Interpretacja indywidualna z dnia 10 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.128.2024.1.AP

Ustalenie podstawy opodatkowania w sytuacji sprzedaży Leków po obniżonej cenie oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia Leków.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 marca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 marca 2024 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania w sytuacji sprzedaży Leków po obniżonej (odbiegającej od ceny rynkowej) cenie oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia Leków.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego:

A. jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka należy do międzynarodowej grupy kapitałowej B. Inc. („Grupa”), zajmującej się (...).

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w ramach której dokonuje m.in. dostawy na terytorium Polski (...) w ramach Grupy produktów leczniczych („Leki”), podlegających refundacji ze środków publicznych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 826 z późn. zm., „Ustawa o refundacji”).

Dostawa (sprzedaż) Leków dokonywana jest przez Spółkę przede wszystkim do podmiotów leczniczych jak również do hurtowni farmaceutycznych, które dokonują ich późniejszej odsprzedaży do podmiotów leczniczych lub innych hurtowni farmaceutycznych/aptek. Dystrybucja Leków mieści się w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę.

Dystrybuowane przez Spółkę Leki nabywane są od podmiotu powiązanego z siedzibą w Holandii – C. B.V. („C.”) w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Dostawa Leków pomiędzy C., Wnioskodawcą a Kontrahentami nie stanowi dostawy łańcuchowej (tj. nie stanowi następujących po sobie dostaw, w ramach których występuje transport bezpośrednio od pierwszego do ostatniego podmiotu w łańcuchu).

Wnioskodawca jest adresatem decyzji refundacyjnych („Decyzje”), zgodnie z którymi określone, dystrybuowane przez Wnioskodawcę Leki zostają w danym zakresie objęte refundacją (w całości lub w części) ze środków publicznych.

Oznacza to w praktyce, że nabycie Leków objętych refundacją na podstawie ww. Decyzji (i) przez podmioty lecznicze dla celów realizacji świadczeń zdrowotnych, lub (ii) przez pacjenta w aptece - finansowane jest częściowo lub w całości przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Decyzje wydawane są po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie objęcia Leków refundacją (obejmującego negocjacje warunków refundacji dokonywane pomiędzy Spółką a Komisją Ekonomiczną działającą przy Ministrze Zdrowia) i określają m.in. zakres refundacji i urzędową cenę zbytu Leków (mającą w odniesieniu do kanału szpitalnego charakter maksymalny). Zgodnie z Ustawą o refundacji urzędowa cena zbytu powiększona o urzędową marżę hurtową stanowi maksymalną cenę, po jakiej podmiot leczniczy może nabyć Lek refundowany.

Ze względu na złożony proces administracyjny poprzedzający wydanie Decyzji a także wysoką cenę nabycia Leków przed objęciem ich refundacją, w celu zwiększenia dostępności Leków dla pacjentów Wnioskodawca zamierza umożliwiać podmiotom leczniczym („Kontrahenci”) nabycie niektórych Leków po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej), jeszcze przed wydaniem Decyzji w ramach tzw. programu wczesnego dostępu (dalej: „Program”).

Program obejmuje współpracę pomiędzy Wnioskodawcą a Kontrahentami (tj. podmiotami leczniczymi) opierającą się na uzgodnieniach, zgodnie z którymi do czasu objęcia Leków refundacją Wnioskodawca sprzedaje Kontrahentom Leki po istotnie obniżonej cenie. Dzięki Programowi Kontrahenci (tj. podmioty lecznicze) mogą na szerszą skalę wykorzystywać nabywane od Spółki Leki w terapii, na wcześniejszym etapie (przed objęciem Leków refundacją na podstawie Decyzji).

Wprowadzenie Programu jest niezwykle istotne z perspektywy dobra pacjenta. Spółka poprzez udostępnienie Leków w ramach Programu ułatwia dostęp do nich podmiotom leczniczym co z kolei przyczynia się do zwiększenia dostępności Leków dla pacjentów, którzy z uwagi na wysoką cenę standardową produktu, nie mieliby często możliwości samodzielnego sfinansowania terapii (poza Programem). Ze względu na fakt, iż proces refundacyjny poprzedzający wydanie Decyzji często jest czasochłonny, możliwość uzyskania przez pacjenta Leku przed zakończeniem procesu refundacyjnego jest niezwykle korzystna z punktu widzenia pacjenta i zdrowia publicznego.

