Interpretacja indywidualna z dnia 8 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.547.2023.1.KW

Zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na dodatkowe prace naprawcze oraz związanych z nimi wydatków w postaci rekompensaty.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na dodatkowe prace naprawcze oraz związanych z nimi wydatków w postaci rekompensaty.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca (zwany dalej również: „Inwestorem”) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, czynnym podatnikiem VAT.

Główną działalnością Wnioskodawcy jest działalność budowlana i inwestycyjna w zakresie projektów deweloperskich. Wnioskodawca realizował inwestycję „(…)” (zwanego dalej: „Wejściem”).

W związku z prowadzeniem prac budowlanych w tym rejonie Spółka A. udostępniła Inwestorowi infrastrukturę na mocy umowy udostępnienia z dnia (…).

Wejście jest elementem środka trwałego wpisanego w ewidencji Spółki A.

W trakcie prowadzenia prac, nastąpiła (w związku z niezidentyfikowaną nieregularnością warstw gruntowych) (…). W wyniku zdarzenia, korpus uległ nieznacznemu przemieszczeniu, nie wpływając na bezpieczeństwo konstrukcji czy też bezpieczeństwo użytkowania. Zdarzenie oraz samo uszkodzenie Wejścia było zdarzeniem losowym i niemożliwym do przewidzenia w zakresie zarówno projektowania budynku jak i wykonywanych prac. Wejście, które uległo uszkodzeniu było od momentu uszkodzenia do naprawy wyłączone z użytkowania. W rezultacie zdarzenia częściowo wyłączona z użytkowania została również (…). Uszkodzenie Wejścia zostało stwierdzone dnia (…).

W ramach zdarzenia, zostało zawarte porozumienie („Porozumienie”) pomiędzy Wnioskodawcą a podmiotami w imieniu i na rzecz którego działał Spółka A. Porozumienie obejmowało swym zakresem również dodatkowe wzajemne prawa i obowiązki stron w związku z realizowaną przez Wnioskodawcę inwestycją, w szczególności:

A.Zobowiązania Inwestora do naprawy wszystkich uszkodzeń Wejścia określonych w ekspertyzie wykonanej na koszt Inwestora;

B.W ramach rekompensaty za okres wyłączenia Wejścia z użytkowania, Inwestor zobowiązał się do wykonania na własny koszt następujących zadaszeń:

1. (…).

Zadaszania określone w punkcie B zostały wybudowane i zaprojektowanie w sposób spójny z architekturą inwestycji wykonanej przez Wnioskodawcę. Niewątpliwie, wskazana zmiana zdaniem Wnioskodawcy wpłynęła na spójność wizualną pomiędzy obiektem budowanym a infrastrukturą Wejścia. Wnioskodawca przyjmuje, że wydatki, o których mowa zostały właściwie udokumentowane. Wydatki poniesione przez Wnioskodawcę były również definitywne i bezzwrotne, tj. opłaty i inne wynagrodzenia nie podlegały co do zasady żadnemu zwrotowi na rzecz Wnioskodawcy. Prace określone w pkt A oraz B zostały wykonane.

Spółki na rzecz którego działa Spółka A. zrzekły się jakichkolwiek roszczeń wobec Inwestora oraz każdorazowego właściciela inwestycji, związanych z wyłączeniem (…) z użytkowania/eksploatacji w okresie od dnia (…)oraz w okresie uzgodnionym Porozumieniem.

Pytania

Czy wydatki poniesione na prace określone w pkt A oraz związane z pracami określonymi w pkt B spółka może zaliczyć jako koszt uzyskania przychodu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, może on zaliczyć wydatki wskazane w stanie faktycznym do kosztów uzyskania przychodów. Wydatki, aby spełnić warunek kosztów uzyskania wyrażony w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, muszą spełniać kilka warunków:

• wydatek musi być definitywnie dokonany;
• wydatek musi mieć na celu uzyskanie przychodów, ewentualnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów;
• wydatek powinien mieć związek z działalnością gospodarczą podatnika;
• wydatek powinien być właściwie udokumentowany;
• wydatek nie może znajdować się w katalogu wyłączeń z art. 16 ustawy o CIT.

