Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 22 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.741.2023.4.MŻ

Zespół składników majątkowych składających się na Dział stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, tym samym jego wydzielenie z Państwa Spółki do Spółki Nowo Związanej będzie stanowiło czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie do art. 6 pkt 1 ustawy.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług (pytania nr 3 i 4) jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział A. za zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w konsekwencji wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia tego Działu do Spółki z o.o. Nowo Zawiązanej (pytania oznaczone we wniosku nr 3 i 4).

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 11 lutego 2024 r. (wpływ 11 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (dalej także: „Spółka”) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych z siedzibą w Polsce, podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wspólnikami Spółki są osoby fizyczne, tj. A.P., posiadający 500 udziałów o łącznej wartości nominalnej (…) zł oraz M.P. posiadający 500 udziałów o łącznej wartości nominalnej (…) zł (dalej łącznie jako: „Wspólnicy”). Wspólnicy są rezydentami podatkowymi Rzeczpospolitej Polskiej. Działalnością główną Spółki jest produkcja i sprzedaż (…).

Ponadto, Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu nieruchomości w postaci budynku biurowego (dalej „Nieruchomość”), która na chwilę obecną jest przedmiotem umowy leasingu kapitałowego, zawartej przez Spółkę z instytucją finansową.

Ze względu na różny charakter obu obszarów działalności oraz chęć zabezpieczenia części majątku nieruchomego Spółki poprzez jego odseparowanie od działalności w zakresie produkcji i sprzedaży (…), Wnioskodawca rozważa dokonanie formalnego podziału majątku Spółki. Celem gospodarczym planowanego podziału jest odseparowanie obu obszarów pozwalające na dywersyfikację ryzyka w odniesieniu do majątków dwóch odrębnych spółek.

Po podziale, każda ze spółek będzie ponosić ryzyko gospodarcze ograniczone wyłącznie do odrębnych majątków (równowaga ekonomiczna). W efekcie także skuteczne zarządzanie niezależnymi spółkami ma przynieść efekt wzmocnienia niezależności i rozwoju dwóch osób prawnych, dzięki czemu spodziewany jest lepszy skonsolidowany wynik finansowy w obu spółkach (w porównaniu z dotąd działającą jedną). Biorąc pod uwagę, że dla Wspólników Spółki majątek zgromadzony przez Spółkę jest dorobkiem wypracowanym przez kilkadziesiąt lat działalności zarobkowej, naturalnym jest poszukiwanie możliwości dywersyfikacji, ponadto Wspólnicy mają na uwadze kwestię przyszłej sukcesji majątku przez swoich zstępnych, którą planowany podział majątku Spółki wydatnie upraszcza.

W tym celu planowane jest dokonanie podziału Spółki przez wydzielenie z jej majątku ZCP Nieruchomościowego (Działu A., dalej: „Dział”) do nowoutworzonej w tym celu, w trakcie procedury podziału, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: „Spółka Nowo Zawiązana”), w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy - Kodeks spółek handlowych. Udziały w Spółce Nowo Zawiązanej zostaną objęte przez dotychczasowych Wspólników. Spółka Nowo Zawiązana będzie rezydentem podatkowym Rzeczpospolitej Polski, podobnie jak wszyscy jej Wspólnicy.

Na skutek podziału przez wydzielenie, wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe związane z ZCP Nieruchomościowym wraz ze zobowiązaniami, zostaną wydzielone (przeniesione) do Spółki Nowo Zawiązanej.

W skład podlegającej wydzieleniu części przedsiębiorstwa (w postaci Działu) wejdą składniki majątkowe funkcjonalnie związane z tą jednostką, tj. m.in.:

środki trwałe i/lub wartości niematerialne i prawne niepodlegające amortyzacji podatkowej w rozumieniu art. 16c pkt 1 ustawy o CIT - tj. grunty lub prawa użytkowania wieczystego gruntów, jak również
środki trwałe i/lub wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji podatkowej w rozumieniu art. 16a oraz 16b ww. ustawy.