Szybsze udostępnienie Leków pacjentom (w ramach Programu) pozwala także na zwiększenie rozpoznawalności produktu po stronie lekarzy (poprzez wcześniejsze zapoznanie się z Lekiem) oraz możliwość wcześniejszej weryfikacji jego działania czy też szybszego wykrycia ewentualnych nieprawidłowości w jego działaniu - zanim trafi on do użytku na masową skalę. Działanie takie wpływać może na zwiększenie zaufania lekarzy i pacjentów do Leku wprowadzanego na rynek przez Wnioskodawcę.

W świetle powyższych argumentów, w ocenie Spółki wprowadzenie Programu może przełożyć się na zwiększenie realizowanych przez nią obrotów oraz na zabezpieczenie przyszłych przychodów Wnioskodawcy.

Spółka podkreśla jednocześnie, że cena Leków w ramach Programu wynika z przedstawionych wyżej przyczyn ekonomicznych oraz chęci zapewnienia dostępności terapii dla pacjentów i jej stosowanie nie jest w żaden sposób motywowane względami podatkowymi.

Pomiędzy Spółką i Kontrahentami nabywającymi Leki w ramach programu nie istnieją powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o VAT.

Jednocześnie, może zdarzyć się, że w pewnych okolicznościach, niezależnie od sprzedaży Leków objętych Programem (po istotnie obniżonej cenie), Spółka prowadziła będzie sprzedaż Leków do kontrahentów po cenie wynikającej ze standardowego cennika.

Pytania

1.Czy podstawą opodatkowania VAT jest kwota faktycznie należna Spółce za Leki (wskazana na fakturze), pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT - również w przypadku sprzedaży Leków po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej)?

2.Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia Leków przeznaczonych następnie do sprzedaży po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy:

1.Podstawą opodatkowania VAT jest kwota faktycznie należna Spółce za Leki (wskazana na fakturze), pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT - również w przypadku sprzedaży Leków po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej).

2.Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia Leków przeznaczonych następnie do sprzedaży po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej).

Uzasadnienie stanowiska dotyczącego Pytania 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Przy tym, zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje:

a.podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku,

b.koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Stosownie do art. 29a ust. 7 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

a.stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

b.udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

c.otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Na podstawie art. 29a ust. 10 ustawy o VAT, odstawę opodatkowania obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady podstawa opodatkowania VAT obejmuje wszystko co stanowi wartość świadczenia, które dostawca lub świadczący usługę otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego.

Jednocześnie, przepisy ustawy o VAT nie wprowadzają ograniczeń w zakresie ustalania przez podatnika cen towarów i usług. Jak potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach: „możliwa jest sprzedaż po cenie niższej niż rzeczywista wartość danych towarów lub usług. Nie ma znaczenia, że podatnik w danej chwili sprzedaje ten towar, bądź usługę, za cenę znacznie niższą” (np. interpretacja indywidualna dnia 11 marca 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.1083.2021.2.KO).