Wskazać jednocześnie należy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT do kosztów uzyskania przychodu nie zalicza się kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

W pierwszej kolejności zatem należy przeanalizować ewentualne wystąpienie wyłączeń określonych w art. 16 ustawy o CIT, a następnie (w przypadku weryfikacji negatywnej), konieczne będzie przeanalizowanie przepisów dotyczących pozytywnych warunków kosztów uzyskania przychodów z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Wskazać należy, że wykonane prace nie są skutkiem wykonanych robót i usług, a zdarzeniem, na które podatnik nie miał wpływu. Tytułem prac określonych w stanie faktycznym nie jest wada wykonanych robót i usług, a szkoda, która powstała w związku z pracami wykonywanymi przez Wnioskodawcę, jednakże niezawiniona i nie do przewidzenia w toku działalności.

Art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, wskazuje na określony typ odszkodowań i kar umownych związanych wyłącznie z:

• wadami dostarczonego towaru,
• wadami wykonanych robót,
• wadami wykonanych usług,
• zwłoką w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
• zwłoką w usunięciu wad towarów,
• zwłoką w usunięciu wad wykonanych robót bądź zwłoką w usunięciu wad wykonanych usług.

Wadą według Wielkiego słownika języka polskiego PWN jest to ujemna cecha, uszkodzenie wytworu pracy, złe działanie. Wskazać należy, że działania Wnioskodawcy nie można kwalifikować jako wadę, gdyż uszkodzeń dokonanych podczas prowadzonej Inwestycji nie dało się przewidzieć. Prace w kontekście wykonania (…) były wykonane prawidłowo, a uszkodzenia nastąpiły z przyczyn niezależnych od Wnioskodawcy, niemniej związane były z prowadzoną inwestycją.

Biorąc pod uwagę powyższe, wydatki określone w stanie faktycznym nie znajdują się zatem w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, to tym samym może być ona oceniana jedynie pod kątem spełnienia przesłanek pozytywnych.

W zakresie naprawy uszkodzeń, Wnioskodawca dokonuje restytucji uszkodzeń dokonanych niezawinionym zdarzeniem, niemniej związanym z wykonywanymi pracami (zatem w związku z działalnością gospodarczą).

W zakresie prac dokonanych w ramach rekompensaty Wnioskodawca dokonując opisanych prac osiągnął kilka skutków:

• uniknął dodatkowych kosztów związanych z opłatami na rzecz spółki i miasta za wyłączenie wejścia z użytkowania,
• dokonał zadaszenia, które nawiązują do projektu architektonicznego budynku budowanego przez Wnioskodawcę, co wpłynęło na estetykę i odbiór wizualny

- co niewątpliwie podnosi wartość samej nieruchomości.

Powstawanie uszkodzeń lub usterek a także ich naprawa jest typowym elementem działalności w zakresie prac budowlanych. Realizacja inwestycji budowlanych w praktyce wiąże się z ryzykiem wystąpienia wad i uszkodzeń również w mieniu osób trzecich. Oznacza to, że wydatki ponoszone w związku z naprawą tychże usterek są związane z zasadniczym przedmiotem działalności przedsiębiorcy.

Dodatkowo, wykonanie porozumienia zapewnia zachowanie dobrych relacji z dysponentem potencjalnych przyszłych decyzji administracyjnych w zakresie inwestycji budowlanych.

Podobnie tezy dotyczące rozliczania działań restytucyjnych wyraziła Interpretacja Indywidualna z dnia 22.12.2016 r., wydana przez: Izba Skarbowa w Katowicach, 2461-IBPB-1-2.4510.1010.2016.1.AK: „W opinii tut. Organu koszt naprawy bramy, którym Spółka została obciążona będzie związany z prowadzoną działalnością gospodarcza i będzie służył osiągnięciu przychodu względnie zabezpieczeniu źródła przychodów, a zatem będzie mogły być uznany za koszt uzyskania przychodu”.