Należy podkreślić, że Działowi są przyporządkowane określone składniki majątku, tj. Nieruchomość, należności, zobowiązania, środki pieniężne, itp., bezpośrednio związane z działalnością Działu, które umożliwiają prowadzenie działalności samodzielnie i w sposób niezależny od pozostałej części przedsiębiorstwa, tj.:

umowy najmu wraz ze wszelkimi wynikającymi z nich roszczeniami wraz zobowiązaniami;
pozostałe umowy gospodarcze wraz ze wszelkimi wynikającymi z nich rozliczeniami - w zakresie w jakim ich przeniesienie będzie możliwe na podstawie przepisów prawa oraz przepisów przedmiotowych umów, (w tym wyrażenia dodatkowej zgody przez kontrahentów, jeśli jest ona konieczna);
elementy wyposażenia - związane z Nieruchomością;
dedykowany rachunek bankowy wraz ze znajdującymi się na nim środkami pieniężnymi;
własność Nieruchomości (przed datą przeprowadzenia planowanego podziału. Nieruchomość zostanie wykupiona z leasingu przez Wnioskodawcę).

Jednocześnie do Działu jest przypisany pracownik Spółki, bezpośrednio związany z prowadzoną przez ten Dział działalnością i odpowiedzialny wyłącznie za realizację jego zadań. Ponadto, działalność i zakres funkcji pełnionych przez Dział jest opisana w regulaminie organizacyjnym, w świetle którego Dział ten stanowi samodzielną jednostkę organizacyjną.

Końcowo, należy podkreślić, że Wspólnicy mają zamiar kontynuowania prowadzonej dotychczas przez Spółkę działalności gospodarczej dot. zarządzania i wynajmu Nieruchomości w Spółce Nowo Zawiązanej, przy wykorzystaniu ww. składników majątkowych wchodzących w skład ZCP Nieruchomościowego.

Co istotne, oba rodzaje prowadzonej obecnie przez Spółkę działalności nie są ze sobą bezpośrednio związane, a ich prowadzenie zasadniczo może (i będzie) odbywać się niezależnie. Tym samym, po dokonaniu planowanego podziału przez wydzielenie, w oparciu o pozostałe w Spółce składniki/majątek, będzie ona mogła kontynuować prowadzoną dotychczas główną działalność (produkcja i sprzedaż (…)), natomiast majątek przekazany w drodze podziału Spółce Nowo Związanej pozwoli jej na natychmiastowe podjęcie i prowadzenie działalności z zakresu zarządzania i wynajmu Nieruchomości jako niezależnej działalności.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług

Na Spółkę Nowo Związaną, która przejmie Dział Nieruchomości, zostaną przeniesione składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:

a)prawo użytkowania wieczystego działki nr 1, położonej w (…), przy ul. (…), o pow. 1759 m², dla której prowadzona jest księga wieczysta o nr (…),

b)prawo własności budynku biurowego, zlokalizowanego na działce opisanej w pkt a), stanowiącego odrębną nieruchomość o pow. użytkowej 1512,80 m² oraz budynku magazynowego o pow. magazynowej 432 m² wraz z przylegającym parkingiem o pow. 630 m²,

c)środki trwałe i wyposażenie budynku biurowego,

d)środki pieniężne zgromadzone na odrębnym rachunku bankowym Działu Nieruchomości,

e)wszystkie obowiązujące w dniu podziału umowy najmu pomieszczeń biurowych (w chwili obecnej obowiązują umowy z 27 Najemcami),

f)rachunek bankowy Działu Nieruchomości,

g)umowy z dostawcami mediów, w tym szczególności:

umowa na dostawę energii,
umowa na wywóz nieczystości,
umowa na dostawę wody i odbioru ścieków,
umowa na dostawę gazu,

h)umowy z usługodawcami świadczącymi usługi związane z wynajmem Nieruchomości, w tym szczególności:

umowa na usługę sprzątania powierzchni biurowej,
umowa na usługę konserwację sieci komputerowej,
umowa na ochronę Nieruchomości,
umowa na usługi marketingowe (ogłoszenia dotyczące wynajmu powierzchni biurowej),

i)zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością,

j)pozostałe zobowiązania wobec kontrahentów,

k)wierzytelności od najemców z tytułu zawartych umów wynajmu powierzchni biurowej,

l)dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomościami przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,

m)pracownik przypisany do Działu Nieruchomości.