Jednocześnie, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) wielokrotnie wskazywał, że możliwość zakwalifikowania danej transakcji jako „transakcji odpłatnej” zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a świadczeniem wzajemnym rzeczywiście otrzymanym przez podatnika, które powinno być wyrażalne w pieniądzu. TSUE podkreślał przy tym, że dla tej kwalifikacji nie ma znaczenia, że transakcja gospodarcza została dokonana po cenie wyższej lub niższej od ceny rynkowej (por. np. wyroki TSUE z 9 czerwca 2011 r. w sprawie C-285/10 Campsa Estaciones de Servicio SA i z 20 stycznia 2005 r. w sprawie C-412/03 Hotel Scandic Gósaback AB). Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez TSUE w wyroku w sprawie C- 412/03 Hotel Scandic Gasaback AB: „zgodnie z art. 11a VI dyrektywy (obecnie dyrektywy 2006/112/WE), podstawą opodatkowania przy dostawie towarów lub świadczeniu usług za wynagrodzeniem, jest wynagrodzenie faktycznie otrzymane przez podatnika. Należność ta ma charakter subiektywny, tzn. jest to wartość faktycznie otrzymana. A nie wartość określona według obiektywnych kryteriów. W tym zakresie dla określenia podstawy opodatkowania w VAT nie ma znaczenia czy transakcja została dokonana za wynagrodzeniem niższym lub wyższym od kosztu produkcji, bowiem nadal jest transakcją dokonaną za odpłatnością”.

Powyższe stanowisko było też jednoznacznie potwierdzane przez Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: „NSA”). Przykładowo, w wyroku z 21 kwietnia 2016 r. (sygn. akt I FSK 1904/14) NSA wyraził pogląd, iż: „Nie budzi przy tym wątpliwości, że podstawa opodatkowania, co do zasady stanowi wartość subiektywną, tzn. powinna odzwierciedlać wynagrodzenie faktycznie otrzymane (należne) dostawcy lub usługodawcy z tytułu danej transakcji. Podstawa opodatkowania VAT nie jest zatem ustalana według kryteriów obiektywnych. Wynagrodzenie takie powinno pozostawać jednak w proporcji do uzyskanej w zamian korzyści, a więc być ekwiwalentne wobec dostarczonego towaru lub świadczonej usługi. Co prawda sprzedaż za „symboliczną złotówkę” odpowiednio udokumentowana nie jest sprzeczna z prawem. Nawet bowiem wtedy, gdy uzgodniona i rzeczywiście zapłacona cena jest oczywiście niższa od zwykłej ceny rynkowej, to i tak podstawa opodatkowania powinna być ustalona w oparciu o treść art. 29 ust. 1 ustawy o VAT. Istotne jest jednak, aby cena ta była uzasadniona względami ekonomicznymi towarzyszącymi danej transakcji np. gdy stanowi to element strategii podatnika, który ma doprowadzić do umocnienia jego pozycji na rynku, do zwiększenia wolumenu sprzedaży, czy uzyskania innych ekonomicznych korzyści z tak realizowanej transakcji. A więc każdy zastosowany upust winien być uzasadniony ekonomicznie i prowadzić w końcowym efekcie do osiągnięcia celu jaki został wytyczony dla działalności gospodarczej, tzn. zarobku”.

Z powyższego wynika, że przepisy ustawy o VAT co do zasady nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania kwoty należnej z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług (ceny). To oznacza, że podatnik może również kształtować cenę sprzedaży także na poziomie niższym niż rzeczywista wartość sprzedawanych towarów i usług. W ramach przysługującej podatnikowi swobody działalności gospodarczej, podatnik ma prawo prowadzić ją w sposób dowolny, o ile ma na celu dążenie do opłacalności tej działalności i nie narusza przy tym przepisów prawa. Stosowanie w tym celu rabatów lub promocji jest więc co do zasady dozwolone. Niezależnie od tego, czy kwota ustalona przez podatnika jako cena sprzedaży jego towarów lub usług, jest wyższa bądź niższa niż rzeczywista wartość tych towarów i usług, to podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu sprzedaży.

Jak bowiem zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego/zaistniałego stanu faktycznego, sprzedaż Leków po istotnie obniżonej cenie (odbiegającej od ceny rynkowej) w ramach Programu, uzasadniona jest względami biznesowymi, jak i troską o los pacjentów.

Udostępnienie Leków w ramach Programu pozwala na wcześniejsze zapoznanie się z Lekami przez lekarzy. Stwarza to możliwość szybkiej weryfikacji działania danego Leku oferowanego przez Spółkę, a także jak najwcześniejszego wykrycia ewentualnych nieprawidłowości w jego działaniu, zanim trafi on do użytku na masową skalę. Działanie takie zwiększa zaufanie lekarzy i pacjentów do Leku wprowadzanego na rynek przez Wnioskodawcę. W związku z tym w ocenie Spółki sprzedaż Leków w ramach Programu może pozytywnie wpłynąć na jej obroty oraz zabezpieczenie przyszłych przychodów.