Wskazać jednak należy na istotny warunek powodów powstania szkody. Jeżeli wynikają one z elementów niezawinionych przez stronę (nie wynika ona np. z niedbalstwa pracownika), to kwalifikacja wydatku jako koszt uzyskania przychodu jest uzasadniona. Jeżeli jednak szkoda wynikła z wyraźnych naruszeń dokonanych przez spółkę (np. wynikiem nieprzestrzegania zasad BHP, czy innych poważnych zawinień). W tej sytuacji, przedstawionej w stanie faktycznym, zdarzenie miało charakter wyłącznie losowy i nie było możliwości w żaden sposób go przewidzieć.

Wskazać należy poglądy orzecznictwa, m.in. Wyrok NSA z 7 lutego 2019 r., II FSK 318/17:

„W dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej, poniesienie pewnych wydatków (zapłata kary umownej niewyłączonej z kosztów uzyskania przychodów w art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p.) ograniczy straty, które mogłyby zachwiać możliwością uzyskiwania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Istotne jest więc, aby kwalifikując dany wydatek jako koszt podatkowy uwzględniać również kwestię logicznego ciągu zdarzeń determinujących określone i konkretne działania podatnika”.

Wskazać należy, że zarówno naprawa uszkodzeń jak i rekompensata były ubocznymi skutkami prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Dodatkowo, prace te były związane ze zdarzeniami losowymi, na które Wnioskodawca nie miał wpływu, a które są zdarzeniami typowymi w działalności obarczonych zwiększonym ryzykiem ekonomicznym jaką jest niewątpliwie działalność deweloperska i szeroko pojęta branża budowlana. Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy - wskazane wydatki na podjęte prace powinny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „updop”):

Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Na podstawie art. 15 ust. 1 updop podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 updop, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo–skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

• przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu) oraz
• potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

a.„celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,

b.„zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast

c.„zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Można więc przyjąć, że koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto, poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik, uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu, odnosi ewidentne korzyści, ponieważ o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury: „Warunkiem uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest łączne spełnienie następujących warunków: faktycznego (rzeczywistego) poniesienia wydatku przez podatnika, istnienie związku z prowadzoną przez podatnika działalnością oraz poniesienie go w celu uzyskania przychodu, jego zwiększenia bądź zachowania źródła przychodu. Nie każdy zatem wydatek, nawet związany z prowadzoną działalnością gospodarczą jest kosztem podatkowym, zmniejszającym podstawę opodatkowania, ale tylko taki, który realizuje cel wskazany w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Cel ten musi być widoczny, a ponoszone koszty winny go realizować bądź co na najmniej zakładać realnie możliwość jego osiągnięcia”. (por. wyrok NSA z 2 sierpnia 2012 roku, sygn. akt II FSK 41/11, uchwała NSA z 24 stycznia 2011 r., sygn. akt II FPS 6/10, oraz uchwała z 12 grudnia 2011 roku, sygn. akt II FPS 2/11).

Poza tym, „przy ustaleniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek - poza wyraźnie wskazanymi w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem bezpośredniego lub pośredniego związku z przychodem i racjonalnością działania dla osiągnięcia tego przychodu. Sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest jednoznaczny, należy rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku” (por. wyrok NSA z 9 września 2011 roku, sygn. akt II FSK 1118/10). Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego kosztu (por. wyrok NSA z 1 marca 2016 roku, sygn. akt II FSK 4009/13).

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług;

Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem Państwa działalności jest działalność budowlana i inwestycyjna w zakresie projektów deweloperskich. Spółka realizowała inwestycję „(…)” obejmującą (…).