Pozostałe składniki materialne i niematerialne związane z działalnością produkcyjno-handlową pozostaną w Spółce.

Dział Nieruchomości, funkcjonujący obecnie w strukturach B. sp. z o.o. został wyodrębniony na płaszczyźnie finansowej, co przejawia się prowadzeniem ewidencji zdarzeń gospodarczych w sposób umożliwiający przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do Działu Nieruchomości. W praktyce wyodrębnienie finansowe Działu Nieruchomości opiera się na:

dysponowaniu własnymi zasobami finansowymi przez Dział Nieruchomości gromadzonymi na rachunku bankowym, dedykowanym dla tego Działu,
wyodrębnieniu rachunkowym w postaci wyodrębnienia w księgach rachunkowych Spółki kont pozwalających na identyfikację kosztów i przychodów związanych z Działem Nieruchomości,
odrębny system numeracji faktur stosowany w ramach działalności Działu Nieruchomości, pozwalający m.in. łatwo zidentyfikować wpływy finansowe związane z działalnością tego Działu.

W dniu wydzielenia Spółka Nowo Związana przejmie prawa i obowiązki wynikające ze stosunku pracy z pracownikiem przypisanym dotychczas do Działu Nieruchomości w trybie 23¹ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 „Kodeks pracy”).

Począwszy od dnia wydzielenia Spółka Nowo Związana będzie miała pełną zdolność operacyjną do prowadzenia działalności w zakresie najmu Nieruchomości w oparciu o składniki majątkowe i niemajątkowe, przynależące uprzednio do Działu Nieruchomości Spółki, przeniesione na Spółkę Nowo Związaną w drodze podziału Spółki wyszczególnione w odpowiedzi na pytanie nr 1. Jedyną umową jaką Spółka Nowo Związana będzie musiała zawrzeć będzie umowa o prowadzenie spraw księgowych i kadrowo-płacowych.

Pytania

1.Czy w kształcie opisanym w niniejszym wniosku, Dział, który Wnioskodawca zamierza wydzielić do nowoutworzonej w tym celu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT?

2.W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pierwsze pytanie, czy na moment wydzielenia do nowoutworzonej w tym celu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Działu, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do rozpoznania przychodu z tego tytułu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 a contrario ustawy o CIT?

3.Czy w kształcie opisanym w niniejszym wniosku, Dział, który Wnioskodawca zamierza wydzielić do nowoutworzonej w tym celu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT?

4.W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie trzecie, czy wydzielenie Działu do nowoutworzonej w tym celu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będzie podlegało opodatkowaniu opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług (pytania oznaczone we wniosku nr 3 i 4).

Państwa stanowisko w zakresie podatku od towarów i usług, którego dotyczą pytania nr 3 i 4

Ze względu na tożsamość definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawartej zarówno w ustawie o podatku od towarów i usług, jak i w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, Państwa argumentacja zawarta w stanowisku do pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i 2 odnosi się także do zagadnienia objętego pytaniami nr 3 i nr 4. Dlatego też należy ją przywołać jako część stanowiska do pytań nr 3 i 4.

Uzasadnienie

Państwa zdaniem, opisany we wniosku zespół składników materialnych i niematerialnych (tj. Dział) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Zgodnie z ww. przepisem ustawy o CIT, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe obrotowe, a także czynnik ludzki (pracownicy). Finalnie zespół taki powinien być przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Wyodrębnienie funkcjonalne należy natomiast rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić ewentualnemu nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Z kolei wyodrębnienie finansowe nie oznacza całkowitej samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Reasumując, na gruncie ustawy o CIT mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
stanowiące zespół składniki materialne i niematerialne są ze sobą powiązane funkcjonalnie,
składniki (stanowiące zespół) przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze,
zespół ten jest organizacyjnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
zespół ten jest finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie.

Przechodząc na grunt opisanego stanu faktycznego Państwa zdaniem wszystkie z powyższych warunków są spełnione zarówno w odniesieniu do Działu, tj. Dział stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Podział Spółki w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie będzie prowadził do powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT.