Ponadto Spółka poprzez udostępnienie Leków w ramach Programu ułatwia dostęp do nich podmiotom leczniczym co z kolei przyczynia się do zwiększenia dostępności Leków dla pacjentów. Ze względu na fakt, iż proces refundacyjny poprzedzający wydanie Decyzji często jest czasochłonny, a regularna cena Leków jest wysoka - możliwość uzyskania przez pacjenta Leku przed zakończeniem procesu refundacyjnego jest niezwykle korzystna z punktu widzenia pacjenta i zdrowia publicznego.

Tym samym należy uznać, że sprzedaż po istotnie obniżonej cenie jest w badanym przypadku uzasadniona.

Jednocześnie, jedyny wyjątek od powyżej opisanych zasad swobody kształtowania ceny towarów i usług sprzedawanych przez podatnika VAT, tj. wyjątek przewidziany w art. 32 ustawy o VAT, nie znajdzie w badanym przypadku zastosowania. Zgodnie z ww. przepisem, w sytuacji w której między podmiotami (kontrahentami) istnieją powiązania rodzinne, kapitałowe, majątkowe lub wynikające ze stosunku pracy, o których mowa w art. 32 ustawy o VAT, organ podatkowy może określić wysokość obrotu na podstawie wartości rynkowej tych towarów lub usług, ale tylko w sytuacji, gdyby związki te miały wpływ na ustalenie ceny. Sytuacja taka (tj. wspomniane powiązania), jak wskazano w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, nie ma jednak miejsca w sprawie opisanej w niniejszym wniosku. Przepis art. 32 ustawy o VAT nie znajduje zatem zastosowania do stanu faktycznego/ zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym Wniosku.

W związku z powyższym, w ocenie Spółki podstawą opodatkowania w przypadku sprzedaży Leków w ramach Programu będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą Spółka otrzyma lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od podmiotów leczniczych, zgodnie z art. 29a ustawy o VAT. W efekcie, podstawą opodatkowania z tytułu sprzedaży Leków będzie kwota faktycznie płacona (należna) Spółce za Leki, pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT, również w przypadku sprzedaży Leków po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej).

Stanowisko Spółki znajduje poparcie w interpretacjach podatkowych wydanych w zbliżonych do niniejszej sprawy okolicznościach. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 11 marca 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.1083.2021.2.KO) Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej („Dyrektor KIS”) wskazał, że: „Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, że podstawą opodatkowania w przypadku sprzedaży do szpitali produktów leczniczych objętych Programem przed uzyskaniem refundacji będzie sprzedaż, której podstawą opodatkowania podatkiem VAT będzie kwota wskazana na fakturze (cena netto, bez podatku VAT).”

Podobne stanowisko w odniesieniu do podstawy opodatkowania transakcji, w których stosowane były istotnie obniżone ceny, zostało wyrażone w szeregu interpretacji indywidualnych wydanych przez Dyrektora KIS, w tym m.in. w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 września 2023 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.480.2023.1.JG);
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 września 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.507.2022.2.WN);
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 sierpnia 2020 r. (sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.372.2020.2.AM);
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 kwietnia 2020 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.45.2020.2.MMA);
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 października 2019 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.470.2019.1.MSO).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, należy uznać że podstawą opodatkowania VAT w analizowanych okolicznościach jest kwota faktycznie należna Spółce za Leki (wskazana na fakturze), pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT - również w przypadku sprzedaży Leków po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej).

Uzasadnienie stanowiska dotyczącego Pytania 2.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c-d ustawy o VAT kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Mając na uwadze powyższe, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje jeżeli odliczenia dokonuje podatnik VAT, a towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przepisy ustawy o VAT formułują zatem dwa warunki konieczne do spełnienia przez podatnika w celu odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów. Konieczne jest spełnienie przez podatnika zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, jak również niezaistnienie w konkretnej sytuacji przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 tej ustawy o VAT.

