Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 15 września 2022 r., sygn. II SA/Bk 492/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Roleder (spr.), Sędziowie sędzia WSA Grzegorz Dudar, sędzia WSA Elżbieta Lemańska, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 15 września 2022 r. sprawy ze skarg A. D. i Rzecznika Praw Obywatelskich przy udziale Prokuratora Prokuratury Regionalnej w B. na czynność Komendanta Placówki Straży Granicznej w M. z dnia [...] września 2021 r. w przedmiocie zawrócenia do linii granicy państwowej 1. stwierdza bezskuteczność zaskarżonej czynności; 2. zasądza od Komendanta Placówki Straży Granicznej w M. na rzecz skarżącego A. D. kwotę 797,00 (słownie: siedemset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

W dniu 8 grudnia 2021 r. do sądu administracyjnego wpłynęła skarga pochodząca od obywatelki Iraku – A. D. S. S. na czynność Komendanta Placówki Straży Granicznej w M. (dalej: "Komendant") polegającą na zawróceniu do granicy państwowej. Skarga ta została zarejestrowana pod sygn. akt II SA/Bk 892/21. W skardze wskazano, że w dniu 27 września 2021 r. skarżąca wraz z rodziną została zatrzymana przez patrol Straży Granicznej w miejscowości S., a następnie przewieziona na teren strefy objętej stanem wyjątkowym w okolice miejscowości N. i Z., skąd została przekazana na terytorium Białorusi. Wedle informacji udzielonej pełnomocnikowi skarżącej przez Komendanta pismem z dnia 5 października 2021 r., względem skarżącej zostały zastosowane przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych (Dz.U. 2020, poz. 435, ze zm.; dalej: "rozporządzenie graniczne"), w brzmieniu zmienionym na mocy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 sierpnia 2021 r. (Dz.U. 2021, poz. 1536; dalej: "rozporządzenie zmieniające"). W skardze podniesiono ponadto, że zawrócenie skarżącej do granicy państwowej nastąpiło, mimo uprzedniego zadeklarowania przez nią chęci ubiegania się o udzielenie ochrony międzynarodowej. Wskazano także, że w przypadku stwierdzenia nielegalnego pobytu cudzoziemca, zastosowanie powinna znaleźć regulacja dotycząca wydania decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu zawarta w art. 302 i nast. ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. 2020, poz. 35 ze zm.; dalej: "u.o.c."), a w przypadku złożenia przez niego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, powinno dojść do zawieszenia postępowania o zobowiązanie cudzoziemca do powrotu, a cudzoziemiec ma prawo pozostania na terytorium Polski do chwili rozpatrzenia tego wniosku. Z tego względu skarżąca wniosła o uznanie zaskarżonej czynności za niezgodną z prawem.