Zgodnie z powołanym przepisem - w spółce podlegającej podziałowi przy podziale przez wydzielenie, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - przychód stanowi wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki nowo zawiązane ustalony na dzień wydzielenia. Kosztami natomiast są wydatki zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, poniesione na nabycie składników majątkowych przeniesionych na spółki nowo zawiązane. Oznacza to. że opodatkowanie nie wystąpi, gdy zarówno majątek wydzielany, jak i majątek pozostający w spółce dzielonej stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Tak więc dla możliwości zastosowania normy prawnej wskazanej powyżej kluczowe jest to, czy części dzielonego przedsiębiorstwa odpowiadają kryterium wskazanym w art. 4a pkt 4 ustawy.

Wyodrębnienie funkcjonalne

Ustawa o CIT nie definiuje pojęcia „zespołu składników materialnych i niematerialnych” tworzących ZCP. Można w tym zakresie posługiwać się stanowiskiem zawartym w doktrynie i orzecznictwie. Zarówno w doktrynie, jak i w praktyce organów podatkowych przyjmuje się, że w celu uznania określonego zespołu składników za zorganizowaną część przedsiębiorstwa zespół ten powinien obejmować co najmniej jeden składnik materialny oraz niematerialny. Podkreśla się również, że „w kontekście uregulowań wspólnotowych oraz orzecznictwa TSUE” nie ma podstaw do przyjęcia, że tyko przeniesienie wszystkich składników materialnych i niematerialnych jest okolicznością decydującą o uznaniu danego zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa” (tak np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 23 lutego 2013 r. znak: ILPP2/443-1186/12-3/MR).

Zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest jednak sumą poszczególnych składników, przy pomocy których można prowadzić odrębną działalność, lecz pewnym zorganizowanym zespołem tych składników, dzięki którym ma ona potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki będące we wzajemnych relacjach tego rodzaju, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego, przy czym istotną kwestią jest w tym zakresie rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, to jest na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 21 sierpnia 2014 r. znak: IPPP1/443-660/14-4/EK).

W Państwa ocenie, w świetle opisu stanu faktycznego, spełnienie powyższej przesłanki jest bezsporne. Dział składa się bowiem z zespołu szeregu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań (wynikających z zawartych umów najmu, umowy leasingu czy też zobowiązań wobec dostawców mediów), które są ze sobą powiązane w sposób funkcjonalny, tj. tworzą całość z ekonomicznego punktu widzenia, która służy realizacji całkowicie odrębnych zadań gospodarczych.

Odrębność zadań gospodarczych realizowanych przez Dział wynika z:

odrębnej specyfiki tego obszaru działalności, w odniesieniu do działalności głównej Spółki, którą jest produkcja i sprzedaż (…),
konieczności alokowania do Działu personelu posiadającego określony, ściśle związany z działalnością prowadzoną przez Dział zakres obowiązków,
innych oczekiwanych rentowności oraz zróżnicowanych nakładów inwestycyjnych koniecznych do prowadzenia działalności Działu w stosunku do działalności głównej Spółki.

Wyodrębnienie funkcjonalne

W świetle wskazanej na wstępie definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa, oznacza przeznaczenie zespołu składników materialnych i niematerialnych do realizacji określonych zadań gospodarczych i posiadanie zdolności do funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo.

Zgodnie z definicją sformułowaną w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 7 listopada 2017 r. znak: 0111-KDIB2-1.4010.237.2017.2.AP: „wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa”.

Istniejący w ramach struktury Spółki Dział został wyposażony we wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe (w tym personel), które są funkcjonalnie związane z powierzonymi zadaniami, takimi jak działalność związana z wynajmem nieruchomości i ich zarządzaniem, poszukiwaniem klientów zainteresowanych tego typu usługami itp. W tym zakresie żadna z komórek organizacyjnych Spółki nie przejęła żadnego składnika majątkowego czy niemajątkowego, który w ujęciu funkcjonalnym byłby związany wyłącznie z działalnością prowadzoną przez Dział. W odniesieniu do konieczności wyodrębnienia funkcjonalnego zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy także wskazać na zdolność takiej jednostki do bycia niezależnym przedsiębiorstwem samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. W konsekwencji, aby część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Podsumowując, Dział stanowi odrębny zespół składników materialnych i niematerialnych, które są przeznaczone do realizacji odrębnych zadań gospodarczych w stosunku do działalności głównej Spółki.