Mimo że ustawa o VAT nie zawiera szczegółowych informacji odnośnie do sposobu/zakresu, w jaki nabywane towary czy usługi powinny być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, w praktyce gospodarczej (potwierdzanej również w stanowiskach organów podatkowych i sądów administracyjnych) przyjmuje się że związek ten może być zarówno bezpośredni jak i pośredni.

Co do zasady wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów podlega opodatkowaniu w kraju, w którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów podlega rozliczeniu poprzez samonaliczenie podatku - w ramach tzw. odwrotnego obciążenia - przez nabywcę, który to z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jest podatnikiem czyli podmiotem zobowiązanym do obliczenia wysokości podatku naliczonego i kwoty podatku, w odniesieniu do której przysługuje prawo do odliczenia.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT w Polsce. Wydatki poniesione przez Spółkę na wewnątrzwspólnotowe nabycie Leków są i będą związane z czynnościami opodatkowanymi VAT Spółki. Nabyte przez Spółkę Leki są następnie przez Spółkę odpłatnie sprzedawane Kontrahentom. Dystrybucja Leków mieści się w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę i bezpośrednio wpływa na obroty Spółki.

W związku z tym, zdaniem Spółki, koszty nabycia Leków, które są następnie sprzedawane przez Spółkę w ramach Programu, pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą - Leki te są bezpośrednio wykorzystywane w ramach prowadzonej działalności do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto, wprowadzenie Programu ma na celu również zwiększenie rozpoznawalności Leków, a tym samym zabezpieczenie przyszłych przychodów i zwiększenie przyszłych obrotów realizowanych przez Spółkę. Tym samym, poza bezpośrednim przełożeniem na sprzedaż opodatkowaną, realizowane działania mają również pośredni związek z przyszłymi obrotami (tj. działalnością opodatkowaną) Wnioskodawcy.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Spółki, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia Leków przeznaczonych następnie do sprzedaży po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej).

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora KIS w analogicznych jak w niniejszej sprawie okolicznościach. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 22 kwietnia 2020 r. o sygn. 0114-KDIP4-2.4012.45.2020.2.MMA, Dyrektor KIS stwierdził że: „Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że koszty nabycia towarów promocyjnych pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością i są wykorzystywane w ramach tej działalności do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. A zatem - jak wskazał Wnioskodawca - wydatki poniesione przez Spółkę na nabycie produktów warsztatowych będą związane z czynnościami opodatkowanymi. Wobec powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawca ma prawo do odliczenia w całości kwoty podatku VAT związanego z nabyciem produktów przeznaczonych do sprzedaży na potrzeby realizacji warsztatów.”

Podobne stanowisko potwierdzające prawo do odliczenia w całości kwoty podatku VAT związanego z nabyciem towarów przeznaczonych następnie do sprzedaży po cenie niższej niż cena rynkowa, zostało wyrażone w szeregu interpretacji indywidualnych wydanych przez Dyrektora KIS, np. w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 sierpnia 2020 r. (sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.372.2020.2.AM);
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 września 2022 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.507.2022.2.WN);
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 października 2019 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.470.2019.1.MSO).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, Spółce przysługuje prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia Leków przeznaczonych następnie do sprzedaży po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – zwanej dalej ustawą:

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy;

Według art. 2 pkt 22 ustawy:

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 29a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Stosownie do art. 29a ust. 7 ustawy:

Na podstawie art. 29a ust. 10 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że udzielenie rabatu, o ile nie sprzeciwiają się temu inne niż podatkowe przepisy prawa, a ponadto jest ściśle skorelowane z konkretną transakcją, w związku z którą zostało zastosowane i powoduje obniżenie ceny dostarczanych towarów lub świadczonych usług, wpływa na zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Z punktu widzenia podstawy opodatkowania, można wyróżnić następujące rodzaje rabatów:

