendarzowy. Umowa renty, z uwagi na jej charakter, nie będzie zawierała elementu w postaci ceny nieruchomości, niemniej zostanie podana wartość rynkowa na potrzeby ustalenia wynagrodzenia notariusza.

W uzupełnieniu wskazano, że posadowione na działkach nr 1 i 2 wg Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowalnych stanowią budynki i budowle niemieszkalne.

Wnioskodawcy do chwili obecnej pozostają w związku małżeńskim, a w ich małżeństwie panuje ustrój wspólności majątkowej. Obecnie A wydzierżawia powołane nieruchomości we wniosku i uiszcza zryczałtowany podatek od przychodów ewidencjonowanych. A nie prowadzi działalności gospodarczej.

Pytania

Czy przeniesienie prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 i prawa własności działki nr 2 w ramach umowy renty odpłatnej skutkuje powstaniem obowiązku zapłaty przez wnioskodawcę podatku dochodowego?

Czy otrzymanie przez wnioskodawcę renty (miesięcznego wynagrodzenia) z tytułu przeniesienia prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 i prawa własności działki nr 2 w ramach umowy renty skutkuje powstaniem obowiązku zapłaty przez wnioskodawcę podatku dochodowego?

Czy otrzymanie przez wnioskodawcę renty (miesięcznego wynagrodzenia) z tytułu przeniesienia prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 i prawa własności działki nr 2 w ramach umowy renty po upływie 6 lat od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym B zaprzestała wykonywania działalności gospodarczej, skutkuje powstaniem obowiązku zapłaty przez wnioskodawcę podatku dochodowego?

Państwa stanowisko w sprawie

Przechodząc do oceny prawnej wskazać należy, że zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust 2:

a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c. prawa wieczystego użytkowania gruntów

d. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie zaś do art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym przychodem z działalności są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt i z ustawy podatku dochodowym przychodem z działalności są przychody z odpłatnego zbycia składników majątku: pozostałych na dzień likwidacji działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, prowadzonych samodzielnie; otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki.

Z kolei art. 14 ust. 3 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym wskazano, że do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku:

1. pozostałych na dzień likwidacji prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej,

2. otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki

- jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja: prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej, prowadzonych samodzielnie działów specjalnych produkcji rolnej, spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej.

W niniejszej sprawie wnioskodawcy chcą zawrzeć umowę renty odpłatnej w zamian za przeniesienie użytkowania wieczystego i prawa własności. Nabycia dokona syn. Umowa renty, z uwagi na jej charakter, nie będzie zawierać elementu w postaci ceny prawa, niemniej zostanie podana wartość rynkowa nieruchomości.

Stosownie do treści art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Umowa renty została zdefiniowana natomiast w art. 903 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią, przez umowę renty jedna ze stron zobowiązuje się względem drugiej do określonych świadczeń okresowych w pieniądzu lub w rzeczach oznaczonych tylko co do gatunku. W umowie renty nie można skutecznie zamieścić ani skutecznego zobowiązania się do innych (tj. innych niż pieniężne lub oznaczone co do gatunku) świadczeń, nawet o charakterze okresowym, ani też zobowiązania się do nieczynienia. Renta może być ustanowiona w umowie zarówno na czas określony, jak i nieokreślony, w tym na czas życia osoby uprawnionej.

Jak wskazuje się w doktrynie, umowę o rentę zalicza się do kategorii umów nazwanych, stanowiących samoistne źródło zobowiązania (tytuł prawny do spełniania świadczeń). Ponadto omawiana umowa jest umową konsensualną, o charakterze losowym (korzyści stron nie są równe ani pewne), która może być ukształtowana jako umowa terminowa lub bezterminowa, odpłatna lub pod tytułem darmym.

Zgodnie z art. 906 Kodeksu cywilnego, do renty ustanowionej za wynagrodzeniem stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży, a do renty ustanowionej bez wynagrodzenia stosuje się przepisy o darowiźnie.

Odpowiednie stosowanie przepisów o sprzedaży lub darowiźnie nie oznacza, że renta jest tego rodzaju umową. Zachowuje ona swoją pełną odrębność prawną. Reguły stosowania renty są ustalane jedynie przy odpowiednim zastosowaniu przepisów dotyczących sprzedaży lub darowizny. Cechą umów odpłatnych jest to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku; każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).