Z uwagi na powyższe wskazany przez Wnioskodawcę w treści zapytania Dział stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa Spółki w rozumieniu ustawy o CIT z uwagi na okoliczność samodzielnej realizacji przypisanych zadań gospodarczych przy obecnym stanie organizacyjno-prawnym przedsiębiorstwa, jak i na możliwość samodzielnego ich wykonywania w przypadku ewentualnego wyłączenia ww. zespołu składników ze Spółki poprzez ich sprzedaż, wydzielenie odrębnego podmiotu lub też w inny sposób.

Wyodrębnienie organizacyjne

Ustawa CIT nie zawiera definicji wyodrębnienia organizacyjnego, jednakże praktyka organów podatkowych wskazuje, że: „wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika”.

O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy ZCP stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze przedsiębiorstwa, np. dział, wydział, oddział itp. Takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze. Jednocześnie zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w aktualnej praktyce organów podatkowych, jak i w doktrynie prawa podatkowego wyodrębnienia organizacyjnego nie należy utożsamiać z wyodrębnieniem formalno-prawnym. Oznacza to, aby określona część przedsiębiorstwa mogła być wyodrębniona organizacyjnie, nie musi stanowić samodzielnego podmiotu prawnego, jednostki organizacyjnej lub oddziału zarejestrowanego w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Państwa zdaniem dany zespół składników majątkowych jest wyodrębniony organizacyjnie, jeśli w strukturze danego przedsiębiorstwa utworzony został na przykład wydział, zakład, czy dział. Za wyodrębnieniem organizacyjnym może przemawiać także struktura zarządzania, czy podległość służbowa i funkcjonalna pracowników danej jednostki wewnętrznej.

Działalność i zakres funkcji pełnionych przez Dział jest opisana w regulaminie organizacyjnym, w świetle którego Dział ten stanowi samodzielną jednostkę organizacyjną. Jednocześnie do Działu są przypisani dwaj pracownicy Spółki, bezpośrednio związani z prowadzoną przez ten Dział działalnością i odpowiedzialni za realizację jego zadań. Zgodnie z treścią regulaminu:

Dział stanowi odrębną jednostkę organizacyjną Spółki,
działalność Działu w Państwa strukturze koordynowana jest przez wyznaczonego kierownika Działu, podległego bezpośrednio zarządowi Spółki,
Dział posiada także własną wewnętrzną strukturą organizacyjną, która zostanie zachowana po wydzieleniu Działu do Spółki Nowo Związanej.

Podsumowując, w Państwa ocenie Dział spełnia przesłanki uznania go za jednostkę wyodrębnioną organizacyjnie.

Wyodrębnienie finansowe

Zgodnie z linią interpretacyjną organów podatkowych wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie musi więc oznaczać samodzielności finansowej, w szczególności nie oznacza to konieczności prowadzenia odrębnej księgowości dla zorganizowanej części przedsiębiorstwa czy też samodzielnego sporządzania bilansu. W praktyce powyższe oznacza, że jeśli prowadzona jest ewidencja księgowa pozwalająca na wyodrębnienie przychodów i kosztów działalności realizowanej przez daną jednostkę w ramach działalności całego przedsiębiorstwa, jak również możliwe jest określenie należności, zobowiązań i innych pozycji bilansowych związanych z tą jednostką, to kryterium wyodrębnienia finansowego zostanie uznane za spełnione.

Dyrektor KIS w interpretacji z 22 listopada 2017 r. znak: 0114-KDIP2-1.4010.275.2017.1.JF uznał opis zastosowanego wyodrębnienia finansowego za spełniający kryteria określone w przepisach o CIT: „Wyodrębnienie ewidencji rachunkowej realizowane jest w systemie finansowo-księgowym poprzez odpowiedni podział kont księgowych w zakresie aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów przyporządkowanych do działalności Działu Nieruchomości. Przypisanie kosztów i przychodów do Działu Nieruchomości odbywa się w oparciu o podział funkcjonalny, zaliczając do jednostki koszty i przychody związane bezpośrednio z daną działalnością, z umowami gospodarczymi, z których prawa i obowiązki są wykonywane przez Dział Nieruchomości, ze składnikami majątku przedsiębiorstwa przypisanymi do Działu, kosztami pracowników przypisanych do Działu, itp.”