W związku z prowadzeniem prac budowlanych Spółka A. udostępniła Państwu infrastrukturę Wejścia na mocy zawartej umowy udostępnienia. W trakcie prowadzenia prac budowlanych nastąpiła (…). W wyniku zdarzenia, korpus uległ nieznacznemu przemieszczeniu. Zdarzenie oraz samo uszkodzenie było zdarzeniem losowym i niemożliwym do przewidzenia. Wejście, które uległo uszkodzeniu było od momentu uszkodzenia do naprawy wyłączone z użytkowania.

W wyniku zaistniałego zdarzenia, zawarli Państwo porozumienie pomiędzy Spółką a podmiotami Spółkami w imieniu i na rzecz którego działała Spółka A. Porozumienie obejmowało w szczególności:

A.zobowiązania Spółki do naprawy wszystkich uszkodzeń określonych w ekspertyzie wykonanej na Państwa koszt;

B.w ramach rekompensaty za okres wyłączenia z użytkowania, zobowiązali się Państwo do wykonania na własny koszt następujących zadaszeń:

(…).

W opisie sprawy wskazali Państwo, że wydatki, o których mowa zostały właściwie udokumentowane. Wydatki poniesione przez Spółkę były również definitywne i bezzwrotne tj. opłaty i inne wynagrodzenia nie podlegały co do zasady żadnemu zwrotowi na rzecz Spółki. Prace określone w pkt A oraz B zostały wykonane.

Spółki na rzecz, których działa Spółka A. zrzekły się jakichkolwiek roszczeń wobec Państwa oraz każdorazowego właściciela inwestycji, związanych z wyłączeniem Wejścia z użytkowania/ eksploatacji.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że w zakresie naprawy uszkodzeń Spółka dokonuje restytucji uszkodzeń dokonanych niezawinionym zdarzeniem, niemniej związanym z wykonywanymi pracami, zatem w związku z działalnością gospodarczą.

Dodatkowo, wykonanie porozumienia zapewnia Państwu zachowanie dobrych relacji z dysponentem potencjalnych przyszłych decyzji administracyjnych w zakresie inwestycji budowlanych.

Wątpliwości w przedmiotowej sprawie budzi kwestia ustalenia, czy do wydatków na naprawę uszkodzenia pkt A opisanego w stanie faktycznym znajdzie zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 22 updop i czy w konsekwencji wydatki z tego tytułu będą mogły zostać uznane za koszt uzyskania przychodów Spółki.

Do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 22 nie mogą zatem zostać zaliczone kary umowne i odszkodowania z tytułu:

• wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług;
• zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad;
• zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Wszystkie wskazane wyżej kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań. Ustawodawca wyłącza je spod kosztów uzyskania przychodów, nie chcąc „premiować” przypadków nienależytego wykonania zobowiązania.

W tym miejscu zauważyć należy, że uregulowania dotyczące odszkodowań i kar umownych zawarte są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 zm., dalej: „KC”).

W myśl art. 471 KC,

dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Zgodnie natomiast z art. 483 § 1 KC,

można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

W myśl art. 484 § 1 KC,

w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.

Zapisy ustanawiające karę umowną stanowią powszechnie stosowaną praktykę przy zawieraniu zobowiązań kontraktowych i stanowią realizację zasady swobody umów. W szczególności w tzw. umowach rezultatu, tj. umowach o roboty budowlane czy umowach o dzieło, kary umowne są zastrzegane na rzecz obu stron umowy na wypadek wielu okoliczności dotyczących przedmiotu umowy (np. opóźnienie, nieprawidłowe wykonanie przedmiotu umowy, odstąpienie od umowy). Stanowią one zabezpieczenie realizacji postanowień kontraktu, bez którego podmioty gospodarcze, w szczególności w branży budowlanej, nie podejmują współpracy.

Odnosząc powyższe rozważania do regulacji prawa podatkowego, należy zauważyć, że art. 16 ust. 1 pkt 22 updop, odnosi się do kategorii odszkodowań i kar umownych.