• rabaty przyznane i uwzględnione w momencie sprzedaży – niemające wpływu na podstawę opodatkowania, w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, ponieważ zapłatą z tytułu sprzedaży jest kwota żądana od nabywcy pomniejszona już o udzielony rabat uwzględniany w momencie sprzedaży (art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy);
• rabaty przyznane po dokonaniu sprzedaży – opusty i obniżki cen – wpływające na obniżenie wcześniej ustalonej zapłaty; do tych rabatów ma zastosowanie art. 29a ust. 10 ustawy, a udzielenie takiego rabatu wymaga odpowiedniego udokumentowania (w przypadku sprzedaży dokumentowanej fakturą – podatnik wystawia fakturę korygującą).

Przepisy ustawy nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny, czyli możliwa jest sprzedaż po cenie niższej niż rzeczywista wartość danych towarów lub usług. Nie ma znaczenia, że podatnik w danej chwili sprzedaje ten towar, bądź usługę, za cenę znacznie niższą.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 32 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c) ustawy:

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy:

W myśl art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że prowadzicie Państwo działalność gospodarczą, w ramach której dokonujecie m.in. dostawy na terytorium Polski (...) w ramach Grupy produktów leczniczych („Leki”). Dostawa (sprzedaż) Leków dokonywana jest przez Państwa przede wszystkim do podmiotów leczniczych jak również do hurtowni farmaceutycznych, które dokonują ich późniejszej odsprzedaży do podmiotów leczniczych lub innych hurtowni farmaceutycznych/aptek.

Jesteście Państwo adresatem decyzji refundacyjnych („Decyzje”), zgodnie z którymi określone, dystrybuowane przez Państwa Leki zostają w danym zakresie objęte refundacją (w całości lub w części) ze środków publicznych. Ze względu na złożony proces administracyjny poprzedzający wydanie Decyzji a także wysoką cenę nabycia Leków przed objęciem ich refundacją, w celu zwiększenia dostępności Leków dla pacjentów zamierzacie Państwo umożliwiać podmiotom leczniczym („Kontrahenci”) nabycie niektórych Leków po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej), jeszcze przed wydaniem Decyzji w ramach tzw. programu wczesnego dostępu (dalej: „Program”). Dzięki Programowi Kontrahenci (tj. podmioty lecznicze) mogą na szerszą skalę wykorzystywać nabywane od Państwa Leki w terapii, na wcześniejszym etapie (przed objęciem Leków refundacją na podstawie Decyzji). Szybsze udostępnienie Leków pacjentom (w ramach Programu) pozwala na zwiększenie rozpoznawalności produktu po stronie lekarzy (poprzez wcześniejsze zapoznanie się z Lekiem) oraz możliwość wcześniejszej weryfikacji jego działania czy też szybszego wykrycia ewentualnych nieprawidłowości w jego działaniu. W Państwa ocenie wprowadzenie Programu może przełożyć się na zwiększenie realizowanych przez Państwa obrotów oraz na zabezpieczenie przyszłych przychodów.

Pomiędzy Państwem, a Kontrahentami nabywającymi Leki w ramach Programu nie istnieją powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2 ustawy o VAT.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii ustalenia podstawy opodatkowania w sytuacji sprzedaży Leków po istotnie obniżonej cenie (odbiegającej od ceny rynkowej).

Biorąc pod uwagę powołane przepisy w kontekście przedstawionego opisu sprawy należy wskazać, że podatnik ma prawo swobodnie układać swoje interesy tak, aby działalność gospodarcza była dla niego opłacalna pod względem ekonomicznym, w tym stosując znaczne upusty cenowe, jeśli jest to w jego uznaniu zasadne dla osiągnięcia tego celu. Trzeba przy tym wyraźnie zaznaczyć, że stosowanie znacznych rabatów jest niedopuszczalne w zakresie, w jakim ma ono służyć tzw. obejściu przepisów prawa i uniknięciu opodatkowania danej czynności. Tak więc każdy zastosowany upust winien być uzasadniony ekonomicznie i prowadzić w końcowym efekcie do osiągnięcia celu, jaki został wytyczony dla działalności gospodarczej, tj. zarobku.