O wyodrębnieniu finansowym Działu świadczą, Państwa zdaniem następujące elementy:

wydzielenie na poziomie kont analitycznych w ewidencji księgowej Spółki, co umożliwia prowadzenie odrębnej ewidencji,
księgi rachunkowe i ewidencja księgowa Spółki prowadzone są w sposób pozwalający na sporządzenie wewnętrznego bilansu oraz rachunku zysków i strat Działu,
ewidencja środków trwałych prowadzona przez Spółkę zawiera oznaczenia pozwalające na identyfikację środków trwałych, które są przypisane do Działu,
do Działu alokowane są wszelkie zobowiązania pieniężne i niepieniężne, związane z Działalnością w zakresie nieruchomości.

W związku z tym Dział (w ramach Spółki) jest odpowiedzialny za zaspokojenie wierzycieli - ze środków własnych (tj. przypisanych do wyodrębnionego Działu):

na moment podziału Dział będzie posiadać własne środki pieniężne, zdeponowane na przypisanym Działowi rachunku bankowym Spółki,
na moment dokonania podziału Wnioskodawca będzie w stanie wyodrębnić aktywa i pasywa, (w tym zobowiązania) oraz koszty i przychody związane z funkcjonowaniem Działu,

Podsumowując, Dział jest wyodrębniony w ramach Państwa przedsiębiorstwa na płaszczyźnie finansowej. Z uwagi na powyższe, Państwa zdaniem, Dział utworzony i funkcjonujący w ramach struktury Spółki na warunkach szczegółowo przedstawionych w opisie stanu faktycznego stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, natomiast podział Spółki w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym nie będzie prowadził do powstania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT.

Państwa stanowisko w zakresie pytania 3 i 4

Dział, który Państwa Spółka zamierza wydzielić do Spółki Nowo Zawiązanej, będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym odpowiedź na pytania 3 i 4 wniosku winna być twierdząca.

Ze względu na tożsamość definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa w art. 4a pkt 4 ustawy CIT oraz w art. 2 pkt 27e ustawy VAT uzasadnienie Państwa stanowiska w odniesieniu do pytań nr 1 i 2 znajduje swoje zastosowanie również w odniesieniu do pytania nr 3. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 3, wydzielenie Działu do nowoutworzonej w tym celu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, co wynika wprost z przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług, którego dotyczą pytania oznaczone we wniosku nr 3 i 4 jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zagadnienie podziału spółek jest uregulowane w tytule IV dziale II ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18), zwanej dalej k.s.h.

W myśl art. 529 § 1 k.s.h.:

Podział spółki może być dokonany:

1) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);

2) przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek);

3) przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);

4) przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez wydzielenie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub spółki nowo zawiązane powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonych części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy - przeniesienie własności.

W świetle powyższych regulacji dokonany, na podstawie Kodeksu spółek handlowych, podział przez wydzielenie poszczególnych części majątku spółki dzielonej jest, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, operacją obejmującą zdarzenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wyjaśnić jednak należy, że w sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez wydzielenie przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

1)zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

2)faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie elementy tworzące pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Jak stanowi art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 str. 1 ze zm.), wcześniej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 145 str. 1 ze zm.)

W przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, należy dokładnie przeanalizować zarówno to, jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanej zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przy dokonaniu tej analizy pomocne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel Dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

Natomiast w wyroku C-444/10 z 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Mając na uwadze powyższe orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości należy stwierdzić, że zawarta w art. 2 pkt 27e ustawy definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa musi być interpretowana przez pryzmat treści art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE i w powiązaniu z rozumieniem pojęcia „przekazania całości lub części majątku”, wyłożonym przez Trybunał w ww. orzeczeniu. Trybunał Sprawiedliwości główny nacisk kładzie na badanie konkretnego przypadku, dopuszczając w pewnych przypadkach zbycie samych składników rzeczowych.

