Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 24 maja 2022 r., sygn. II SA/Rz 169/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SNSA Jerzy Solarski /spr./ Sędziowie WSA Piotr Godlewski AWSA Maria Mikolik Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2022 r. sprawy ze skargi T. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] listopada 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia wychowawczego - skargę oddala -

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze [...], decyzją z dnia [...] listopada 2021 r., nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 256 ze zm., dalej: "K.p.a."), po rozpatrzeniu odwołania T.S. (dalej: "Skarżący"/ "Wnioskodawca") od decyzji Prezydenta Miasta [...] (dalej: "Prezydent") z dnia [...] lipca 2021 r. nr [...] odmawiającej przyznania Skarżącemu świadczenia wychowawczego na dziecko [...] na okres zasiłkowy 2021/22 - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu stwierdzone zostało, że Prezydent odmawiając Wnioskodawcy przyznania świadczenia wychowawczego zastosował art. 22 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2019 r. poz. 2407, dalej: "ustawa"), w związku ze zbiegiem uprawnień matki oraz ojca i przyznał świadczenie matce jako, że pierwsza złożyła wniosek. W odwołaniu Skarżący podniósł, że faktycznie córka przebywa na przemian z nim i z matką, stąd nie jest to opieka równoczesna, lecz jest to opieka naprzemienna. Dlatego wniósł o uregulowanie tej kwestii formalnie, kierując stosowny pozew do sądu cywilnego. Kolegium odwołania nie uwzględniło i wskazało, że zgodnie z art. 4 ustawy, celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych (ust. 1). Świadczenie wychowawcze przysługuje: 1) matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 2a ustawy (opieka naprzemienna). W myśl art. 5 ustawy świadczenie wychowawcze przysługuje osobom, o których mowa w art. 4 ust. 2 ustawy, w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie. Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy, w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego. Brzmienie art. 5 ust. 2a ustawy jest jasne i nie wymaga interpretacji, wobec jednoznacznego stwierdzenia, że wyłącznym wymogiem podzielenia świadczenia wychowawczego na obydwojga rodziców jest legitymowanie się orzeczeniem sądu cywilnego ustanawiającym opiekę naprzemienną. Nie jest rolą organów administracji publicznej ustalanie okoliczności związanych z pozostawaniem dziecka pod opieką naprzemienną faktyczną. Dlatego organy administracji zobowiązane są zastosować art. 22 ustawy: w przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka do świadczenia wychowawczego, świadczenie to wypłaca się temu z rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, który faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Jeżeli opieka nad dzieckiem sprawowana jest równocześnie przez oboje rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, świadczenie wychowawcze wypłaca się temu, kto pierwszy złoży wniosek. W przypadku gdy po złożeniu wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego przez rodzica, opiekuna prawnego dziecka lub opiekuna faktycznego dziecka drugi rodzic, opiekun prawny dziecka lub opiekun faktyczny dziecka złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego w związku z opieką nad tym samym dzieckiem, organ właściwy ustala kto sprawuje opiekę i w tym celu może zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w celu ustalenia osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem. W przedmiotowej sprawie kwestia postawionego zagadnienia prawnego dotyczącego interpretacji równoczesności sprawowania opieki nie jest kwestią o tyle priorytetową, że organy ostatecznie ustaliły, że wystąpił zbieg praw, kiedy to i matce i ojcu ono przysługuje, gdyż dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki i ojca. Zatem w związku z niemożnością zastosowania wykładni rozszerzającej dotyczącej opieki naprzemiennej, nie jest możliwa inna interpretacja równoczesności opieki jak przyjęcie, że chodzi tu o okres, na który składa się wniosek o przyznanie świadczenia. Stąd z uwagi na fakt, że matka złożyła wniosek 7 minut wcześniej niż ojciec, organ prawidłowo przyznał świadczenie matce.