Zgodnie z art. 487 § 2 Kodeksu cywilnego, umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej. Cechą umów odpłatnych jest to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku; każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).

Zgodnie z art. 487 § 2 Kodeksu cywilnego, umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej.

Każda ze stron odpłatnej umowy renty musi liczyć się z tym, że ogólna wartość świadczeń drugiej strony nie będzie obiektywnie odpowiadała wartości jej świadczenia. Nawet w razie uzgodnienia, że renta będzie zobowiązaniem w zamian za ustanowienie albo przeniesienie innego prawa, umowa renty nie może być traktowana jako wzajemna.

Sam termin „wynagrodzenie” nie przesądza o ekwiwalentności świadczeń stron, stąd też jeżeli umowa renty ma charakter odpłatny, bez względu na to, czy świadczenia stron są ekwiwalentne, należy do niej odpowiednio stosować przepisy o sprzedaży. Przepisy o sprzedaży należy stosować do renty odpowiednio, co oznacza, że konieczne jest przede wszystkim uwzględnienie szczególnego charakteru tej ostatniej. Ustawodawca w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 i art. art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych posłużył się pojęciem „odpłatne zbycie”, nie zawężając katalogu odpłatnych czynności prawnych, w wyniku których dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości lub praw w nim wymienionych jedynie do umowy sprzedaży, czy zamiany. Pod pojęciem odpłatnego zbycia rozumie się każdą czynność, w wyniku której dochodzi do przeniesienia własności lub praw z dotychczasowego właściciela na nowy podmiot i przeniesienie to ma charakter odpłatny. Oznacza to, że na podstawie umowy o rentę w zamian za przeniesienie prawa użytkowania wieczystego i prawa własności również dochodzi do odpłatnego zbycia ww. praw.

W powołanym powyżej zdarzeniu przyszłym wypłacana renta na mocy odpłatnej umowy renty w zamian za przeniesienie prawa użytkowania wieczystego i prawa własności na syna stanowi formę odpłatności za zbycie tych prawa. Zatem skutki podatkowe otrzymywania dożywotniej renty w rozpatrywać należy na podstawie przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lub art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy podkreślić, że w przypadku umowy renty dożywotniej, ustawodawca w żadnym razie nie mówi, że uprawnienia osoby uprawnionej do otrzymywania renty, będące świadczeniami otrzymywanymi od zobowiązanego z tej umowy są ceną za przeniesienie własności nieruchomości lub prawa. Ponadto czas trwania takiej umowy, a przez to i wysokość świadczeń, do których zobowiązany jest podmiot nabywający nieruchomość lub prawa nie są możliwe do określenia w chwili jej zawierania. W takim przypadku nie jest możliwe więc ustalenie wysokości przychodu uzyskiwanego przez osobę zbywającą nieruchomość lub prawo. Z uwagi natomiast na brak stosownej regulacji w tym zakresie w takiej sytuacji nie mogą znaleźć zastosowania zasady ustalania przychodu, o których mowa w art. 19 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe wyjaśnienia prowadzą do wniosku, że jakkolwiek zbycie nieruchomości lub prawa na podstawie umowy renty dożywotniej stanowi odpłatne zbycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c lub art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to niemniej jednak nie jest możliwe ustalenie wysokości przychodu uzyskiwanego przez zbywcę.

Mając na uwadze przytoczone przepisy prawa, należy stwierdzić, że podatnik nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego w przypadku zbycia prawa użytkowania wieczystego i prawa własności, które to prawo zbył w drodze umowy renty odpłatnej. Nawet jeśli odpłatne zbycie miało miejsce przed upływem terminu, o którym mowa w art. art. 14 ust. 3 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to jednak nie jest możliwe określenie podstawy opodatkowania na podstawie obowiązujących przepisów. Z tego względu nie można również określić podatku należnego z tego tytułu. W rezultacie należy uznać, że dochód uzyskany z tego rodzaju odpłatnego zbycia pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, przeniesienie praw w ramach umowy renty odpłatnej nie skutkuje powstaniem obowiązku zapłaty przez Wnioskodawczynię podatku dochodowego. W konsekwencji, na B i A nie będzie ciążył obowiązek wykazania kwoty renty w zeznaniu podatkowym, a otrzymywana renta:

- nie stanowi przychodu na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych,

- nie jest opodatkowana i w związku z tym, że podatek z tego tytułu nie jest wymagany, to:

- brak jest podstawy opodatkowania,

- brak jest stawki podatku,

- brak jest terminów obligujących do odprowadzenia podatku,

- nie ma konieczności składania zeznań podatkowych w tym zakresie.

