Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 29 marca 2022 r., sygn. II SA/Wr 252/21

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Halina Filipowicz-Kremis (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Olga Białek Sędzia WSA Wojciech Śnieżyński Protokolant: specjalista Marta Klimczak po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 15 marca 2022 r. sprawy ze skargi S. B. na decyzję Wojewody Dolnośląskiego z dnia 12 marca 2021 r. nr SOC-OP.621.1.107.2020.DT w przedmiocie odmowy wymeldowania z miejsca pobytu stałego oddala skargę w całości.

Uzasadnienie

Decyzją Wójta Gminy R. nr SO.5343.3.2019.WW z dni 20 października 2020 r. orzeczono o odmowie wymeldowania E. Z. z miejsca pobytu stałego w lokalu pod adresem R. [...]

Wojewoda Dolnośląski decyzją z dnia 12 marca 2021 r. (SOC-OP.621.L107.2020.DT), wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa, w związku z art. 35 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1397 z późn. zm.), po rozpatrzeniu odwołania S. B. od opisanej decyzji orzekł o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji organu I instancji. Na uzasadnienie organ wskazał, że postępowanie administracyjne w sprawie wymeldowania E. Z. z miejsca pobytu stałego w lokalu pod adresem R. [...] wszczęte zostało w dniu 16 lipca 2019 r. na wniosek M. B. i S. B., którzy wnieśli o wymeldowanie ww. osoby ze względu na opuszczenie przez nią tego lokalu bez dopełnienia obowiązku meldunkowego. Wnioskodawcy poinformowali organ gminy, że E. Z. nie mieszka w tym lokalu od półtora roku, a wcześniej znęcała się nad M. B. psychicznie i z tego powodu przebywała ona w szpitalu psychiatrycznym. Jako dokument potwierdzający posiadanie tytułu prawnego do lokalu dołączony został wydruk treści księgi wieczystej, zgodnie z którym jako właścicielka lokalu wskazana jest M. B. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania skierowane do E. Z. zostało wysłane na adres miejsca stałego zameldowania i zostało przez nią odebrane. W toku postępowania do organu I instancji wpłynęło z Komendy Miejskiej Policji w L. informujące, że przeprowadzono rozmowę z E. Z., która oświadczyła, iż na co dzień zamieszkuje w lokalu, w którym jest zameldowana, a matka wraz z bratem chcą się jej pozbyć z domu. Natomiast wnioskodawczyni M. B. oświadczyła, że E. Z. nie zamieszkiwała z wraz nią od 1,5 roku i obecnie wróciła, gdyż dowiedziała się o postępowaniu o wymeldowanie. Rozpytani przez Policję sąsiedzi potwierdzili, że E. Z. jest regularnie widywana w miejscu zamieszkania. Przesłuchany w organie I instancji w charakterze świadka S. Ć., sąsiad, zeznał, że E. Z. mieszka w tym lokalu i często widuje ją w miejscu zamieszkania. Ostatnio widział ją dzień przed złożeniem zeznań w organie gminy. Kolejny przesłuchany świadek B. M., sąsiadka, zeznała, że widuje E. Z. w miejscu zameldowania co najmniej dwa razy w tygodniu. Oświadczyła, że widywała E. Z. również w okresie od grudnia 2017 r., widziała ją przyjeżdżającą i odjeżdżającą samochodem ze swojego domu w różnych porach dnia, widywała ją w kościele i na cmentarzu, ale nie odwiedzała E. Z. w jej mieszkaniu. Podczas zapoznania się z aktami sprawy M. B. oświadczyła, że informacja przekazana przez Komendę Miejską Policji w L. całkowicie nie jest zgodna z faktami. W toku postępowania E. Z. dołączyła do akt sprawy następujące dokumenty: - wniosek E. Z. i S. Z. o przywrócenie posiadania z dnia 22 lipca 2019 r. skierowany do Sądu Rejonowego Wydziału I Cywilnego w L.; - zawiadomienie z dnia 23 lipca 2019 r. E. Z. i S. Z. o popełnieniu przestępstwa przez S. B. skierowane do Prokuratury Rejonowej w L. W toku postępowania organ I instancji dokonał weryfikacji dokumentów dotyczących tytułu prawnego do nieruchomości i ustalił, że dla nieruchomości R. [...] wydzielone zostały odrębne lokale, dla których zostały założone odrębne księgi wieczyste. Ustalono, że S. B. jest właścicielem lokalu pod adresem R. [...]