Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 25 maja 2022 r., sygn. II SA/Gl 116/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska,, Sędzia WSA Artur Żurawik, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 maja 2022 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia [...] w W. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia 17 listopada 2021 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości oddala skargę.

Uzasadnienie

Starosta C. decyzją z 14 września 2021 r. Nr [...] wydana na podstawie art. 105 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego w związku z art. 136 ust. 3 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U., z 2020 r. poz. 1990 ) po rozpatrzeniu wniosku Związku [...] (dalej jako strona lub skarżący) umorzył postępowanie w sprawie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości położonej w gminie B. obręb G. oznaczone jako dz. 1. o powierzchni 1,7855 ha, dz. 2. o powierzchni 19.0129 ha, dz. 3. o powierzchni 22,4305 ha i dz. 4. o powierzchni 16,9741 ha. W uzasadnieniu decyzji organ ten wskazał, że wnioskiem z 6 lipca 2021 r. strona reprezentowana przez adwokata A. I. wystąpiła o zwrot powyższych nieruchomości, jak również zaznaczono, że w przypadku nieuwzględnienia strona wniosku występuje o odszkodowanie w wysokości równej wartości nieruchomości. W dalszej części uzasadnienia zaznaczono, że wniosek został złożony w terminie i przybliżono czynności prawne związane z przejmowaniem nieruchomości przez Skarb Państwa, jak również działania związane z podziałami nieruchomości objętych wnioskiem o zwrot. Przybliżono sytuację związaną z ustalenie statusu strony w przedmiotowym postępowaniu, a w szczególności przybliżono kwestie związane z następstwem prawnym współcześnie funkcjonującego Związku [...] ze związkiem utworzonym przez wybuchem drugiej wojny światowej. Powyższe ustalenia pozwoliły ustalić, że wnioskodawcy przysługuje w sprawie status strony. Następnie organ pierwszej instancji przywołał regulacje prawne dotyczące możliwości zwrotu nieruchomości jeżeli stała się ona zbędna na cele określone w decyzji wywłaszczeniowej. W oparciu o informacje przekazane przez stronę ustalono, że wnioskodawca po zakończeniu drugiej wojny światowej władał przedmiotową nieruchomością przez okres 2,5 roku, a następnie z przyczyn politycznych został pozbawiony możliwości korzystania z niej i został faktycznie wywłaszczony. Po tych ustaleniach organ pierwszej instancji odniósł się do obowiązujących regulacji prawnych we wskazanym zakresie i podkreślił, że w obecnym stanie pranym sposób przejęcia spornych nieruchomości przez Skarb Państwa pozostaje bez wpływu na przedmiotowe rozstrzygnięcie. Podkreślono, że postanowienia art. 136 ust. 3 i 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami odnoszą się do wywłaszczenia ujmowanego w sposób ścisły, a zatem do stosownego aktu administracyjnego, a po myśli art. 216 pojęcie wywłaszczenia obejmuje ustawy wymienione we wskazanym przepisie. W konsekwencji organ ten uznał, że sporne nieruchomości nie podlegają zwrotowi w oparciu o postanowienia art. 136 ust. 3 i 4 oraz art. 216 przywoływanej powyżej ustawy. Nadto podkreślono, że przejęcie przedmiotowych nieruchomości nastąpiło w oparciu o postanowienia art. 1 dekretu z 8 sierpnia 1946 r. o wpisaniu do ksiąg wieczystych hipotecznych (gruntowych) prawa własności nieruchomości przejętych na cele reformy rolnej (Dz. U.RP nr 39, poz. 233). W ocenie organu takie przejęcie wskazanych nieruchomości oznacza, że nie zostały one wywłaszczone. Ponadto podkreślono, że zwrot jest możliwy jedynie wówczas, gdy nieruchomość stanowi własność Skarbu Państwa lub też jednostki samorządu terytorialnego. Postępowanie zostało umorzone, ponieważ jego prowadzenie stało się bezprzedmiotowe z uwagi na nie spełnienie przez stronę przesłanki warunkującej merytoryczne rozpatrzenie wniosku.