W tym miejscu należy wskazać, że analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z dnia 15 czerwca 2020 r., 0115-KDIT2.4011.270.2020.2.KC, piśmie z dnia 26 maja 2023 r. 0115-KDIT3.4011.248.2023.2.AWO, oraz piśmie z dnia z dnia 4 kwietnia 2023 r. 0113-KDIPT2-2.4011.995.2022.5.ACZ.

Z kolei sądy administracyjne odnosząc się do analogicznej umowy dożywocia wielokrotnie wskazywały, że nie jest możliwe ustalenie wysokości przychodu uzyskiwanego przez zbywcę i tym samym nie jest możliwe określenie podstawy opodatkowania na podstawie obowiązujących przepisów.

Tak m.in.: NSA w wyroku z dnia 3 grudnia 2014 r., II FSK 2194/12, stwierdzając „2. Odpłatny charakter umowy dożywocia w ujęciu cywilnoprawnym nie może stanowić wystarczającej przesłanki stwierdzenia, że zbycie nieruchomości w ramach umowy dożywocia stanowi jej odpłatne zbycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) 3. Skoro w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie określił podstawy opodatkowania w przypadku zbycia nieruchomości w drodze umowy dożywocia - nie było jego intencją opodatkowanie tego zbycia, aczkolwiek sama umowa dożywocia ma charakter odpłatny”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.),

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest

W myśl art. 10 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy,

Jednak stosownie do art. 10 ust. 3 ww. ustawy,

Zatem, aby przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości mógł zostać zaliczony do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powinny zostać spełnione co najmniej dwie podstawowe przesłanki:

- nieruchomość nie może być przedmiotem odpłatnego zbycia w wykonywaniu działalności gospodarczej,

- nieruchomość nie może być składnikiem majątku, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych).

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odrębnym źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

W świetle art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

Zgodnie natomiast z treścią art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. a) ww. ustawy,

Stosownie zaś do art. 14 ust. 3 pkt 12 a) ustawy,

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że 27 września 2002 r. na podstawie umowy sprzedaży nabyli Państwo prawo użytkowania wieczystego działki nr 1 położonej (...) wraz z prawem własności budynków i budowli oraz urządzeń posadowionych na powołanym gruncie. Natomiast 26 kwietnia 2004 r. nabyli Państwo prawo własności sąsiedniej działki o numerze 2 celem powiększenia działki 1. Powołane nieruchomości wykorzystywała Pani w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie: 68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. W dniu 28 lutego 2021 r. zaprzestała Pani wykonywania działalności gospodarczej.

Obecnie wydzierżawia Pan te nieruchomości i z tego tytułu uiszcza zryczałtowany podatek od przychodów ewidencjonowanych i podatek od towarów i usług. Dzierżawa nie następuje w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej.

W najbliższym czasie planują Państwo umową renty odpłatnej przenieść prawo użytkowania wieczystego działki nr 1 i prawo własności działki o numerze 2 na syna w zamian za dożywotnią miesięczną rentę, płatną z góry do 10-ego dnia każdego miesiąca.

W tym miejscu wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 ww. ustawy,

W piśmiennictwie podaje się, że o zaliczeniu danego przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego decyduje moment faktycznego jego nabycia. Z punktu widzenia przynależności prawa do majątku wspólnego bez znaczenia jest, czy jego nabycia dokonali małżonkowie wspólnie, czy też tylko jeden z nich. Nie jest istotna także podstawa (sposób) nabycia danego przedmiotu. Obowiązuje domniemanie, że przedmioty majątkowe nabyte w trakcie wspólności małżeńskiej przez jednego z małżonków zostały nabyte z majątku wspólnego na rzecz wspólności majątkowej. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

W świetle art. 43 § 1 ww. Kodeksu,

Zatem każdy z małżonków ma zarówno prawo do udziału w majątku wspólnym, jak i w odniesieniu do poszczególnych składników majątku wspólnego.

Wskazać należy, że odpłatne zbycie nieruchomości stanowiącej przedmiot majątku wspólnego małżonków, wykorzystywanej w działalności gospodarczej przez jednego z małżonków, stanowi w całości przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, jedynie tego podmiotu, który faktycznie przedmiotową nieruchomość wykorzystywał dla celów prowadzonej działalności gospodarczej.