Zatem, w myśl orzecznictwa Trybunału, składniki niematerialne nie stanowią konstytutywnego elementu uznania części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w każdym przypadku. Trybunał uznał, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny i prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży (…). Dodatkowo, Spółka prowadzi działalność w zakresie wynajmu nieruchomości w postaci budynku biurowego, która jest obecnie przedmiotem umowy leasingu kapitałowego.

Wspólnikami Spółki są osoby fizyczne: Pan A.P. oraz Pan M.P. - B. spółka z o.o. posiadający siedzibę swojej działalności w Polsce.

Ze względu na różny charakter ww. działalności Państwa Spółka planuje (w celu zabezpieczenia majątku) dokonać podziału majątku i odseparować obie działalności do majątków dwóch odrębnych Spółek.

Planowany jest podział Spółki poprzez wydzielenie z niej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (Działu A) wraz z majątkiem przynależnym do tej części i przeniesienie go na Nowo Zawiązanej Spółki w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych. Udziały w Spółce Nowo Związanej objęte zostaną przez obecnych Wspólników oraz Spółka będzie podlegać obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Na skutek podziału przez wydzielenie wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe związane z ZCP Nieruchomościowym wraz z zobowiązaniami zostaną wydzielone do Spółki Nowo Związanej. W skład podlegającej wydzieleniu części przedsiębiorstwa wejdą także składniki funkcjonale.

Wskazaliście Państwo, że działalność i zakres funkcji pełnionych przez wyodrębniony Dział wpisana jest w regulaminie organizacyjnym, w ramach którego Dział ten stanowi samodzielną jednostkę organizacyjną.

Do Spółki Nowo Związanej w ramach Działu wejdą w ramach podziału przez wydzielnie wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe wraz z zobowiązaniami także składniki majtkowe funkcjonalenie związane z tą jednostką. Do Działu przyporzadkowane są określone składniki majątku, tj.: nieruchomość, należności, zobowiązania, środki pieniężne (bezpośrednio związane z działalnością Działu), które – jak sami Państwo wskazaliście -umożliwjają prowadzenie działalności samodzielnie i w sposób niezależny od pozostałej części Państwa przedsiębiorstwa, tj.

umowy najmu wraz ze wszelkimi wynikającymi z nich roszczeniami wraz zobowiązaniami;
pozostałe umowy gospodarcze wraz ze wszelkimi wynikającymi z nich rozliczeniami - w zakresie w jakim ich przeniesienie będzie możliwe na podstawie przepisów prawa oraz przepisów przedmiotowych umów, (w tym wyrażenia dodatkowej zgody przez kontrahentów, jeśli jest ona konieczna);
elementy wyposażenia - związane z Nieruchomością;
dedykowany rachunek bankowy wraz ze znajdującymi się na nim środkami pieniężnymi;
własność Nieruchomości (przed datą przeprowadzenia planowanego podziału. Nieruchomość zostanie wykupiona z leasingu przez Wnioskodawcę).

W ramach wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa z dotychczasowego przedsiębiorstwa Spółki wraz z prawem użytkowania wieczystego działki nr 1 oraz prawem własności budynku biurowego oraz budynku magazynowego wraz z przylegającym parkingiem na Spółkę Nowo Związaną przeniesione zostaną składniki materialne i niematerialne, w szczególności: środki trwałe i wyposażenie budynku biurowego, wszystkie obowiązujące w dniu podziału umowy najmu pomieszczeń biurowych, rachunek bankowy Działu Nieruchomości, umowy z dostawcami mediów (w tym: umowa na dostawę energii, umowa na wywóz nieczystości, umowa na dostawę wody i odbioru ścieków, umowa na dostawę gazu), umowy z usługodawcami świadczącymi usługi związane z wynajmem Nieruchomości (tj. umowa na usługę sprzątania powierzchni biurowej, umowa na usługę konserwację sieci komputerowej, umowa na ochronę Nieruchomości, umowa na usługi marketingowe), a także zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością, dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomościami przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa.