. Organ I instancji w związku z tym faktem poinformował S. B., że nie może on być stroną postępowania dotyczącego wymeldowania z lokalu pod adresem R. [...]. Do organu I instancji wpłynęło pismo E. Z., w którym wyjaśniła, że pomieszczenia dotyczą lokalu pod adresem R. [...], którego S. B. nie są przez nią zajmowane właścicielem. Następnie do organu I instancji wpłynęło pełnomocnictwo M. B. udzielone S. B. do reprezentowania jej w tym postępowaniu. S. B. dołączył również do akt sprawy oświadczenie M. B. z dnia 11 lipca 2019 r. złożone w obecności A. K., specjalisty pracy socjalnej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w R. M. B. oświadczyła, że jej córka E. Z. nie mieszka w jej domu od stycznia 2018 r. i nie chce aby E. Z. mieszkała w jej domu, ale ona nie chce się wyprowadzić. M. B. dołączyła także do akt sprawy dokumenty dotyczące zgłoszenia sprawy kradzieży tablicy rejestracyjnej przez E. Z., gdzie wskazała adres zamieszkania w L. W toku postępowania M. B. i S. B. wnosili o przesłuchanie A. K., pracownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i w dniu 12 listopada 2019 r. została przesłuchana w charakterze świadka. Zeznała, że nie ma wiedzy, czy E. Z. opuściła lokal, w którym jest zameldowana. Zeznała, że nie widuje jej pod wskazanym adresem, widuje ją jednak w obrębie wsi i w lipcu 2019 r. rozmawiała w lokalu zmarłej z małoletnim synem E. Z. Oświadczyła, że od grudnia 2017 r. była w lokalu trzy-cztery razy i nie widziała podczas tych wizyt E. Z. Podczas postępowania E. Z. dołączyła do akt sprawy postanowienie Sądu Rejonowego w L. z dnia 29 sierpnia 2019 r. sygn. akt [...] w sprawie o ochronę naruszonego posiadania, zgodnie z którym udzielone zostało zabezpieczenie powództwa E. Z. o ochronę naruszonego posiadania poprzez nakazanie pozwanym M. B. i S. B. umożliwienia powódce codziennego i swobodnego korzystania z kuchni i łazienki znajdujących się na drugim piętrze budynku oraz umożliwienie dostępu do dwóch pomieszczeń znajdujących się na parterze, celem zabrania rzeczy należących do powódki. E. Z. dołączyła również do akt sprawy skierowane przez siebie pismo do Sądu Rejonowego w L. z dnia 27 września 2019 r. w sprawie o sygn. akt [...], informujące, że mimo interwencji policji nie zdołała ona wyegzekwować postanowienia Sądu. Następnie został ponownie przesłuchany w charakterze świadka S. C. Zeznał on, że ostatni raz widział E. Z. na posesji pod adresem R. [...] latem 2019 r., jak była policja, to było we wrześniu. Zeznał, że w czasie ostatnich dwóch lat wiele razy widział E. Z. z synami pod adresem R. [...]. Kolejny przesłuchany świadek J. B. z Urzędu Gminy R. oświadczyła, że nie ma wiedzy na temat zamieszkiwania E. Z. Zeznała, że przyjmowała wniosek o wymeldowanie od S. B. i M. B. i pomogła złożyć go M. B. w sekretariacie, myślała wtedy, że współwłaścicielami tego lokalu są M. B. i S. B., dlatego uznała, że zasadne było dopisanie S. B. jako wnioskodawcy. Następnie została przesłuchana w charakterze świadka B. B., sąsiadka. Zeznała, że mniej więcej do połowy lipca 2019 r. widziała E. Z. na posesji pod adresem R. [...]