W świetle powyższego, uznać więc należy, że wydatki poniesione z własnych środków przez Państwa na naprawę szkody będącej wynikiem zdarzenia losowego, niemożliwego do przewidzenia - nie mają charakteru, ani kar umownych, ani odszkodowań wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 22 updop.

Ustawodawca nie ograniczył możliwości zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z naprawą powstałej w trakcie wykonywania usług na rzecz klienta szkody, które są nierozerwalnie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Należy zgodzić się z Państwem, że poniesione przez Spółkę wydatki na naprawienie niezawinionej i niemożliwej do przewidzenia szkody nie podlegają ograniczeniom wymienionym w tym katalogu art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT.

Jednak niewymienienie ww. płatności w negatywnym katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT nie oznacza, że automatycznie można taki wydatek uznać za koszt podatkowy. Wydatek powinien spełniać ogólną definicję kosztów wskazaną w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Pomiędzy poniesionym kosztem, a potencjalnym przychodem musi bowiem zaistnieć związek przyczynowo-skutkowy, albowiem musi być to wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jak wynika z opisu sprawy, wydatek pkt A porozumienia opisany we wniosku spełnia ogólną definicję kosztów uzyskania przychodów wskazaną w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Wydatek został poniesiony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółki. Spółka dokonała wydatków na naprawę powstałej szkody z własnych zasobów majątkowych, wydatek został poniesiony w celu zabezpieczenia przychodów, jest definitywny i bezzwrotny, został właściwie udokumentowany oraz nie znajduje się w grupie wydatków o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Zatem mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że mogą Państwo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na naprawę szkody wskazaną w pkt A porozumienia, będącą wynikiem zdarzenia losowego, niemożliwego do przewidzenia.

Wobec powyższego Państwa stanowisko w zakresie możliwości zaliczenia wydatków poniesionych na prace określone w pkt A porozumienia do kosztów uzyskania przychodów należało uznać za prawidłowe.

Kolejną Państwa wątpliwość budzi kwestia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na prace w ramach rekompensaty za wyrządzoną szkodę (ze środków własnych Spółki).

Jak już wskazano powyżej dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów to takie koszty, które są poniesione w trakcie dążenia do uzyskania przychodów. Określony cel musi być widoczny w momencie ponoszenia kosztu. Ponadto poniesione koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać jego realność. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało.

Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób.

Każdy koszt niezależnie od jego rodzaju, musi być oceniany przez pryzmat nadrzędnej zasady określonej w art. 15 ust. 1 updop - związku z przychodami podatnika.

W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku.

Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie, poniesienia kosztów stanowiących efekt podjętego ryzyka gospodarczego podatnik nie może sobie rekompensować za pomocą przepisów podatkowych, nie wszystkie bowiem wydatki związane z działalnością gospodarczą, nawet ekonomicznie uzasadnione, stanowią koszty uzyskania przychodów. Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Podatnik zobowiązany jest więc wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Zatem, biorąc pod uwagę powyższe, należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika. Koszty związane z zachowaniem źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w związku z uszkodzeniem Wejścia, zawarli Państwo porozumienie pomiędzy Spółką a podmiotami w imieniu i na rzecz którego działał Spółka A. Porozumienie obejmowało zobowiązanie Państwa do wykonania w ramach rekompensaty na własny koszt zadaszeń: (…).

W opisie sprawy wskazali Państwo, że wydatki, o których mowa powyżej zostały właściwie udokumentowane. Wydatki te poniesione przez Spółkę były definitywne i bezzwrotne tj. opłaty i inne wynagrodzenia nie podlegały co do zasady żadnemu zwrotowi na rzecz Spółki.

W zamian za wykonanie powyższych prac Spółki zrzekły się jakichkolwiek roszczeń wobec Państwa oraz każdorazowego właściciela inwestycji, związanych z wyłączeniem Wejścia.