Jak już zaznaczono powyżej, przepisy ustawy nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny (udzielenia rabatu), czyli możliwa jest sprzedaż po cenie niższej (nawet znacznie) niż rzeczywista wartość danego towaru, czy usługi. Jedynie w sytuacji, gdy między podmiotami (kontrahentami) istnieją powiązania rodzinne, kapitałowe, majątkowe lub wynikające ze stosunku pracy, o których mowa w art. 32 ustawy, organ podatkowy może określić wysokość obrotu na podstawie wartości rynkowej tych towarów lub usług, ale tylko w sytuacji, gdyby związki te miały wpływ na ustalenie ceny.

Jak wskazano w opisie sprawy wprowadzenie Programu, w ramach którego Kontrahenci będą mogli nabywać od Państwa Leki po obniżonej cenie jeszcze przed uzyskaniem decyzji o ich refundacji, pozwoli na zwiększenie rozpoznawalności produktu po stronie lekarzy (poprzez wcześniejsze zapoznanie się z Lekiem) oraz możliwość wcześniejszej weryfikacji jego działania. Działanie takie zwiększa zaufanie pacjentów oraz lekarzy do wprowadzanego przez Państwa na rynek Leku. Tym samym, wprowadzenie Programu może przełożyć się na zwiększenie realizowanych przez Państwa obrotów oraz na zabezpieczenie przyszłych przychodów.

Należy zatem uznać, że opisany Program jest uzasadniony ekonomicznie i prowadzić będzie w końcowym efekcie do osiągnięcia celu, jaki został wytyczony dla działalności gospodarczej, tj. zarobku.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, że podstawą opodatkowania w przypadku sprzedaży Leków po istotnie obniżonej cenie, będzie kwota faktycznie należna Państwu za Leki (wskazana na fakturze), pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jestprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również prawa do odliczenia w całości podatku VAT naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia Leków, przeznaczonych następnie do sprzedaży po istotnie obniżonej cenie.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Należy zauważyć, że powołany wyżej przepis art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c ustawy stanowi, że kwota podatku naliczonego jest kwotą podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9 ustawy. Podatnik, który nabywa towary w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju musi z tego tytułu rozliczyć podatek VAT w Polsce. Wobec powyższego, ma on obowiązek dokonania samoobliczenia podatku należnego z tego tytułu i wykazania go w deklaracji podatkowej. W takim przypadku kwota VAT należnego wykazana przez podatnika będzie jednocześnie kwotą VAT naliczonego podlegającą odliczeniu na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c ustawy.

Odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu.

W rozpatrywanej sprawie są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmują się Państwo (...). Dystrybuowane przez Państwa Leki nabywane są od podmiotu powiązanego z siedzibą w Holandii w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Następnie dokonujecie Państwo dostawy (sprzedaży) Leków do podmiotów leczniczych oraz hurtowni farmaceutycznych. Tym samym nabywane przez Państwa Leki służą do wykonywania przez Państwa czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Dla przedstawionej sytuacji pozostaje bez znaczenia fakt, iż Leki są przez Państwa sprzedawane po istotnie obniżonych cenach. Jak już wskazano wcześniej, jest to związane z przyjętą przez Państwa strategią marketingową, która ma na celu zwiększenie rozpoznawalności dystrybuowanych przez Państwa Leków, a tym samym zabezpieczenie Państwa przychodów w przyszłości.

Tym samym należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie przysługuje/będzie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów, o których mowa we wniosku, bowiem – jak wynika z opisu sprawy – są Państwo zarejestrowani jako czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz nabywane przez Państwa towary są/będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W takiej sytuacji przysługuje/będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów przeznaczonych do sprzedaży po istotnie obniżonej cenie (znacząco odbiegającej od ceny rynkowej), zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy. Przy czym prawo to będzie przysługiwało, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy.

W związku z powyższym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego i/lub zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego (którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosujecie się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).