Dodatkowo, w ramach wydzielenia do Spółki Nowo Związanej zostanie przeniesiony pracownik. Przejęcie pracownika przez Spółkę Nowo Związaną nastąpi w trybie art. 23¹ ustawy Kodeks Pracy. W ramach planowanego podziału Spółki do Nowo Związanej Spółki zostaną przeniesione środki pieniężne zgromadzone na odrębnym rachunku bankowym Działu Nieruchomości, wierzytelności od najemców, a także pozostałe zobowiązania .

Majątek przekazany w drodze podziału do Spółki Nowo Związanej pozwoli jej na natychmiastowe podjęcie i prowadzenie działalności z zakresu zarządzania i wynajmu Nieruchomosci jako niezależnej działalności.

W przedmiotowej sprawie Państwa wątpliwości budzi kwestia, czy przekazanie majątku wydzielonego ze Spółki do Nowo Związanej Spółki z o.o. będzie stanowiło czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp., na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze, powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już w Spółce zorganizowany zespół składników gotowy realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po dokonaniu podziału przez wydzielenie powinno być możliwe kontynuowanie działalności gospodarczej przez Spółkę Nowo Związaną, w oparciu o nabyte składniki.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności w ramach Działu A stanowić będzie na dzień wydzielenia zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ będzie odznaczać się odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Jak wynika bowiem z wniosku, na dzień wydzielenia zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do Spółki Nowo Związanej będzie wyodrębniony:

a)organizacyjnie - działalność i zakres funkcji pełniony przez Dział jest uregulowany w regulaminie, dzięki czemu Dział Nieruchomości stanowi samodzielną jednostkę organizacyjną,

b)funkcjonalnie - co przejawiać się będzie w tym, że Dział Nieruchomości odznacza się odrebnością w odniesieniu do działalnosci głównej, tj. produkcji i sprzedaży (...). Dział Nieruchomości stanowi odrebny zespół składników materilanych i niematerialnych, które przeznaczone są do realizacji odrebnych zadań gospodarczych. Do Działu dedykowany jest pracownik odpowiedzialny za realizację zadań.

c)finansowo - co przejawia się prowadzeniem ewidencji zdarzeń gospodarczych w spośób umożliwiający przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należnosci i zobowiązań do Działu Nieruchomości. W praktyce wyodrębnienie finansowe Działu Nieruchomości polega na dysponowaniu własnymi zasobami finansowymi, wyodrebnieniu w księgach rachunkowych kosztów i przychodów związanych z Działem, odrebnym systemie numeracji faktur. Działowi przyporządkowane są należności, zobowiązania, środki pieniężne, które umożliwiają prowadzenie działalności samodzielnie i w sposób niezależny od pozostałej części przedsiębiorstwa Spółki. Działowi przyporządkowany jest także odrębny rachunek bankowy.

Z wniosku wynika także, że wydzielony ze Spółki zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do Spółki Nowo Związanej będzie zdolny do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Spółka Nowo Związana nie będzie wymagała zaangażowania innych środków materialnych lub niematerialnych poza tymi wydzielonymi, w celu prowadzenia działaności gospodarczej.

Ponadto, co istotne w sprawie, na skutek podziału przez wydzielenie wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe związane z Działem wraz ze zobowiązaniami zostaną wydzielone (przeniesione) do Spółki Nowo Związanej. W ramach planowanego podziału Spółki do Spółki Nowo Związanej zostanie przeniesiony również pracownik, w trybie art. 23¹ ustawy Kodeks pracy.

Co istotne, wskazali Państwo również, że Spółka będzie kontynuowała działalność gospodarczą w takim samym zakresie, w jakim była ona prowadzona w dotychczasowym zakresie, tj. produkcji i sprzedaży (...), natomiast majątek przekazany w drodze podziału Spółce Nowo Związanej pozwoli jej na prowadzenie działalności z zakresu zarządzania i wynajmu Nieruchomości jako niezależnej działalności.

Reasumując, zespół składników majątkowych składających się na Dział Nieruchomości stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, tym samym jego wydzielenie z Państwa Spółki do Spółki Nowo Związanej będzie stanowiło czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie do art. 6 pkt 1 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 3 i 4 uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług w zakresie pytań oznaczonych we wniosku jako nr 3 i 4. W zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1, 2 dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 22 lutego 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-1.4012.741.2023.4.MŻ