W zakresie prac dokonanych w ramach rekompensaty Spółka dokonując opisanych prac:

• uniknęła dodatkowych kosztów związanych z opłatami na rzecz Spółki A. za wyłączenie wejścia z użytkowania,
• dokonała zadaszenia które nawiązują do projektu architektonicznego budynku budowanego przez Wnioskodawcę, co wpłynęło na estetykę i odbiór wizualny.

Dodatkowo, wykonanie porozumienia zapewniło Państwu zachowanie dobrych relacji z dysponentem potencjalnych przyszłych decyzji administracyjnych w zakresie inwestycji budowlanych. Warunki rekompensaty, mającej zminimalizować negatywne konsekwencje zaistniałego zdarzenia, wpłynęły pozytywnie na wzajemną współpracę.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że aby poniesione wydatki mogły w całości stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, muszą spełniać przesłanki wynikające z ogólnej definicji kosztów podatkowych sformułowanej w art. 15 ust. 1 updop.

Wydatki poniesione w związku z naprawą usterek są związane z zasadniczym przedmiotem działalności przedsiębiorcy. Powstawanie uszkodzeń lub usterek a także ich naprawa jest typowym elementem działalności w zakresie prac budowlanych. Zatem naprawa usterek jest związana z podstawowym zakresem działalności Spółki.

Spółka dzięki rekompensacie w postaci dodatkowych prac uniknęła dodatkowych kosztów związanych z opłatami na rzecz Spółki A. i miasta za wyłączenie wejścia z użytkowania, oraz dokonała zadaszenia które nawiązują do projektu architektonicznego budynku budowanego przez Wnioskodawcę, co wpłynęło na estetykę i odbiór wizualny - co niewątpliwie podnosi wartość samej nieruchomości. Dodatkowo, wykonanie porozumienia zapewnia zachowanie dobrych relacji z dysponentem potencjalnych przyszłych decyzji administracyjnych w zakresie inwestycji budowlanych.

Zatem, jak wynika z powyższego należy uznać, że rekompensaty finansowe - poniesione przez Państwa na rzecz usługodawcy zostały poniesione w celu zabezpieczenia/zachowania źródła przychodów osiąganych w przyszłości.

Należy uznać, że Państwa działania były racjonalne i ekonomicznie uzasadnione z punktu widzenia specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej i niezależnych od niego okoliczności zewnętrznych. Umożliwiły one zachowanie dobrych relacji z dysponentem potencjalnych przyszłych decyzji administracyjnych w zakresie inwestycji budowlanych, co wypełnia przesłankę zabezpieczenia źródła przychodów z art. 15 ust. 1 updop.

Opisana we wniosku rekompensata nie mieści się także w katalogu kar umownych wyłączonych z kosztów podatkowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 updop. W analizowanej sprawie nie mamy do czynienia z karą umowną z żadnego z wymienionych w tym przepisie tytułów.

Z opisu sprawy wynika, że wydatki opisane w porozumieniu pkt B spełniają przesłanki wynikające z ogólnej definicji kosztów podatkowych sformułowanej w art. 15 ust. 1 updop.

Wydatek został poniesiony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółki. Spółka dokonała wydatków na prace w ramach rekompensaty z własnych zasobów majątkowych, wydatek został poniesiony w celu zabezpieczenia przychodów, jest definitywny i bezzwrotny, został właściwie udokumentowane oraz nie znajduje się w grupie wydatków o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie możliwości zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na prace wskazane w porozumieniu w pkt B należało uznać za prawidłowe.

W konsekwencji Państwa stanowisko w całości należało uznać za prawidłowe

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych i wyroków sądów należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację. Powołane interpretacje indywidualne oraz wyroki sądów nie stanowią źródła prawa, wiążą strony w konkretnej indywidualnej sprawie, więc zawartych w nich stanowisk organów podatkowych nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tutejszy organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).