Czy GTU musi być i na fakturze, i w ewidencji

Czy podatnik ma obowiązek zamieszczania na fakturze VAT kodu GTU, czy wystarczające będzie zamieszczenie go w części ewidencyjnej JPK?

Tak zwane kody GTU podlegają ujawnieniu (wykazaniu) tylko w ewidencji. Nie trzeba podawać ich na fakturze, choć nie jest to również zakazane.

W październiku 2020 r. weszły w życie przepisy wprowadzające obowiązek składania dokumentu elektronicznego wspólnego dla przesyłanej deklaracji VAT i informacji o ewidencji VAT. Z przepisów rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (dalej: rozporządzenie) wynika przy tym, że ewidencja zawiera oznaczenia 10 grup towarów oraz 3 grup usług – stąd oznaczenia od GTU_01 do GTU_13. Zatem ewidencja zawiera oznaczenia dotyczące dostawy niektórych towarów (np. pojazdy, budynki) i niektórych usług (np. doradcze, transportowe). 

Symbole GTU nie muszą być umieszczone na fakturze sprzedaży towaru bądź usługi wymienionej w rozporządzeniu, ponieważ nie zmieniły się przepisy w zakresie fakturowania. Ani art. 106e ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), mówiący o tym, co powinna zawierać faktura, ani żaden inny przepis ustawy o VAT nie wprowadził takiego wymogu.

Brak obowiązku, by na fakturze zawierać oznaczenia GTU, potwierdzało też jednoznacznie Ministerstwo Finansów w stosownych broszurach i wyjaśnieniach. Wynika z tego, że sam dokument faktury bez oznaczenia GTU jest również prawidłowy i na pewno nie wymaga korekty. Zatem nie jest to tak jak na przykład przy split payment, że wystawca faktury powinien zamieścić na fakturze wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”. W praktyce zwracano uwagę także na argument, że faktury muszą być zgodne z wymogami ramowymi wynikającymi z prawa wspólnotowego, te zaś nie przewidują GTU na fakturach, stąd prawodawca krajowy nie mógł wprowadzić takiego obowiązku. W konsekwencji oznaczenia GTU podlegają raportowaniu (wykazaniu) w ewidencji. Nie trzeba podawać ich natomiast na fakturze.

Z drugiej strony – taka praktyka nie jest zakazana, choć nie ma ona znaczenia (ewentualnie) dla nabywcy. Przy okazji warto zauważyć, że dla samego podatnika (wystawcy faktur) oznaczanie faktur może stanowić istotne ułatwienie z zupełnie praktycznego, technicznego punktu widzenia. Księgując takie faktury i przyporządkowując do ewidencji, osoba dokonująca tej czynności może mieć ułatwione zadanie. Niekiedy nawet firmy zobowiązują się do umieszczania oznaczeń na dokumentach sprzedaży przedkładanych do biur rachunkowych.

Jednak jest też pewien minus – otóż błędne oznaczenie GTU może wprowadzać w błąd nabywcę (np. co do rodzaju towaru), ale nie ma to żadnego praktycznego znaczenia z punktu widzenia VAT. Na pewno samo w sobie nie podważy np. prawa do odliczenia, poza tym nabywca nie musi podawać w swojej ewidencji kodów GTU.

Przy okazji warto wspomnieć, że oznaczenia GTU nie są stosowane przy sprzedaży, która jest rejestrowana w kasie fiskalnej i nie jest fakturowana. Gdyby jednak sprzedawca wystawił fakturę dokumentującą sprzedaż alkoholu lub wyrobów tytoniowych, to w ewidencji sprzedaży należałoby zamieścić GTU 01 (alkohol) bądź GTU 04 (tytoń).

©®

ŁUKASZ MATUSIAKIEWICZ

radca prawny (OIRP Wrocław) specjalizujący się w prawie podatkowym; autor ponad 150 opracowań (monografie, poradniki praktyczne, analizy przepisów oraz orzecznictwa itp.)