Tak więc, mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa podatkowego oraz przedstawione opis sprawy, stwierdzić należy, że odpłatna sprzedaż składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej, należących do Państwa majątku, które były wykorzystywane w działalności gospodarczej prowadzonej przez Panią, planowane odpłatne ich zbycie stanowić będzie, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód uzyskany z pozarolniczej działalności gospodarczej, podlegający opodatkowaniu u Pani. W konsekwencji będzie to przychód ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, uzyskany ze sprzedaży przychód powinien zostać opodatkowany w całości według zasad wynikających z art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, tj. u Pani.

Stosownie do art. 14 ust. 7 ww. ustawy,

W myśl art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 903 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.),

Jak wskazuje się w doktrynie, umowę o rentę zalicza się do kategorii umów nazwanych, stanowiących samoistne źródło zobowiązania (tytuł prawny do spełniania świadczeń). Ponadto, umowa renty jest umową konsensualną, o charakterze losowym (korzyści stron nie są równe ani pewne), która może być ukształtowana jako umowa terminowa lub bezterminowa, odpłatna lub pod tytułem darmym.

Zgodnie z art. 906 Kodeksu cywilnego:

Odpowiednie stosowanie przepisów o sprzedaży lub darowiźnie nie oznacza, że renta jest tego rodzaju umową. Zachowuje ona swoją pełną odrębność prawną. Reguły stosowania renty są ustalane jedynie przy odpowiednim zastosowaniu przepisów dotyczących sprzedaży lub darowizny.

Cechą umów odpłatnych jest to, że świadczenie jednej strony umowy znajduje swój odpowiednik w świadczeniu drugiej strony. Jest to sytuacja, gdy każda ze stron umowy uzyskuje ekwiwalent (równoważnik) dla świadczenia własnego. Nie dochodzi więc w takim przypadku do sytuacji, gdy tylko jedna ze stron odnosi korzyść z dokonanego świadczenia, a świadczenie zbywcy nie odbywa się kosztem uszczuplenia własnego majątku, każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).

W przypadku renty za wynagrodzeniem wartość świadczenia tytułem wynagrodzenia za stanowienie renty nie musi odpowiadać wartości świadczeń z renty (brak elementu ekwiwalentności renty).

Zgodnie z art. 487 § 2 Kodeksu cywilnego,

Umowę wzajemną cechuje ekwiwalentność świadczeń stron, natomiast w umowie renty nie każde wynagrodzenie będzie jej nadawało cechy umowy wzajemnej; umowa renty może być umową odpłatną, lecz nie wzajemną. Każda ze stron odpłatnej umowy renty musi liczyć się z tym, że ogólna wartość świadczeń drugiej strony nie będzie obiektywnie odpowiadała wartości jej świadczenia. Nawet w razie uzgodnienia, że renta będzie zobowiązaniem w zamian za ustanowienie albo przeniesienie innego prawa, umowa renty nie może być traktowana jako wzajemna. Sam termin „wynagrodzenie” nie przesądza o ekwiwalentności świadczeń stron, stąd też jeżeli umowa renty ma charakter odpłatny, bez względu na to, czy świadczenia stron są ekwiwalentne, należy do niej odpowiednio stosować przepisy o sprzedaży. Przepisy o sprzedaży należy stosować do renty odpowiednio, co oznacza, że konieczne jest przede wszystkim uwzględnienie szczególnego charakteru tej ostatniej.

Mając zatem na uwadze powyższe wskazania uznać należy, że przeniesienie prawa użytkowania wieczystego oraz prawa własności wskazanych we wniosku działek na syna w zamian za dożywotnią miesięczną rentę, płatną z góry do 10-ego dnia każdego miesiąca, będzie rodziło powstanie u Pani przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że w przypadku zawarcia umowy renty na warunkach opisanych przez Państwo nabywca zobowiązuje się jedynie do określonych świadczeń pieniężnych, przy czym w momencie zawierania umowy nie jest znany okres, w którym mają być spełnione. Z tego względu w omawianej sprawie przychód należałoby określić w oparciu o wartość rynkową nieruchomości i prawa użytkowania wieczystego, które zostały zbyte. Przychód ten powstanie w momencie odpłatnego zbycia. Późniejsza wypłata comiesięcznych rent będzie u Państwa neutralna podatkowo.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).