. Po opuszczeniu przedmiotowego lokalu E. Z. czasami nocowała u niej albo w L. u koleżanek. Zeznała, że część rzeczy należących do E. Z. znajduje się w lokalu, a część rzeczy znajduje się u niej w domu. Zeznała, że po awanturze w grudniu 2018 r. E. Z. bała się o swoje życie i unikała spotkań ze S. B. Widywała wtedy E. Z. 1-3 razy w tygodniu, czasami w tym okresie ona u niej nocowała. Korzystając z pomocy prawnej Urzędu Miasta L.(1), zostały przesłuchane w charakterze świadków E. P. i A. K., dla których E. Z. jest siostrzenicą. E. P. zeznała, że ostatni raz widziała E. Z. w miejscowości O. w związku z pomiarami geodezyjnymi działki. Oświadczyła, że ostatni raz była w tym lokalu w drugiej połowie sierpnia 2019 r. u M. B. i S. B. Zeznała, że podczas jej wizyt w czasie ostatnich dwóch lat nie widziała E. Z. w lokalu. Zeznała, że w 2017 r. pomieszczenia w lokalu nie sprawiały wrażenia, aby ktoś w nich mieszkał. Świadek A. K. zeznała, że ostatni raz widziała E. Z. w lokalu we wrześniu 2017 r. Oświadczyła, że ostatni raz była w lokalu w połowie sierpnia 2019 r. u M. B. i S. B. Zeznała, że we wrześniu 2017 r. lokal był niezamieszkały, na czas remontu meble zostały przeniesione do innego pokoju. Zeznała, że podczas jej wizyt w czasie ostatnich dwóch lat nie widziała E. Z. w lokalu. W toku postępowania do organu I instancji wpłynęło pismo z Komendy Miejskiej Policji w L., w którym wymienione zostały interwencje Policji w tym lokalu. Doszło do nich w dniach 8 grudnia 2017 r., 13 lipca 2019 r., 14 lipca 2019 r. oraz 26 września 2019 r. We wszystkich interwencjach osobą zgłaszającą była E. Z. i dotyczyły one utrudniania jej zamieszkiwania przez S. B. oraz M. B. W jednej z interwencji oprócz E. Z. jako osoba zgłaszająca został wymieniony S. B., który zgłosił, że niechciani lokatorzy nie chcą opuścić domu. E. Z. dołączyła do akt sprawy następujące dokumenty: - zawiadomienie Prokuratury Rejonowej w L. z dnia 28 grudnia 2019 r. sygn. akt [...] o przesłaniu aktu oskarżenia - wniosku przeciwko M. B. i S. B., oskarżonych o popełnienie przestępstwa z art 191 § 1 kk i art. 191 § 1a kk; - postanowienie Sądu Okręgowego w L. z dnia 7 stycznia 2020 r. sygn. akt [...] oddalające zażalenie M. B. i S. B. na postanowienie Sądu Rejonowego w L. z dnia 29 sierpnia 2019 r. sygn. akt [...]. Podczas postępowania S. B. złożył skargę do Wojewody Dolnośląskiego na postępowanie w sprawie wymeldowania E. Z. W odpowiedzi na skargę Wojewoda Dolnośląski w dniu 29 stycznia 2020 r. wydał zawiadomienie nr [...] o przekazaniu skargi zgodnie z właściwością Wójtowi Gminy R. W toku postępowania zostały również przeprowadzone oględziny lokalu przy udziale E. Z., S. B. oraz w asyście policjantów. W protokole z oględzin stwierdzono, że w pomieszczeniach na pierwszym i drugim piętrze (w pokojach, kuchni i łazience) znajdują się rzeczy osobiste należące do E. Z., kosmetyki, meble, sprzęty (lodówka). Ponadto S. B. oświadczył, że rzeczy należące do E. Z. znajdują się również w trzech pomieszczeniach na parterze. Do protokołu została załączona dokumentacja fotograficzna. Po przeprowadzeniu oględzin S. B. oraz E. Z. przesłali do organu I instancji pisma, w których przedstawili swoje uwagi dotyczące oględzin. Ponadto S. B. wniósł o przesłuchanie w charakterze świadków M. Z. i S. Z. Następnie E. Z. dołączyła do akt sprawy nieprawomocny wyrok nakazowy Sądu Rejonowego w L. z dnia 4 lutego 2020 r. sygn. akt [...], [...], uznający oskarżonego S. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 191 § 1 i 1a kk i z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk oraz uznający oskarżoną M. B. za winną popełnienia zarzucanego jej czynu z art. 191 § 1 i la kk. W toku postępowania S. B. złożył do Wojewody Dolnośląskiego ponaglenie na niezałatwienie sprawy w terminie. Po rozpatrzeniu ponaglenia Wojewoda Dolnośląski w postanowieniu z dnia 5 marca 2020 r. nr SOC-OP.621.1.16.2020.AB stwierdził, że Wójt Gminy R. nie dopuścił się bezczynności ani przewlekłego prowadzenia postępowania. Następnie zostali przesłuchani w charakterze świadków pracownicy Urzędu Gminy R. B. W. zeznała, że zna E. Z., ale nigdy nie była w tym lokalu i nie ma wiedzy na temat zamieszkiwania E. Z. Zeznała, że M. B. poinformowała ją, że mieszka sama i przyjmując deklaracje śmieciowe, nie ma wiedzy, ile osób jest zameldowanych. M. B.(1) zeznała, że E. Z. zna z widzenia i nie ma wiedzy na temat jej zamieszkiwania. Zeznała, że brała udział w rozmowie dotyczącej wyjaśnienia opłaty za ścieki w przedmiotowym lokalu. W charakterze świadka został również przesłuchany P. J. z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w R.. Zeznał, że zna E. Z., ale nie widział jej nigdy w tym lokalu, był na posesji tylko trzykrotnie, a w samym budynku tylko raz. Zeznał, że kilkukrotnie widział E. Z. Ośrodku Pomocy Społecznej w R., wie, że E. Z. opuściła lokal i pozostawiła w tym lokalu swoje rzeczy, zostawiła również adres korespondencyjny w L. Ponadto przesłuchano K. L., dzielnicowego Rewiru [...] Komendy Miejskiej Policji w L., który zeznał, że ma wiedzę, iż E. Z. opuściła ten lokal i że zostawiła w nim lokalu swoje rzeczy. Zeznał, że podczas różnych czynności widział E. Z. na terenie tej nieruchomości. Realizując wynikający z art. 10 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego obowiązek zapewnienia stronom postępowania czynnego udziału w każdym stadium postępowania, organ skierował do nich pismo informujące o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym i wypowiedzenia się co do tych dowodów przed wydaniem decyzji przez organ. Z przysługującego prawa skorzystali E. Z. oraz S. B.. E. Z. zapoznała się z aktami sprawy i przesłała do organu I instancji pismo, w którym oświadczyła, że została usunięta z lokalu zameldowania, a S. B. używał wobec niej przemocy fizycznej. Oświadczyła, że świadkowie wskazani przez S. B. nie mają żadnej wiedzy na temat sytuacji w tym lokalu. Natomiast S. B. przesłał do organu I instancji pismo, w którym zarzucił mu, że nie przeprowadził rozprawy administracyjnej oraz nie wystąpił do odpowiednich instytucji o dostęp do logowań telefonu E. Z. Oświadczył, że o niezamieszkiwaniu E. Z. w lokalu zameldowania świadczy fakt, że od stycznia 2019 r. organ miał wiedzę, że w deklaracji dotyczącej wywozu śmieci ujęta jest jedna osoba. Zarzucił również, że oględziny zostały poszerzone o część nieruchomości nieobjętą wnioskiem, a pozostawione przez nią rzeczy służą do pozorowania zamieszkiwania. Stwierdził, że E. Z. znęcała się nad swoją matką i kierowała groźby pod jego adresem. Oświadczył ponadto, że E. Z. nie zamieszkuje w przedmiotowym lokalu od połowy grudnia 2017 r. S. B. złożył do Wojewody Dolnośląskiego kolejne ponaglenie na niezałatwienie sprawy w terminie. Po rozpatrzeniu ponaglenia Wojewoda Dolnośląski w postanowieniu z dnia 3 września 2020 r. nr SOC-OP.621.1.57.2020.AB stwierdził, że Wójt Gminy R. nie dopuścił się bezczynności ani przewlekłego prowadzenia postępowania. W odpowiedzi na wezwanie organu I instancji S. B. dołączył do akt sprawy wypis aktu notarialnego umowy darowizny repertorium A nr [...] z dnia 2 lipca 2020 r., zgodnie z którym M. B. daruje S. B. nieruchomość pod adresem R. [...], a S. B. ustanawia na rzecz M. B. dożywotnią i nieodpłatną służebność osobistą, polegającą na prawie korzystania ze wszystkich pomieszczeń w tym lokalu. Do organu I instancji wpłynęło również pismo E. Z. informujące, że jako opiekun prawny małoletniego M. Z. nie wyraża zgody na jego przesłuchanie w charakterze świadka w tym postępowaniu. Następnie organ I instancji ponownie zgodnie z art. 10 k.p.a. przed wydaniem decyzji administracyjnej poinformował strony postępowania o możliwości wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonych dowodów i materiałów. S. B. skorzystał z przysługującego mu prawa i zapoznał się ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Do akt sprawy zostało dołączone pismo S. B. z dnia 25 września 2020 r. do Wójta Gminy R. w sprawie przedłożenia informacji w kwestii podatku od nieruchomości oraz podatku rolnego dotyczące tego lokalu. Również E. Z. przed wydaniem decyzji przesłała do organu I instancji pismo, w którym przekazała informacje na temat toczących się postępowań sądowych. Poinformowała, że w sprawach: przed Sądem Rejonowym w L. Wydział [...] Karny dotyczącej odwołania M. B. i S. B. od wyroku nakazowego uznającego winę ww. osób (sygn. akt [...]) oraz przed Sądem Rejonowym dla W.-[...] Wydział Cywilny, dotyczącej zwrotu od S. B. dla E. Z. środków pieniężnych przekazanych na zakup działki przy budynku R. [...] (sygn. akt [...]) - żadna z nich nie mogła się odbyć ze względu na złożone wnioski przez stronę przeciwną. Natomiast sprawa o przywrócenie posiadania przed Sądem Cywilnym w L. (sygn. akt [...])jest w toku. Do pisma zostały dołączone następujące dokumenty: - korespondencja mailowa E. Z. w sprawie karnej; - pismo wezwanego S. B. o wyłączenie sędziego z dnia 29 września 2020 r. (sygn. akt [...]); - postanowienie Sądu Rejonowego dla W.-[...] [...] Wydział Cywilny z dnia 1 października 2020 r. sygn. akt [...] oddalające wniosek S. B. o wyłączenie sędziego. Zgodnie z art. 35 ustawy o ewidencji ludności właściwy organ gminy wydaje z urzędu lub na wniosek właściciela lub podmiotu, wskazanych w art. 28 ust. 2 tej ustawy, decyzję w sprawie wymeldowania obywatela polskiego, który opuścił miejsce pobytu stałego albo opuścił miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu i nie dopełnił obowiązku wymeldowania się. Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy Wójt Gminy R. decyzją nr SO.5343.3.2019.WW z dnia 20 października 2020 r. orzekł o odmowie wymeldowania E. Z. z miejsca pobytu stałego w lokalu pod adresem R. [...]. W uzasadnieniu tej decyzji organ wskazał, że opuszczenie przez E. Z. lokalu, w którym jest zameldowana nie było jej dobrowolną decyzją, lecz zrobiła to z obawy o swoje bezpieczeństwo, a ponadto Sąd udzielił jej zabezpieczenia tego lokalu w sprawie o ochronę naruszonego posiadania. Wskazano również, że w tym lokalu E. Z. pozostawiła swoje rzeczy osobiste, meble, kosmetyki i ubrania.